«Erantzukizun Politikoen Legea (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

    Sorapediatik
    No edit summary
    No edit summary
     
    (Erabiltzaile berak tartean egindako 23 ekarpen ez dira erakusten)
    1. lerroa: 1. lerroa:
    ==Erantzukizun Politikoen Legea<ref>https://eu.wikipedia.org/wiki/Erantzukizun_Politikoen_Legea Erantzukizun Politikoen Legea]. Wikipedia (euskaraz).</ref>==
    ==Erantzukizun Politikoen Legea<ref>[https://eu.wikipedia.org/wiki/Erantzukizun_Politikoen_Legea Erantzukizun Politikoen Legea]. Wikipedia (euskaraz).</ref>==
    ===Zer zen===
    ===Zer zen===
    Erantzukizun Politikoen Legea (gaztelaniaz ''Ley de Responsabilidades Políticas'') 1939ko otsailaren 9an onartu eta 1939ko otsailaren 13an BOEan argitaratu zen Espainiako legea izan zen. Espainiako Gerra Zibilaren amaieran sartu zen indarrean.  
    Erantzukizun Politikoen Legea (gaztelaniaz ''Ley de Responsabilidades Políticas'') 1939ko otsailaren 9an onartu eta 1939ko otsailaren 13an BOEan argitaratu zen Espainiako legea izan zen. Espainiako Gerra Zibilaren amaieran sartu zen indarrean. Ez da nahastu behar 1940.ko [[Auzi Orokorra (eu)|Auzi Orokorraz]]<ref>Causa General.</ref>. Azken hau "gorrien agintaldiaren garaian egindako ekintza kriminalak jasotzeko" zabaldu zen.


    Gerra zibilaren hasieran hasi ziren erakundeen eta herritarren ondasunen aurka, baina gerra bukatzear zegoela jo zuen goia, 1939ko Erantzukizun Politikoen Legearekin. Legearen hedadura, gogorkeria eta herritarren artean izan zuen eragina izugarriak izan ziren eta hastapenetako frankismoaren osagai errepresibo nabarmenetako bat bilakatu zen.
    Gerra zibilaren hasieran hasi ziren erakundeen eta herritarren ondasunen aurka, baina gerra bukatzear zegoela jo zuen goia, 1939ko Erantzukizun Politikoen Legearekin. Legearen hedadura, gogorkeria eta herritarren artean izan zuen eragina izugarriak izan ziren eta hastapenetako frankismoaren osagai errepresibo nabarmenetako bat bilakatu zen.


    ===Prozedurea===
    ===Prozedurea===
    13. lerroa: 12. lerroa:


    ==Eragina Soraluzen==
    ==Eragina Soraluzen==
    Gutxienez 45 laguni zabaldu zioten espedientea, horietatik hiru andrak zirela.
    50 bat laguni zabaldu zioten espedientea, horietatik lau andrak zirela.


    38 laguni 1941/12/12ko BOEn espedientea zabaldu zieten<ref>[[Media: Erantzukizun_Politikoen_Legea._Espedienteak_zabaltzea_(BOE_19411212).pdf | BOE (1941/12/12)]]. Espedienteak zabaltzearen iragarkia.</ref>.
    39 laguni 1941/12/12ko BOEn espedientea zabaldu zieten<ref>[[Media: Erantzukizun_Politikoen_Legea._Espedienteak_zabaltzea_(BOE_19411212).pdf | BOE (1941/12/12)]]. Espedienteak zabaltzearen iragarkia.</ref>. Horietatik 29 lagunen epaia gordetzen da, eta ez da agiririk gainontzeko hamarrak epaitu zuten hala ez jakiteko.


    Karguak mota askotakoak izan ziren, baina kasu gehienetan behin eta berriz errepikatzen dira: erakunde bateko kidea izatea (EAJ, A. Sozialista, UGT, ELA-STV, Emakumeak), ideologia (ezkertiarra, abertzalea), 1936 urtean herriko zinegotzia izatea, gudari edo milizianoa izatea, gerra garaian armagintzan aritu izana (herrian edo kanpoan), nazionalak sartu zireneko herritik alde egin izana (Bizkaira, Asturiasera edo erbestera), 1934 iraultzan ibilitakoa...
    Karguak mota askotakoak izan ziren, baina kasu gehienetan behin eta berriz errepikatzen dira: erakunde bateko kidea izatea (EAJ, A. Sozialista, UGT, ELA-STV, Emakumeak), ideologia (ezkertiarra, abertzalea), 1936 urtean herriko zinegotzia izatea, gudari edo milizianoa izatea, gerra garaian armagintzan aritu izana (herrian edo kanpoan), nazionalak sartu zireneko herritik alde egin izana (Bizkaira, Asturiasera edo erbestera), 1934 iraultzan ibilitakoa...


    Epaiketak Iruñan izan ziren, eta 35 lagunenak gordetzen dira<ref>[[Media: Erantzukizun_Politikoen_Legea._Epaiak_(1940-1942).pdf | Epaiak (1940-1942)]]. 35 lagunen epaiak, Iruñan emanak.</ref>.
    Epaiketak Iruñan izan ziren, eta 36 lagunenak gordetzen dira<ref>[[Media: Erantzukizun_Politikoen_Legea._Epaiak_(1940-1942).pdf | Epaiak (1940-1942)]]. 35 lagunen epaiak, Iruñan emanak.</ref>. 35 horietatik, 28ri espedientea 1941/12/12an zabaldu zieten eta, itxura denez, gainontzeko zazpiek aurretik zabalduta izango zuten.


