«Azala»: berrikuspenen arteko aldeak

Sorapediatik
No edit summary
No edit summary
(2 erabiltzailek tartean egindako 18 berrikusketa ez dira erakusten)
5. lerroa: 5. lerroa:
!colspan="2" style="background:LimeGreen; color:white" align="left" |<big>Ba al zenekien...</big>
!colspan="2" style="background:LimeGreen; color:white" align="left" |<big>Ba al zenekien...</big>
|-
|-
|colspan="2" style="background:Chartreuse" align="right" |<big>''...frankismo garaian Plaza Barrixak Tercio de Montejurra izena izan zuela?</big>
|colspan="2" style="background:Chartreuse" align="right" |<big>...inguruetako mendi altuena Soraluzen dagoela?</big>
|-
|-
| [[Fitxategi: Montejurrako_terzioko_erreketeak_Soraluzen_(Julio_Guelbenzu_1936).jpg | 500px |frameless]] ||  width="600" style="padding:2px 5px" |  
| [[Fitxategi: Kurutzebakar_mendia._Tontorra_(Fernando_Yanguren_2012).jpg | 400px |frameless]] ||  width="600" style="padding:2px 5px" |  
1936-39 gerra sortu zenean, Soraluze Errepublikaren aldekoen esparruan geratu zen, baina ez denbora luzean: uztailetik iraila arte.
[[Kurutzebakar mendia (eu)|Kurutzebakar]] dauka izena, eta Mazelaegi (Kortazar-Irimo) mendilerroko altuena da. Izan ere, inguru zabal bateko altuena: iparraldetik altuagorik ez da, ekialdetik Kakuta (927 M, Izarraitz, Azkoitia), hegoaldetik Jentiletxe (912 m, Legazpia eta Oinati artekoa) eta Udalatx (1.120 m, Arrasate) eta mendebaldetik Amboto (1.131 m, Durango) eta Oiz (1.026 m, Durango).


Irailak 21ean herria ia hustu zen, biztanle erdiek baino gehiago ihes egin zutela. Biharamunean, irailak 22an, Montejurrako Terzioaren erreketeak sartu ziren herrian. Handik urtebetera, [[Udalbatzaren erabakiak. Gerra denborak 2 (eu)#1937/09/15 | 1937ko irailak 15ean]], orduko Udalak izena aldatu zion Plaza Barrixari: ''Erabateko adostasunez erabaki zen Irailak 22, Arrateko martiriak eta Montejurrako Terzioa izendatzea gaur eguneko Elizburu kalea, Barrenkale (sic) eta Plaza Berria, hurrenez hurren gogoratzeko herri honetan indar askatzaileak sartu ziren data, Arraten eraildako Serafin Atxotegi eta Manuel Lersundi (g.b.) gazteak eta Soraluze askatu zuen Terzioa.''
[[Irukurutzeta mendia (eu)|Irukurutzeta]] ondoan dauka, eta bion bitartean [[Kurutzazarra mendia (eu)|Kurutzazarra]] tontortxoa dago, [[Arribiribilleta zutarria (eu)|Arribiribilleta]] zutarria dagoen tokia. Gurutzea aspaldi desagertu zen, eta izena ahaztuta dago, baina [[Irukurutzetako erromeria (eu)|Irukurutzetako erromeria]], segururena, Kurutzezaarrean bertan sortuko zen.


Bi hilabete geroago, [[Udalbatzaren erabakiak. Gerra denborak 2 (eu)#1937/11/12 | 1937ko azaroak 12an]] Udalak Nafarroako Aldundia zoriondu zuen, Francisco Francok San Fernandoren gurutze ''laureada'' eman zionean. Segururena, Montejurrako Terziokoak nafarrak zirelako, orduan aldatuko zioten izena plazari, ''Plaza de Navarra'' izendatzeko.
Mendira joateko, Soraluzetik hiru aukera nagusi daude: Mazelaegira igo ([[Kortazarreko Haitza (eu)|Kortazar]], [[Akelarregaña (eu)|Akelarregaña]], [[Pagomuneta mendia (eu)|Pagomuneta]], [[Atxolin mendia (eu)|Atxolin]], [[Atxolin Txiki mendia (eu)|Atxolin Txiki]], [[Kurutzebakar mendia (eu)|Kurutzebakar]], [[Kurutzazarra mendia (eu) | Kurutzazarra]], [[Irukurutzeta mendia (eu)|Irukurutzeta]], [[Mazelaegi mendilerroa (eu)|Leiopago]], [[Mazelaegi mendilerroa (eu)|Elosumendi]], [[Aizpuruko Zabala mendia (eu)|Aizpuruko Zabala]]...), Sagar-erreka aldera jo ([[Kurutzekogaña (eu)|Kurutzekogaña]], [[Krabeliñatx (eu)|Krabelinatx]], [[Sagar-errekako mendiak (eu)|Garbe]], [[Sagar-errekako mendiak (eu)|Tranku]], [[Sagar-errekako mendiak (eu)|Azkonabieta]], [[Sagar-errekako mendiak (eu)|Galdaramiño]], [[Sagar-errekako mendiak (eu)|Azurtzamendi]], [[Sagar-errekako mendiak (eu)|Topinburu]], [[Aingeruguarda mendia (eu)|Aingeruguarda]] eta [[Illordogaña (eu)|Illordogaña]]) eta, Maltzagatik barrena, Arrateko mendietara igo ([[Arrateko mendiak (eu)|Akondia]], [[Arrateko mendiak (eu)|Kalamua]], [[Arrateko mendiak (eu)|Urko]]...).


