«Orroaga erreka (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

    Sorapediatik
    No edit summary
    No edit summary
     
    (2 erabiltzailek tartean egindako 45 berrikusketa ez dira erakusten)
    1. lerroa: 1. lerroa:
    ==Datu orokorrak==
    {{Erreka (eu)
    {|
      | izena            = Lisiba > Ozuma > Orroaga
      | nagusia          = [[Deba ibaia (eu) | Deba ibaia]]
      | bailara          = [[Txurruka bailara (eu)| Txurruka]], [[San Andres bailara (eu)| San Andres]]
      | luzeera          = 2.160 m
      | aldapa            = % 26koa (670 m > 105 m)
      | eskumako_adarrak  = [[Errekabaltza (eu) | Errekabaltza]] <br> [[Aitzurkilla erreka (eu) | Aitzurkilla]] <br> [[Leizeaga erreka (eu) | Leizeaga]]
      | ezkerreko_adarrak = Ez dauka
    }}


    ==Irudiak==
    ''(handitzeko, sakatu gainean)''
    <gallery>
      Orroaga_erreka._Trenbidearen_ondoan_(Juan_Carlos_Astiazarán_2019).jpg | Trenbidearen ondoan <br> (J.C. Astiazarán)
      Orroaga_erreka._Deba_ibaira_(Juan_Carlos_Astiazarán_2019).jpg        | Deba ibaiarekin lotzen <br> (J.C. Astiazarán 2019)
    </gallery>


    |-
    | Izena/k          || Orroaga, gero Ozuma, gero Lisiba
    |-
    | Luzeera          || 2.750 m
    |-
    | Desnibela        || 650 m
    |-
    | Eskumako adarrak  || Errekabaltza <br> Aitzurkilla <br> Errekaundieta/ Leizeaga
    |-
    | Ezkerreko adarrak || Ez dauka
    |}