    35 epai hauetatik 5 lagun kargu guztietatik libre geratu ziren. Gainontzekoei, guztira, 28.525 pezetako isunak jarri zieten eta 59 urteko gaitasungabetzeak. Gainera, 10 urtetako erbestealdi bat (segururena aurretik ezarritakoa izango zen, zigortutakoa aspaldi kanpoan bizi zen eta).
    35 epai hauetatik 5 lagun kargu guztietatik libre geratu ziren. Gainontzekoei, guztira, 28.525 pezetako isunak jarri zieten eta 59 urteko gaitasungabetzeak. Gainera, 10 urtetako erbestealdi bat (segururena aurretik ezarritakoa izango zen, zigortutakoa aspaldi kanpoan bizi zen eta). Dena dela, epaiak aztertuta argi ikusten da karguen eta isunen arteko erlazioa oso arina dela, izatekotan; baina isunak oso lotuta daudela norberen ondasunekin.




    ==Espedientatuak==
    ==Espedientatuak==
    {| class="wikitable" align="center" style="text-align:right" style="width:1500px"
    {| class="wikitable" align="center" width= "1300 px"
    !  style="background:Orange; text-align:left" | Izena
    !  width= "300 px" style="background:Orange" | Izena
    !  style="background:Orange" | Lanbidea
    !  width= "100 px" style="background:Orange" | Lanbidea
    !  style="background:Orange" | Bizitokia (1941)
    !  width= "400 px" style="background:Orange" | Karguak
    !  style="background:Orange" | Espedientea
    !  width= "100 px" style="background:Orange" | Iritzia
    !  style="background:Orange" | Zenbakia
    !  width= "50 px" style="background:Orange" | Zbk.
    !  style="background:Orange" | Karguak
    !  width= "100 px" style="background:Orange" | Data
    !  style="background:Orange" | Iritzia
    !  width= "250 px" style="background:Orange" | Zigorra
    !  style="background:Orange" | Zenbakia
    |-
    !  style="background:Orange" | Data
    | Ecenarro Querejeta, Andrés || Armagilea   
    !  style="background:Orange" | Zigorra
    | EAJ-PNVkoa, armagintzan aritua, alde egindakoa… eta gehiago. <br> Aurretik 26 hilabete preso egondakoa. || Ez hain larriak
    |  310 || 1940/02/13 || 200 pta.
    |-
    | Alday Igartua, Isaac      || Industri-gizona   
    | EAJ-PNVkoa, alde egindakoa… eta gehiago. || Arinak
    |  992 || 1941/06/06 || 3.000 pta. <br> 5 urteko gaitasungabetzea
    |-
    | Barrenechea Arando-Arreche, Félix || Udal idazkaria
    | EAJ-PNVkoa, alde egindakoa, 1934ko iraultzan ibilitakoa. <br> Aurretik 3 hilabete t'erdi preso egondakoa. || Ez hain larriak
    | 1.130 || 1941/08/04 || 3.000 pta. <br> 8 urteko gaitasungabetzea
    |-
    | Vergara Jauregui, Daniela || (ez dator)
    | ''Emakumeak'' taldeko lehendakaria… eta gehiago. || Ez hain larriak
    | 1.130 || 1941/08/04 || 1.000 pta.
    |-
    | Bereicua Berraondo, Francisca || Etxekoandrea
    | Herritik alde egindakoa. || Arinak
    | 1.171 || 1941/08/27 || 300 pta.
    |-
    | Andonegui Alberdi, Nicasio || Zapataria
    | Herritik alde egindakoa. || Arinak
    | 1.171 || 1941/08/27 || 500 pta.
    |-
    | Muguruza Larrañaga, Francisca || (ez dator)
    | Herritik alde egindakoa. || Ez hain larriak
    | 1.289 || 1941/11/12 || 500 pta.
    |-
    | Leturiondo Ariznavarreta, Esteban || (ez dator)
    | Izquierda Republicanakoa, alde egindakoa. || Ez hain larriak
    | 1.289 || 1941/11/12 || 1.000 pta.
    |-
    | Argárate Azcárate, Florentino || Doitzailea
    | Ezkerrekoa, alde egindakoa. || Arinak
    | 1.473 || 1942/02/25 || 500 pta.
    |-
    | Uriarte Artolazábal, Lucio || Doitzailea
