«Azala»: berrikuspenen arteko aldeak

Sorapediatik
No edit summary
No edit summary
5. lerroa: 5. lerroa:
!colspan="2" style="background:LimeGreen; color:white" align="left" |<big>Ba al zenekien...</big>
!colspan="2" style="background:LimeGreen; color:white" align="left" |<big>Ba al zenekien...</big>
|-
|-
|colspan="2" style="background:Chartreuse" align="right" |<big>...San Roke Txikik uda sasoia ixten zuela?</big>
|colspan="2" style="background:Chartreuse" align="right" |<big>...Aittantxaboletari modumaskotan esaten zaiola?</big>
|-
|-
| [[Fitxategi: San_Roke_ermita._San_Roke_txiki_irudia_(Iñaki_Linazasoro).jpg | 300px |frameless]] ||  width="600" style="padding:2px 5px" |  
| [[Fitxategi: Aittantxaboleta._Txabolak_(Luis_Mari_Alberdi_2011).jpg | 400px |frameless]] ||  width="600" style="padding:2px 5px" |  
Leku honen etimologia oso eztabaidatua izan da, eta oraindik da: Aittantxaboletak, Aittantxabolak, Atsedentxaboleta, Artzaintxaboleta, Koskorreta...


Abuztuak 16eko goizean, San Roke eguna, [[San Roke ermita (eu)|San Roke ermitatik]] abiatzen da prozesioa [[San Roke txiki irudia (eu)|San Rokeren irudi zaharra]] Parrokira ekartzeko.
Osintxukoek Aittantxabolia (Hilari Gantxegi, 1991) eta Aittantxaboleta (Miren Gabilondo Agirrebeña, 2002; Sebastian Elizburu Gorrotxategi, 2003) esaten diote, ''ahotsak.eus'' proiektuan jaso denez. Sagar-errekan egon zen [[Aita Domingo baserria (eu)|Aita Domingo]] izeneko baserriaren txabola, agian?


Ia bi hilabete herrian egin eta gero, urriak 12an, berriz, irudiaren ''itzulketa'' egiten da. Parrokiatik abiatzen dira prozesio-kideak ''San Roken alabantzak'' kantatzen. Kantu hauek latinez ziren, baina orain dela gutxi euskeratu zituzten: [[San Roke goratzarre (eu)|''San Roke goratzarre'']].
Euskaltzaindiaren irizpena, behintzat, ''Aitaren txabola'' jartzearen aldekoa izan da.


Herria abesten zeharkatu, eta Ezozibidetik aurrera bidea ixilik edo errezatzen egiten dute. [[Ezoziako santutegia (eu)|Ezoziako Santutegian]] aldameneko atetik sartu, eta bertan Gure Aita errezatu eta San Roken alabantzak kantzatzen dira berriro.
Gipuzkoako Aldundiak, berriz, Atsedentxaboleta erabiltzen du bere mapetan. XX mendean elkartea sortu zutenean bertan, eta ''atsedenerako txabolak'' izena ondo etortzen zaio... baina txabolak (eta izena) aurretik zeuden.


Elizaren ate nagusitik irtetzen dira San Roken ermitara eta, behin helduta, San Roke txikiren irudia bere lekuan jarri ostean Meza hasten da.
Honetaz gain, bada Artzaintxaboleta esaten diona, bertan ardiak gordetzen omen zituztelako edo. Baina inguruko euskaraz (mendebaldekoa, bizkaiera) ''pastoria'' erabiltzen da, ez ''artzaina'' edo ''artzaia''.


Meza amaitzerakoan, apaiza eta eliztarrak ermita aurrekaldera irtetzen dira, hildakoen alde Gure Aita bat errezatzeko. Ustez, hildako hauek 1790 urteko izurritean hildakoak dira, urte horretan San Roken irudia herrira jetsi zuten izurritea bukatzeko: 1.993 urteko zaharberritze lanetan sei lagunen gorpuak topa zituzten bertan hilobiratuak.
Azkenik, MTNEko mapetan Koskorreta agertzen da.


Ostean, Udalaren aldetik (aintzinean alkate jauna berak) abesleei ogitartekoak eta ardoa banatzen zaie, eliztar argienak tartean direlarik.
Gehiago jakiteko, sakatu [[Aittantxaboleta (eu) | ''hemen'']]
 
Tradizioz, Pilarika egunean "uda bukatzen zen", urteko azken mendi txangoa izan oi zen; asko ziren meza ostean, beharrezko diren amarretakoekin, [[Munetako Haitza (eu)|Munetako Haitzetara]] igotzen zirenak. Gero beren etxean bazkaltzeko, mendian bertan, edo inguruetako jatetxe batean
 
Gehiago jakiteko, sakatu [[San Rokeren itzulketa (eu) | ''hemen'']]
|}
|}



09:51, 13 abendua 2019(e)ko berrikuspena

Soraluze herriaren enziklopedia, iraganeko eta oraineko gordailu. Ezagutu maitatzeko!

Ba al zenekien...
...Aittantxaboletari modumaskotan esaten zaiola?
Aittantxaboleta. Txabolak (Luis Mari Alberdi 2011).jpg

Leku honen etimologia oso eztabaidatua izan da, eta oraindik da: Aittantxaboletak, Aittantxabolak, Atsedentxaboleta, Artzaintxaboleta, Koskorreta...

Osintxukoek Aittantxabolia (Hilari Gantxegi, 1991) eta Aittantxaboleta (Miren Gabilondo Agirrebeña, 2002; Sebastian Elizburu Gorrotxategi, 2003) esaten diote, ahotsak.eus proiektuan jaso denez. Sagar-errekan egon zen Aita Domingo izeneko baserriaren txabola, agian?

Euskaltzaindiaren irizpena, behintzat, Aitaren txabola jartzearen aldekoa izan da.

Gipuzkoako Aldundiak, berriz, Atsedentxaboleta erabiltzen du bere mapetan. XX mendean elkartea sortu zutenean bertan, eta atsedenerako txabolak izena ondo etortzen zaio... baina txabolak (eta izena) aurretik zeuden.

Honetaz gain, bada Artzaintxaboleta esaten diona, bertan ardiak gordetzen omen zituztelako edo. Baina inguruko euskaraz (mendebaldekoa, bizkaiera) pastoria erabiltzen da, ez artzaina edo artzaia.

Azkenik, MTNEko mapetan Koskorreta agertzen da.

Gehiago jakiteko, sakatu hemen


Zer da Sorapedia? Hemen daukazu aurkezpen bideoa. Begiratu Erabiltzailearen gida Sorapedia erabiltzeko. Eta ekarpenak egiteko Laguntzailearen gida irakurri.

¿Qué es Sorapedia? Aquí tienes el video de presentación. Para utilizar Sorapedia consulta la Guía de utilización. Y si quieres aportar lee la Guía del colaborador.


Gaur egun, 2024eko martxoaren 29, Sorapediak 1.616 sarrera ditu, eta 5.720 fitxategi (batik bat argazkiak).