    ==Kokapena==
    ''(Ibai edo erreka baten izena ezagutzeko, gainean sakatu)''
    {{#display_map:
      |centre = 43.176318,-2.403266
      |lines  = 43.192809,-2.436783: 43.192809,-2.436783: 43.190251,-2.431848: 43.187669,-2.430775: 43.186746,-2.430925:
                43.185049,-2.430335: 43.183746,-2.428586: 43.181925,-2.425349: 43.178546,-2.422066: 43.177263,-2.415135:
                43.175901,-2.413998: 43.173311,-2.413086: 43.171809,-2.409320: 43.171700,-2.408826: 43.170925,-2.407818:
                43.169892,-2.407335: 43.169266,-2.406702: 43.168437,-2.406605: 43.167412,-2.406080: 43.167036,-2.404685:
                43.167337,-2.403237: 43.166472,-2.402711: 43.163937,-2.402861: 43.163358,-2.401273: 43.162998,-2.399685:
                43.162043,-2.399621
                ~[[Deba ibaia (eu) | Deba ibaia]]~ ~DodgerBlue~ ~8;
                43.162043,-2.399621: 43.162215,-2.397089: 43.162075,-2.396123: 43.163029,-2.394407: 43.163468,-2.393463:
                43.164203,-2.393098: 43.164438,-2.392690
                ~[[Egotza erreka (eu) | Egotza erreka]]~ ~DodgerBlue~ ~3;
                43.166997,-2.402781: 43.167310,-2.401794: 43.167529,-2.400013: 43.167850,-2.398055: 43.168049,-2.396461:
                43.167975, -2.394916
                ~[[Urruzti erreka (eu) | Urruzti erreka]]~ ~DodgerBlue~ ~3;
                43.168871,-2.406573: 43.168988,-2.406042: 43.169129,-2.406048: 43.169716,-2.405205: 43.169771,-2.404326:
                43.170029,-2.403457: 43.171504,-2.401359: 43.171574,-2.400984: 43.171879,-2.399975: 43.171930,-2.399476:
                43.172732,-2.397781: 43.172987,-2.397400: 43.173061,-2.397191
                ~[[Orroaga erreka (eu) | Orroaga erreka]]~(Ozuma/ Lisiba)~Cyan~ ~3;
                43.173061,-2.397191: 43.173151,-2.396730: 43.173307,-2.396434: 43.173280,-2.396070: 43.173374,-2.395603:
                43.173390,-2.394224: 43.173984,-2.391810: 43.173984,-2.391365: 43.173769,-2.390163: 43.173812,-2.388517:
                43.173875,-2.388298
                ~[[Orroaga erreka (eu) | Ozuma erreka]]~(Orroaga/ Lisiba)~White~ ~3;
                43.173875,-2.388298: 43.173672,-2.387225: 43.173484,-2.386227: 43.173265,-2.385112: 43.173100,-2.384028:
                43.172474,-2.383449: 43.171880,-2.382848: 43.171285,-2.382129: 43.170753,-2.381389
                ~[[Orroaga erreka (eu) | Lisiba]]~(Orroaga/ Ozuma)~Cyan~ ~3;
                43.173937,-2.388302: 43.174235,-2.387235: 43.174692,-2.386628: 43.175197,-2.385153: 43.175322,-2.385030:
                43.175330,-2.384896: 43.175205,-2.384606: 43.175217,-2.384370: 43.175416,-2.384161: 43.175569,-2.383088:
                43.175584,-2.382482: 43.175815,-2.382170: 43.175948,-2.381082: 43.176445,-2.380395
                ~[[Errekabaltza (eu) | Errekabaltza]]~ ~DodgerBlue~ ~2;
                43.174174,-2.387519: 43.174769,-2.386939: 43.175086,-2.386880: 43.175317,-2.386800: 43.175876,-2.387009:
                43.176412,-2.386741: 43.176772,-2.386703: 43.177163,-2.386236: 43.177691,-2.386606
                ~[[Aitzurkilla erreka (eu) | Aitzurkilla erreka]]~ ~DodgerBlue~ ~2;
                43.173061,-2.397191: 43.174237,-2.397153: 43.175473,-2.396724: 43.176897,-2.396037: 43.177836,-2.394793:
                43.178634,-2.394278: 43.179307,-2.391875: 43.179886,-2.390523: 43.180386,-2.389643: 43.180668,-2.388570
                ~[[Leizeaga erreka (eu) | Leizeaga erreka]]~ ~DodgerBlue~ ~2;
                43.178634,-2.394278: 43.178886,-2.394171: 43.179105,-2.394407: 43.179559,-2.394321: 43.180059,-2.394042
                ~[[Errekaundieta (eu) | Errekaundieta]]~ ~DodgerBlue~ ~2;
                43.171846,-2.409442: 43.172558,-2.408305: 43.173497,-2.408133: 43.173810,-2.407951: 43.174639,-2.408166:
                43.175578,-2.407200: 43.175844,-2.406546: 43.175930,-2.405923: 43.176126,-2.405655: 43.176854,-2.405054:
                43.176979,-2.404743: 43.177002,-2.404378: 43.177245,-2.404035: 43.177926,-2.402930: 43.178246,-2.402147
                ~[[Keixeta erreka (eu) | Keixeta erreka]]~ ~DodgerBlue~ ~3;
                43.176214,-2.414093: 43.176585,-2.413407: 43.177172,-2.412843: 43.177759,-2.412473: 43.177955,-2.412457:
                43.178557,-2.411851: 43.178893,-2.411122: 43.179120,-2.410794: 43.179234,-2.410451: 43.179899,-2.409813:
                43.180309,-2.409222: 43.180693,-2.408885: 43.181268,-2.408182: 43.181659,-2.407983: 43.181988,-2.407619
                ~[[Altun erreka (eu) | Altun erreka]]~(Iriarte)~DodgerBlue~ ~3;
                43.177715,-2.417977: 43.178466,-2.417395: 43.178642,-2.417186: 43.178771,-2.416926: 43.179031,-2.416681:
                43.179163,-2.416677: 43.179389,-2.416475: 43.179566,-2.416242
                ~[[Arkaitzeta erreka (eu) | Arkaitzeta erreka]]~ ~DodgerBlue~ ~3;
                43.179810,-2.423653: 43.180576,-2.421893: 43.181609,-2.420155: 43.182141,-2.419898: 43.182814,-2.419104:
                43.183127,-2.418525: 43.183377,-2.417881: 43.183972,-2.417430: 43.184300,-2.417087: 43.184566,-2.417023:
                43.184566,-2.417023: 43.185114,-2.414276: 43.184770,-2.413267: 43.185051,-2.412323: 43.185521,-2.411765:
                43.185630,-2.411250: 43.185818,-2.410843:
                43.185646,-2.410371: 43.185865,-2.408268: 43.186037,-2.406465: 43.186381,-2.405435: 43.186616,-2.405264
                ~[[Ipintza erreka (eu) | Ipintza erreka]]~(Ezozia/ Armendia/ Mendiola)~DodgerBlue~ ~3;