    | A. Sozialistakoa, alde egindakoa. || Ez hain larriak
    | 1.478 || 1942/03/02 || 50 pta.
    |-
    | Larrañaga Maiztegui, Aniceto || Langilea
    | Ezkerrekoa, armagintzan aritua, alde egindakoa, 1934ko iraultzan ibilitakoa. || Arinak
    | 1.480 || 1942/03/03 || 200 pta.
    |-
    | Legaristi Vila, Lisardo || Mekanikaria
    | UGTkoa, armagintzan aritua, alde egindakoa, 1934ko iraultzan ibilitakoa… eta gehiago. || Larriak
    | 1.481 || 1942/03/03 || 500 pts.
    |-
    | Lete Oregui, Juan José || Industri-gizona
    | EAJ-PNVkoa eta alde egindakoa. || Ez hain larriak
    | 1.486 || 1942/03/04 || 8.000 pta. <br> 5 urteko gaitasungabetzea
    |-
    | Alberdi Arregui, Lino || Doitzailea
    | EAJ-PNVkoa, zinegotzia, armagintzan aritua eta alde egindakoa. || Larriak
    | 1.489 || 1942/03/05 || 50 pta.
    |-
    | Juaristi Gabilondo, Ricardo || Armagilea
    | EAJ-PNVkoa, zinegotzia, armagintzan aritua eta alde egindakoa. || Larriak
    | 1.489 || 1942/03/05 || 50 pta.
    |-
    | Barrenechea Aguirrebeña, Sandalio || (ez dator)
    | UGTkoa, armagintzan aritua eta alde egindakoa. || Larriak
    | 1.490 || 1942/03/05 || 750 pta.
    |-
    | Astiazarán Ugalde, José María || Langilea
    | Izquierda Republicanakoa, armagintzan aritua, alde egindakoa eta 1934ko iraultzan ibilitakoa. || Larriak
    | 1.490 || 1942/03/05 || 1.000 pta.
    |-
    | Leturiondo Ariznabarreta, Juan || (ez dator)
    | Izquierda Republicanakoa eta alde egindakoa. || Arinak
    | 1.490 || 1942/03/05 || 1.000 pta.
    |-
    | Lascurain Ganuza, Timoteo || (ez dator)
    | EAJ-PNVkoa, armagintzan aritua eta alde egindakoa. || Larriak
    | 1.493 || 1942/03/06 || 100 pta.
    |-
    | Castañares Larreategui, Andrés || (ez dator)
    | EAJ-PNVkoa eta alde egindakoa. || Arinak
    | 1.493 || 1942/03/06 || 150 pta.
    |-
    | Alberdi Alberdi, Serapio || (ez dator)
    | UGTkoa, armagintzan aritua eta alde egindakoa. || Ez hain larriak
    | 1.493 || 1942/03/06 || 2.500 pta. <br> 5 urteko gaitasungabetzea
    |-
    | Esnal Aranceta, Fernando || (ez dator)
    | A. Sozialistakoa, milizianoa eta armagintza aritua. || Larriak
    | 1.494 || 1942/03/06 || 2.500 pta. <br> 10 urteko gaitasungabetzea
    |-
    | Gabilondo Maiztegi, Ascensio || (ez dator)
    | EAJ-PNVkoa. <br> Aurretik 8 hilabete t'erdi preso egondakoa. || Arinak
    | 1.494 || 1942/03/06 || 250 pta. <br> Urtebeteko gaitasungabetzea
    |-
    | Ariznabarreta Otalora, José || (ez dator)
    | EAJ-PNVkoa, armagintzan aritua, alde egindakoa… eta gehiago. || Larriak
    | 1.494 || 1942/03/06 || 75 pta. <br> 10 urteko gaitasungabetzea
    |-
    | Echaniz Beitia, Félix || Langilea
    | UGTkoa, milizianoa, 1934ko iraultzan ibilitakoa… eta gehiago. || Larriak
    | 1.501 || 1942/03/11 || 100 pta <br> 10 urtetako desterrua, 150 km-tara
    |-
    | Castañares Larreategui, Tiburcio || Mekanikaria
    | EAJ-PNVkoa, armagintzan aritua, alde egindakoa eta 1934ko iraultzan ibilitakoa. || Larriak
    | 1.502 || 1942/03/11 || 300 pta. <br> 10 urteko gaitasungabetzea
    |-
    | Crucelegui Oregui, Guillermo || Industri-gizona
    | EAJ-PNVkoa. || Arinak
    | 1.506 || 1942/03/12 || 150 pta.
    |-
    | Treviño Artiz, Lázaro || Langilea
    | EAJ-PNVkoa. <br> Aurretik 8 hilabete t'erdi preso egondakoa. || Ez hain larriak
    | 1.508 || 1942/03/16 || 750 pta. <br> 5 urteko gaitasungabetzea
    |-
    | Pagnon Nuere, Emilio || Tornularia