Franco hil eta gero, demokraziarekin, kale eta plazek jatorrizko izenak berreskuratu zituzten.
Soraluze inguratzen duten mendiak ez dira nolanahikoak, bere garrantzia dute Euskal Herrian: horietako hamarrek [[Mendiak (eu)#Ehun Mendien lehiaketa|''Ehun Mendien'' lehiaketarako]] balio dute eta.


Urte zail haietan herrian gertatutakoa hobeto ezagutzeko, ''Isiltasuna hausten. 1936ko gerra Soraluzen'' liburu elektronikoa eskura daukazu [[Biltegi digitala#Liburuak|hemen]], euskaraz eta gaztelaniaz.
Gehiago jakiteko, sakatu [[Mendiak (eu) | ''hemen'']]
|}
|}



19:14, 7 uztaila 2019(e)ko berrikuspena

Soraluze herriaren enziklopedia, iraganeko eta oraineko gordailu. Ezagutu maitatzeko!

Ba al zenekien...
...inguruetako mendi altuena Soraluzen dagoela?
Kurutzebakar mendia. Tontorra (Fernando Yanguren 2012).jpg

Kurutzebakar dauka izena, eta Mazelaegi (Kortazar-Irimo) mendilerroko altuena da. Izan ere, inguru zabal bateko altuena: iparraldetik altuagorik ez da, ekialdetik Kakuta (927 M, Izarraitz, Azkoitia), hegoaldetik Jentiletxe (912 m, Legazpia eta Oinati artekoa) eta Udalatx (1.120 m, Arrasate) eta mendebaldetik Amboto (1.131 m, Durango) eta Oiz (1.026 m, Durango).

Irukurutzeta ondoan dauka, eta bion bitartean Kurutzazarra tontortxoa dago, Arribiribilleta zutarria dagoen tokia. Gurutzea aspaldi desagertu zen, eta izena ahaztuta dago, baina Irukurutzetako erromeria, segururena, Kurutzezaarrean bertan sortuko zen.

Mendira joateko, Soraluzetik hiru aukera nagusi daude: Mazelaegira igo (Kortazar, Akelarregaña, Pagomuneta, Atxolin, Atxolin Txiki, Kurutzebakar, Kurutzazarra, Irukurutzeta, Leiopago, Elosumendi, Aizpuruko Zabala...), Sagar-erreka aldera jo (Kurutzekogaña, Krabelinatx, Garbe, Tranku, Azkonabieta, Galdaramiño, Azurtzamendi, Topinburu, Aingeruguarda eta Illordogaña) eta, Maltzagatik barrena, Arrateko mendietara igo (Akondia, Kalamua, Urko...).

Soraluze inguratzen duten mendiak ez dira nolanahikoak, bere garrantzia dute Euskal Herrian: horietako hamarrek Ehun Mendien lehiaketarako balio dute eta.

Gehiago jakiteko, sakatu hemen


Zer da Sorapedia? Hemen daukazu aurkezpen bideoa. Begiratu Erabiltzailearen gida Sorapedia erabiltzeko. Eta ekarpenak egiteko Laguntzailearen gida irakurri.

¿Qué es Sorapedia? Aquí tienes el video de presentación. Para utilizar Sorapedia consulta la Guía de utilización. Y si quieres aportar lee la Guía del colaborador.


Gaur egun, 2024eko martxoaren 28, Sorapediak 1.616 sarrera ditu, eta 5.720 fitxategi (batik bat argazkiak).