                43.185818,-2.410843: 43.186240,-2.410199: 43.187163,-2.409169: 43.188149,-2.408461: 43.188212,-2.408182:
                43.188462,-2.408032: 43.188978,-2.407989: 43.189275,-2.407753: 43.189275,-2.407753
                ~[[Intsusu erreka (eu) | Intsusu erreka]]~ ~DodgerBlue~ ~2;
                43.187940,-2.430798: 43.188405,-2.429742: 43.188389,-2.428905: 43.188738,-2.428449: 43.188906,-2.428009:
                43.188894,-2.427419: 43.188929,-2.426990: 43.189002,-2.426711: 43.188994,-2.426443: 43.188828,-2.426086
                ~[[Iturbe erreka (eu) | Iturbe erreka]]~(Aristi)~DodgerBlue~ ~3;
                43.167759,-2.406338: 43.167311,-2.407362: 43.167107,-2.408264: 43.166716,-2.408714: 43.166544,-2.409294
                ~[[Joangoerreketa (eu) | Joangoerreketa]]~ ~DodgerBlue~ ~3;
                43.172531,-2.411410: 43.172097,-2.411759: 43.171866,-2.412075: 43.171541,-2.412574: 43.171338,-2.412746:
                43.171181,-2.412928: 43.171041,-2.412993: 43.170493,-2.412971: 43.170145,-2.413036: 43.169832,-2.413261:
                43.169268,-2.414007: 43.169037,-2.414200: 43.168587,-2.414216: 43.167989,-2.414361: 43.167101,-2.415884:
                43.165923,-2.417236: 43.165633,-2.417461: 43.165289,-2.417558: 43.165015,-2.417880: 43.164679,-2.418502
                ~[[Erlei erreka (eu)|Erlei erreka]]~(Erlaegi)~DodgerBlue~ ~3;
                43.167412,-2.415378: 43.166613,-2.415228: 43.166042,-2.414949: 43.165361,-2.414777: 43.164234,-2.414530
                ~[[Untzeta erreka (eu)|Untzeta erreka]]~ ~DodgerBlue~ ~2;
                43.178160,-2.420292: 43.177621,-2.420388: 43.177398,-2.420329: 43.177018,-2.420163: 43.176783,-2.420195:
                43.176643,-2.420372: 43.176494,-2.420732: 43.176388,-2.420801: 43.176181,-2.420753: 43.175950,-2.420876:
                43.175664,-2.421332: 43.175191,-2.421826: 43.174643,-2.422917: 43.174326,-2.422813: 43.173677,-2.422794:
                43.172808,-2.422842: 43.172088,-2.423362:
                43.172021,-2.424532: 43.172127,-2.425283: 43.171896,-2.425991: 43.171873,-2.426388: 43.171548,-2.426973:
                43.171368,-2.427058:
                43.170953,-2.427010: 43.170668,-2.427187: 43.170257,-2.427879:
                43.170257,-2.427879: 43.169623,-2.428443: 43.167878,-2.429478:
                43.167459,-2.429939: 43.166962,-2.430492: 43.166426,-2.430733: 43.166297,-2.430830:
                43.166180,-2.431184: 43.166043,-2.431967: 43.165890,-2.432509: 43.165714,-2.432943
                ~[[Sagar-erreka (eu) | Sagar-erreka]]~(Olakorta/ Sagarraga)~DodgerBlue~ ~5;
                43.166297,-2.430830: 43.166117,-2.430696: 43.165691,-2.430283: 43.164337,-2.430100: 43.163981,-2.429741:
                43.163464,-2.428357: 43.162752,-2.427896: 43.162126,-2.427284
                ~[[Sasibaltz erreka (eu)|Sasibaltz erreka]]~ ~DodgerBlue~ ~2;
                43.172088,-2.423362: 43.171861,-2.423083: 43.170930,-2.422729: 43.169506,-2.422461
                ~(erreka)~ ~DodgerBlue~ ~2;
                43.171432,-2.427000: 43.170876,-2.426746: 43.170477,-2.426456: 43.169679,-2.426210: 43.169147,-2.426135
                ~[[Ganbela erreka (eu)|Ganbela erreka]]~ ~DodgerBlue~ ~2;
                43.171368,-2.427058: 43.171172,-2.428179: 43.171235,-2.430003: 43.171587,-2.431012: 43.171556,-2.431441:
                43.171399,-2.432149: 43.171611,-2.433136: 43.171556,-2.434080: 43.171540,-2.434831: 43.171133,-2.435786:
                43.170640,-2.436677: 43.170249,-2.437202: 43.169889,-2.437953
                ~[[Aierdi erreka (eu) | Aierdi erreka]]~(Errekatxua)~DodgerBlue~ ~2;
                43.171619,-2.433496: 43.172487,-2.434520: 43.172870,-2.435454: 43.173575,-2.436280: 43.174514,-2.437041
                ~(erreka)~ ~DodgerBlue~ ~2;
                43.172487,-2.434520: 43.173027,-2.434692: 43.173692,-2.435067: 43.174169,-2.435089: 43.174639,-2.435840
                ~(erreka)~ ~DodgerBlue~ ~2;
                43.182991,-2.427031: 43.182067,-2.427310: 43.181864,-2.427525: 43.181520,-2.428662: 43.181191,-2.429456:
                43.180800,-2.430057: 43.180190,-2.430593: 43.179689,-2.431881: 43.179173,-2.433104:
                43.178406,-2.434220: 43.177983,-2.434563: 43.177874,-2.435164: 43.177358,-2.436108: 43.177076,-2.437138
                ~[[Iraola erreka (eu) | Iraola erreka]]~(Belakotegi)~DodgerBlue~ ~3;
                43.179173,-2.433104: 43.179141,-2.433984: 43.179314,-2.434563: 43.179345,-2.435293: 43.179251,-2.435572:
                43.179251,-2.436366: 43.179298,-2.436623: 43.179157,-2.437353
                ~(erreka)~ ~DodgerBlue~ ~2;
                43.185463, -2.430422: 43.185024, -2.432181: 43.184884, -2.434155: 43.184571, -2.435293: 43.184039, -2.435529:
                43.183976, -2.435722: 43.183648, -2.435893: 43.183554, -2.436151: 43.183413, -2.436215: 43.182991, -2.436666
                ~[[Ibarzabal erreka (eu) | Ibarzabal erreka]]~ ~DodgerBlue~ ~3;
      |zoom = 14 | height = 600 | type = earth
    }}
    ==Kontuak==
    Erreka honek hiru izen hartzen ditu, zatiaren arabera:
    * goian Lisiba. 715 metro luze, eta % 34ko aldapa (670 m > 430 m). Lisiba errekaren bukaeran Errekabaltza eta Aitzurkilla bilten zaizkio, elkarrekin Ozuma erreka egiteko.
    * erdi aldean Ozuma. 1.220 metro luze, eta % 13ko aldapa (430 m > 270 m). Ozuma errekaren bukaeran Leizeaga biltzen zaio, Orroaga erreka egiteko.
    * beheko partean Orroaga. 940 metro luze, eta % 18ko aldapa (270 m > 105 m).