    | EAJ-PNVkoa eta alde egindakoa. || Arinak
    | 1.509 || 1942/03/16 || 200 pta.
    |-
    | Basauri Lete, Pedro || Igeltseroa
    | EAJ-PNVkoa, gudaria, armagintzan aritua eta alde egindakoa. || Ez hain larriak
    | 1.519 || 1942/03/17 || 100 pta.
    |-
    | Maiztegui Aguirrebeña, Hipólito || Doitzailea
    | EAJ-PNV eta ELA-STVkoa, armagintzan aritua, alde egindakoa eta 1934ko iraultzan ibilitakoa. || Larriak
    | 1.520 || 1942/03/17 || 250 pta.
    |-
    | Pagnon Nuere, Eliseo || Industri-gizona
    | EAJ-PNVkoa eta alde egindakoa. || ---
    | 1.521 || 1942/03/17 || Ezer ez
    |-
    | Ariznavarreta Arizaga, Francisco || Nekazaria
    | Abertzalea. || ---
    | 1.524 || 1942/03/20 || Ezer ez
    |-
    | Lascurain Arano, Guillermo || Armagilea
    | Abertzalea. || ---
    | 1.525 || 1942/03/20 || Ezer ez
    |-
    | Ucín Aristi, Ignacio || Mekanikaria
    | EAJ-PNVkoa eta alde egindakoa. || ---
    | 1.526 || 1942/03/20 || Ezer ez
    |-
    |-
    | Ecenarro Querejeta, Andrés || Armagilea      ||  
    | Igarzabal Olano, Julio || Nekazaria
    |         ||   82 || EAJ-PNVkoa, armagintzan aritua, alde egindakoa… eta gehiago. <br> Aurretik 26 hilabete preso egondakoa. || Ez hain larriak
    | EAJ-PNVkoa. || ---
    | 310 || 1940/02/13 || 200 pta.
    | 1.527 || 1942/03/20 || Ezer ez
    | Alday Igartua, Isaac      || Industri-gizona ||  
    |-
    |         || 1.992 || EAJ-PNVkoa, alde egindakoa… eta gehiago. || Arinak
    | Uriarte Artolazábal, Ignacio || (ez dator)
    | 992 || 1941/06/06 || 3.000 pta. eta 5 urte
    | A. Sozialista eta UGTkoa, milizianoa, armagintzan aritua, alde egindakoa, 1934ko iraultzan ibilitakoa… eta gehiago. || Ezezagunak
    |  ||  ||
    |-
    | Alberdi Rodríguez, Cipriano || (ez dator)
    | Ezezagunak. || Ezezagunak
    |  ||  ||
    |-
    | Aragón García, Daniel || (ez dator)
    | Ezezagunak. || Ezezagunak
    |  ||  ||
    |-
    | Azcárate Bustinduy, Ulpiano || (ez dator)
    | Ezezagunak. || Ezezagunak
    |  ||  ||
    |-
    | Azcárate Ganuza, Felipe || (ez dator)
    | Ezezagunak. || Ezezagunak
    |  ||  ||
    |-
    | Castañares Larreategui, Evaristo || (ez dator)
    | Ezezagunak. || Ezezagunak
    | || ||
    |-
    | Eibar Igarzabal, Pedro || (ez dator)
    | Ezezagunak. || Ezezagunak
    | ||  ||
    |-
    | Galarraga Alday, Venancio || (ez dator)
    | Ezezagunak. || Ezezagunak
    |  ||  ||
    |-
    | Iriondo Arriola, Pedro María || (ez dator)
    | Ezezagunak. || Ezezagunak
    |  ||  ||
    |-
    | Larrañaga Larrañaga, Fernando || (ez dator)
    | Ezezagunak. || Ezezagunak
    |  ||  ||
    |-
    | Lascurain Ganuza, Alejandro || (ez dator)
    | Ezezagunak. || Ezezagunak
    |  ||  ||
    |-
    | Leturiondo Ariznavarreta, Evaristo || (ez dator)
    | Ezezagunak. || Ezezagunak
    |  ||  ||
    |-
    | Lizarralde Garmendia, Francisco || (ez dator)
    | Ezezagunak. || Ezezagunak
    |  ||  ||  
    |-
    | Oroz Vázquez, Julio || (ez dator)
    | Ezezagunak. || Ezezagunak
    |  ||  ||
    |-
    | Uriarte Artolazábal, Simón || (ez dator)
    | Ezezagunak. || Ezezagunak
    |  ||  ||
    |-
    | Mayora Elostegui, José || Doitzailea
    | Ezezagunak. || Ezezagunak
    | ||  ||  
    |-
    | Mayora Zubizarreta, Amparo || (ez dator)
    | Ezezagunak. || Ezezagunak
    |  ||  ||
    |-
    | Bulado Torre, Ángel || Postaria
    | Ezezagunak. || Ezezagunak
    |  ||  ||
    |}
    |}




    Barrenechea Arando-Arreche, Félix Udal idazkaria 1.939 EAJ-PNVkoa, alde egindakoa, 1934ko iraultzan ibilitakoa. Aurretik 3 hilabete t'erdi preso egondakoa. Ez hain larriak 1130 1941/08/04 3.000  8
    ==Erreferentziak==
    Vergara Jauregui, Daniela (ez dator) 1.939 Emakumeak taldeko lehendakaria… eta gehiago. Ez hain larriak 1130 1941/08/04 1.000  Ez
    * [[Isiltasuna hausten (eu) | Isiltasuna hausten]]. Soraluze 1936 lan taldea (Soraluzeko Udala 2015).
    Bereicua Berraondo, Francisca Etxekoandrea 2.133 Herritik alde egindakoa Arinak 1171 1941-08-27 300  Ez
    Muguruza Larrañaga, Francisca (ez dator) 2.433 Herritik alde egindakoa Ez hain larriak 1289 1941-11-12 500  Ez
    Leturiondo Ariznavarreta, Esteban (ez dator) 2.433 Izquierda Republicanakoa, alde egindakoa. Ez hain larriak 1289 1941-11-12 1.000  Ez
    Argárate Azcárate, Florentino Doitzailea Soraluze 1941/12/12 2.604 Ezkerrekoa, alde egindakoa. Arinak 1473 1942/02/25 500  Ez
    Uriarte Artolazábal, Lucio Doitzailea Elorrio 1941/12/12 2.577 A. Sozialistakoa, alde egindakoa. Ez hain larriak 1478 1942/03/02 50  Ez
    Larrañaga Maiztegui, Aniceto Langilea Soraluze 1941/12/12 2.578 Ezkerrekoa, armagintzan aritua, alde egindakoa, 1934ko iraultzan ibilitakoa. Arinak 1480 1942/03/03 200  Ez
    Legaristi Vila, Lisardo Mekanikaria Zumarraga 1941/12/12 2.576 UGTkoa, armagintzan aritua, alde egindakoa, 1934ko iraultzan ibilitakoa… eta gehiago. Larriak 1481 1942/03/03 500 
    Lete Oregui, Juan José Industri-gizona Soraluze 1941/12/12 2.581 EAJ-PNVkoa eta alde egindakoa. Ez hain larriak 1486 1942/03/04 8.000  5
    Alberdi Arregui, Lino Doitzailea Soraluze 1941/12/12 2.572 EAJ-PNVkoa, zinegotzia, armagintzan aritua eta alde egindakoa. Larriak 1489 1942/03/05 50  Ez
    Juaristi Gabilondo, Ricardo Armagilea Soraluze 1941/12/12 2.572 EAJ-PNVkoa, zinegotzia, armagintzan aritua eta alde egindakoa. Larriak 1489 1942/03/05 50  Ez
    Barrenechea Aguirrebeña, Sandalio (ez dator) Soraluze 1941/12/12 2.575 UGTkoa, armagintzan aritua eta alde egindakoa. Larriak 1490 1942/03/05 750  Ez
    Astiazarán Ugalde, José María Langilea Soraluze 1941/12/12 2.575 Izquierda Republicanakoa, armagintzan aritua, alde egindakoa eta 1934ko iraultzan ibilitakoa. Larriak 1490 1942/03/05 1.000  Ez
    Leturiondo Ariznabarreta, Juan (ez dator) Soraluze 1941/12/12 2.575 Izquierda Republicanakoa eta alde egindakoa. Arinak 1490 1942/03/05 1.000  Ez
    Lascurain Ganuza, Timoteo (ez dator) Soraluze 1941/12/12 2.573 EAJ-PNVkoa, armagintzan aritua eta alde egindakoa. Larriak 1493 1942/03/06 100  Ez
    Castañares Larreategui, Andrés (ez dator) Soraluze 1941/12/12 2.573 EAJ-PNVkoa eta alde egindakoa. Arinak 1493 1942/03/06 150  Ez
    Alberdi Alberdi, Serapio (ez dator) Soraluze 1941/12/12 2.573 UGTkoa, armagintzan aritua eta alde egindakoa. Ez hain larriak 1493 1942/03/06 2.500  5
    Esnal Aranceta, Fernando (ez dator) Soraluze 1941/12/12 2.574 A. Sozialistakoa, milizianoa eta armagintza aritua. Larriak 1494 1942/03/06 2.500  10
    Gabilondo Maiztegi, Ascensio (ez dator) Soraluze 1941/12/12 2.574 EAJ-PNVkoa. Aurretik 8 hilabete t'erdi preso egondakoa. Arinak 1494 1942/03/06 250  1
    Ariznabarreta Otalora, José (ez dator) Soraluze 1941/12/12 2.574 EAJ-PNVkoa, armagintzan aritua, alde egindakoa… eta gehiago. Larriak 1494 1942/03/06 75  10
    Echaniz Beitia, Félix Langilea Logroño 1941/12/12 2.595 UGTkoa, milizianoa, 1934ko iraultzan ibilitakoa… eta gehiago. Larriak 1501 1942/03/11 100  10 urtetako desterrua, 150 kilometrotara
    Castañares Larretegui, Tiburcio Mekanikaria Soraluze 1941/12/12 2.599 EAJ-PNVkoa, armagintzan aritua, alde egindakoa eta 1934ko iraultzan ibilitakoa. Larriak 1502 1942/03/11 300  10
    Crucelegui Oregui, Guillermo Industri-gizona Marquina 1941/12/12 2.585 EAJ-PNVkoa Arinak 1506 1942/03/12 150  Ez
    Treviño Artiz, Lázaro Langilea Soraluze 1941/12/12 2.580 EAJ-PNVkoa. Aurretik 8 hilabete t'erdi preso egondakoa. Ez hain larriak 1508 1942/03/16 750  5
    Pagnon Nuere, Emilio Tornularia Soraluze 1941/12/12 2.592 EAJ-PNVkoa eta alde egindakoa. Arinak 1509 1942/03/16 200  Ez
    Basauri Lete, Pedro Igeltseroa Soraluze 1941/12/12 2.582 EAJ-PNVkoa, gudaria, armagintzan aritua eta alde egindakoa. Ez hain larriak 1519 1942/03/17 100  Ez
    Maiztegui Aguirrebeña, Hipólito Doitzailea Soraluze 1941/12/12 2.584 EAJ-PNV eta ELA-STVkoa, armagintzan aritua, alde egindakoa eta 1934ko iraultzan ibilitakoa. Larriak 1520 1942/03/17 250  Ez
    Pagnon Nuere, Eliseo Industri-gizona Soraluze 1941/12/12 2.591 EAJ-PNVkoa eta alde egindakoa. --- 1521 1942/03/17 Ez Ez
    Ariznavarreta Arizaga, Francisco Nekazaria Soraluze 1941/12/12 2.583 Abertzalea --- 1524 1942/03/20 Ez Ez
    Lascurain Arano, Guillermo Armagilea Soraluze 1941/12/12 2.586 Abertzalea --- 1525 1942/03/20 Ez Ez
    Ucín Aristi, Ignacio Mekanikaria Soraluze 1941/12/12 2.587 EAJ-PNVkoa eta alde egindakoa. --- 1526 1942/03/20 Ez Ez
    Igarzabal Olano, Julio Nekazaria Soraluze 1941/12/12 2.593 EAJ-PNVkoa --- 1527 1942/03/20 Ez Ez
    Alberdi Rodríguez, Cipriano Reinosa 1941/12/12 Ezezagunak
    Galarraga Alday, Venancio Soraluze 1941/12/12 Ezezagunak
    Oroz Vázquez, Julio Zumaia 1941/12/12 Ezezagunak
    Iriondo Arriola, Pedro María Soraluze 1941/12/12 Ezezagunak
    Azcárate Ganuza, Felipe Soraluze 1941/12/12 Ezezagunak
    Uriarte Artolazábal, Simón Soraluze 1941/12/12 Ezezagunak
    Azcárate Bustinduy, Ulpiano Eibar 1941/12/12 Ezezagunak
    Uriarte Artolazábal, Ignacio Atzerrian 1941/12/12 A. Sozialista eta UGTkoa, milizianoa, armagintzan aritua, alde egindakoa, 1934ko iraultzan ibilitakoa… eta gehiago.
    Larrañaga Larrañaga, Fernando Soraluze 1941/12/12 Ezezagunak
    Castañares Larreategui, Evaristo Zumarraga 1941/12/12 Ezezagunak


     
    [[Kategoria: 1936.eko gerra]]
     
    ==Erreferentziak==

    Hauxe da oraingo bertsioa, 23:59, 26 urria 2021 data duena

    Erantzukizun Politikoen Legea[1]

    Zer zen

    Erantzukizun Politikoen Legea (gaztelaniaz Ley de Responsabilidades Políticas) 1939ko otsailaren 9an onartu eta 1939ko otsailaren 13an BOEan argitaratu zen Espainiako legea izan zen. Espainiako Gerra Zibilaren amaieran sartu zen indarrean. Ez da nahastu behar 1940.ko Auzi Orokorraz[2]. Azken hau "gorrien agintaldiaren garaian egindako ekintza kriminalak jasotzeko" zabaldu zen.

    Gerra zibilaren hasieran hasi ziren erakundeen eta herritarren ondasunen aurka, baina gerra bukatzear zegoela jo zuen goia, 1939ko Erantzukizun Politikoen Legearekin. Legearen hedadura, gogorkeria eta herritarren artean izan zuen eragina izugarriak izan ziren eta hastapenetako frankismoaren osagai errepresibo nabarmenetako bat bilakatu zen.

    Prozedurea

    Lehengo urratsa ikertuaren izenak Estatuaren Aldizkari Ofizialean (B.O.E.) argitaratzea zen, bertan espediente edo txostena zabaldu zela iragartzeko. Honetaz gain, informazioa eskatzen zen, bai jarduera politikoarena zein ondasunena. Bertan argitzen zenez, prozedurak aurrera egingo zuen naiz eta ikertua hil, kanpoan egon edo agertu ez.

    Txostenak osatuta, epaiketak izaten ziren, nahiko azkarrak. Bertan akusazioak kalifikatzen ziren (larriak, ez hain larriak, arinak edo ezer ez) eta epaiak ematen ziren. Gehienetan isunak (norberaren ondasunen araberakoak) eta kargu publikoaz arduratzeko gaitasungabetzeak ezartzen ziren, baina inoiz epai larriagoak ere izaten ziren (gogoratu behar da ordurako beste hainbat epai eman zirela, heriotz-zigorrak edota espetxe-zigorrak ezartzekoak).


    Eragina Soraluzen

    50 bat laguni zabaldu zioten espedientea, horietatik lau andrak zirela.

    39 laguni 1941/12/12ko BOEn espedientea zabaldu zieten[3]. Horietatik 29 lagunen epaia gordetzen da, eta ez da agiririk gainontzeko hamarrak epaitu zuten hala ez jakiteko.

    Karguak mota askotakoak izan ziren, baina kasu gehienetan behin eta berriz errepikatzen dira: erakunde bateko kidea izatea (EAJ, A. Sozialista, UGT, ELA-STV, Emakumeak), ideologia (ezkertiarra, abertzalea), 1936 urtean herriko zinegotzia izatea, gudari edo milizianoa izatea, gerra garaian armagintzan aritu izana (herrian edo kanpoan), nazionalak sartu zireneko herritik alde egin izana (Bizkaira, Asturiasera edo erbestera), 1934 iraultzan ibilitakoa...

    Epaiketak Iruñan izan ziren, eta 36 lagunenak gordetzen dira[4]. 35 horietatik, 28ri espedientea 1941/12/12an zabaldu zieten eta, itxura denez, gainontzeko zazpiek aurretik zabalduta izango zuten.

    35 epai hauetatik 5 lagun kargu guztietatik libre geratu ziren. Gainontzekoei, guztira, 28.525 pezetako isunak jarri zieten eta 59 urteko gaitasungabetzeak. Gainera, 10 urtetako erbestealdi bat (segururena aurretik ezarritakoa izango zen, zigortutakoa aspaldi kanpoan bizi zen eta). Dena dela, epaiak aztertuta argi ikusten da karguen eta isunen arteko erlazioa oso arina dela, izatekotan; baina isunak oso lotuta daudela norberen ondasunekin.


    Espedientatuak

    Izena Lanbidea Karguak Iritzia Zbk. Data Zigorra
    Ecenarro Querejeta, Andrés Armagilea EAJ-PNVkoa, armagintzan aritua, alde egindakoa… eta gehiago.
    Aurretik 26 hilabete preso egondakoa.    		 Ez hain larriak 310 1940/02/13 200 pta.
    Alday Igartua, Isaac Industri-gizona EAJ-PNVkoa, alde egindakoa… eta gehiago. Arinak 992 1941/06/06 3.000 pta.
    5 urteko gaitasungabetzea
    Barrenechea Arando-Arreche, Félix Udal idazkaria EAJ-PNVkoa, alde egindakoa, 1934ko iraultzan ibilitakoa.
    Aurretik 3 hilabete t'erdi preso egondakoa.    		 Ez hain larriak 1.130 1941/08/04 3.000 pta.
    8 urteko gaitasungabetzea
    Vergara Jauregui, Daniela (ez dator) Emakumeak taldeko lehendakaria… eta gehiago. Ez hain larriak 1.130 1941/08/04 1.000 pta.
    Bereicua Berraondo, Francisca Etxekoandrea Herritik alde egindakoa. Arinak 1.171 1941/08/27 300 pta.
    Andonegui Alberdi, Nicasio Zapataria Herritik alde egindakoa. Arinak 1.171 1941/08/27 500 pta.
    Muguruza Larrañaga, Francisca (ez dator) Herritik alde egindakoa. Ez hain larriak 1.289 1941/11/12 500 pta.
    Leturiondo Ariznavarreta, Esteban (ez dator) Izquierda Republicanakoa, alde egindakoa. Ez hain larriak 1.289 1941/11/12 1.000 pta.
    Argárate Azcárate, Florentino Doitzailea Ezkerrekoa, alde egindakoa. Arinak 1.473 1942/02/25 500 pta.
    Uriarte Artolazábal, Lucio Doitzailea A. Sozialistakoa, alde egindakoa. Ez hain larriak 1.478 1942/03/02 50 pta.
    Larrañaga Maiztegui, Aniceto Langilea Ezkerrekoa, armagintzan aritua, alde egindakoa, 1934ko iraultzan ibilitakoa. Arinak 1.480 1942/03/03 200 pta.
    Legaristi Vila, Lisardo Mekanikaria UGTkoa, armagintzan aritua, alde egindakoa, 1934ko iraultzan ibilitakoa… eta gehiago. Larriak 1.481 1942/03/03 500 pts.
    Lete Oregui, Juan José Industri-gizona EAJ-PNVkoa eta alde egindakoa. Ez hain larriak 1.486 1942/03/04 8.000 pta.
    5 urteko gaitasungabetzea
    Alberdi Arregui, Lino Doitzailea EAJ-PNVkoa, zinegotzia, armagintzan aritua eta alde egindakoa. Larriak 1.489 1942/03/05 50 pta.
    Juaristi Gabilondo, Ricardo Armagilea EAJ-PNVkoa, zinegotzia, armagintzan aritua eta alde egindakoa. Larriak 1.489 1942/03/05 50 pta.
    Barrenechea Aguirrebeña, Sandalio (ez dator) UGTkoa, armagintzan aritua eta alde egindakoa. Larriak 1.490 1942/03/05 750 pta.
    Astiazarán Ugalde, José María Langilea Izquierda Republicanakoa, armagintzan aritua, alde egindakoa eta 1934ko iraultzan ibilitakoa. Larriak 1.490 1942/03/05 1.000 pta.
    Leturiondo Ariznabarreta, Juan (ez dator) Izquierda Republicanakoa eta alde egindakoa. Arinak 1.490 1942/03/05 1.000 pta.
    Lascurain Ganuza, Timoteo (ez dator) EAJ-PNVkoa, armagintzan aritua eta alde egindakoa. Larriak 1.493 1942/03/06 100 pta.
    Castañares Larreategui, Andrés (ez dator) EAJ-PNVkoa eta alde egindakoa. Arinak 1.493 1942/03/06 150 pta.
    Alberdi Alberdi, Serapio (ez dator) UGTkoa, armagintzan aritua eta alde egindakoa. Ez hain larriak 1.493 1942/03/06 2.500 pta.
    5 urteko gaitasungabetzea
    Esnal Aranceta, Fernando (ez dator) A. Sozialistakoa, milizianoa eta armagintza aritua. Larriak 1.494 1942/03/06 2.500 pta.
    10 urteko gaitasungabetzea
    Gabilondo Maiztegi, Ascensio (ez dator) EAJ-PNVkoa.
    Aurretik 8 hilabete t'erdi preso egondakoa.    		 Arinak 1.494 1942/03/06 250 pta.
    Urtebeteko gaitasungabetzea
    Ariznabarreta Otalora, José (ez dator) EAJ-PNVkoa, armagintzan aritua, alde egindakoa… eta gehiago. Larriak 1.494 1942/03/06 75 pta.
    10 urteko gaitasungabetzea
    Echaniz Beitia, Félix Langilea UGTkoa, milizianoa, 1934ko iraultzan ibilitakoa… eta gehiago. Larriak 1.501 1942/03/11 100 pta
    10 urtetako desterrua, 150 km-tara
    Castañares Larreategui, Tiburcio Mekanikaria EAJ-PNVkoa, armagintzan aritua, alde egindakoa eta 1934ko iraultzan ibilitakoa. Larriak 1.502 1942/03/11 300 pta.
    10 urteko gaitasungabetzea
    Crucelegui Oregui, Guillermo Industri-gizona EAJ-PNVkoa. Arinak 1.506 1942/03/12 150 pta.
    Treviño Artiz, Lázaro Langilea EAJ-PNVkoa.
    Aurretik 8 hilabete t'erdi preso egondakoa.    		 Ez hain larriak 1.508 1942/03/16 750 pta.
    5 urteko gaitasungabetzea
    Pagnon Nuere, Emilio Tornularia EAJ-PNVkoa eta alde egindakoa. Arinak 1.509 1942/03/16 200 pta.
    Basauri Lete, Pedro Igeltseroa EAJ-PNVkoa, gudaria, armagintzan aritua eta alde egindakoa. Ez hain larriak 1.519 1942/03/17 100 pta.
    Maiztegui Aguirrebeña, Hipólito Doitzailea EAJ-PNV eta ELA-STVkoa, armagintzan aritua, alde egindakoa eta 1934ko iraultzan ibilitakoa. Larriak 1.520 1942/03/17 250 pta.
    Pagnon Nuere, Eliseo Industri-gizona EAJ-PNVkoa eta alde egindakoa. --- 1.521 1942/03/17 Ezer ez
    Ariznavarreta Arizaga, Francisco Nekazaria Abertzalea. --- 1.524 1942/03/20 Ezer ez
    Lascurain Arano, Guillermo Armagilea Abertzalea. --- 1.525 1942/03/20 Ezer ez
    Ucín Aristi, Ignacio Mekanikaria EAJ-PNVkoa eta alde egindakoa. --- 1.526 1942/03/20 Ezer ez
    Igarzabal Olano, Julio Nekazaria EAJ-PNVkoa. --- 1.527 1942/03/20 Ezer ez
    Uriarte Artolazábal, Ignacio (ez dator) A. Sozialista eta UGTkoa, milizianoa, armagintzan aritua, alde egindakoa, 1934ko iraultzan ibilitakoa… eta gehiago. Ezezagunak
    Alberdi Rodríguez, Cipriano (ez dator) Ezezagunak. Ezezagunak
    Aragón García, Daniel (ez dator) Ezezagunak. Ezezagunak
    Azcárate Bustinduy, Ulpiano (ez dator) Ezezagunak. Ezezagunak
    Azcárate Ganuza, Felipe (ez dator) Ezezagunak. Ezezagunak
    Castañares Larreategui, Evaristo (ez dator) Ezezagunak. Ezezagunak
    Eibar Igarzabal, Pedro (ez dator) Ezezagunak. Ezezagunak
    Galarraga Alday, Venancio (ez dator) Ezezagunak. Ezezagunak
    Iriondo Arriola, Pedro María (ez dator) Ezezagunak. Ezezagunak
    Larrañaga Larrañaga, Fernando (ez dator) Ezezagunak. Ezezagunak
    Lascurain Ganuza, Alejandro (ez dator) Ezezagunak. Ezezagunak
    Leturiondo Ariznavarreta, Evaristo (ez dator) Ezezagunak. Ezezagunak
    Lizarralde Garmendia, Francisco (ez dator) Ezezagunak. Ezezagunak
    Oroz Vázquez, Julio (ez dator) Ezezagunak. Ezezagunak
    Uriarte Artolazábal, Simón (ez dator) Ezezagunak. Ezezagunak
    Mayora Elostegui, José Doitzailea Ezezagunak. Ezezagunak
    Mayora Zubizarreta, Amparo (ez dator) Ezezagunak. Ezezagunak
    Bulado Torre, Ángel Postaria Ezezagunak. Ezezagunak


    Erreferentziak

    1. ↑ Erantzukizun Politikoen Legea. Wikipedia (euskaraz).
    2. ↑ Causa General.
    3. ↑ BOE (1941/12/12). Espedienteak zabaltzearen iragarkia.
    4. ↑ Epaiak (1940-1942). 35 lagunen epaiak, Iruñan emanak.
    "http://www.sorapedia.eus/index.php?title=Erantzukizun_Politikoen_Legea_(eu)&oldid=25616"(e)tik jasota