    ==Kokapena==
    Goiko partea kenduta, ez du aldapa handirik, batez ere Ozuma tartean (% 13koa).
    Deba ibaiaren eskumaldeko adarra, bigarrena.
     
    [[Sagar-erreka (eu)|Sagar-errekaren]] ostean, [[Deba ibaia (eu)|Deba ibaiaren]] bigarren adar luzeena da; baina Soraluze udalerri barruan dago osorik.


    [[Txurruka bailara (eu)|Txurruka]] eta [[San Andres bailara (eu)|San Andres]] bailaren muga egiten du.


    ==Ipuinak==
    Aintzinean erreka honen urek hainbat ola eta errota mugiarazi zuten: [[Agarrebolu baserria (eu)|Agarrebolu]], [[Beko errota (eu)|Beko errota]] eta [[Txitxirriketa ola (eu)|Txitxirriketa]] Orroaga tartean, eta [[Ozuma errota (eu)|Ozuma errota]] gorago, Ozuma tartean. Errota garrantzitsuenari izena hartuz, inoiz Agarrebolu erreka ere esan izan zaio ere.
    Deba ibaia (Soraluze zeharkatzen duena) eta Sagar-erreka (Bergara udalerrian sortzen dena) kenduta, udalerri barruko erreka luzeena da.
    Lisiba/ Ozuma/ Orroaga erreka. Deba ibaiaren bigarren adar luzeena, osorik udalerri barruan. 2,8 kilometro luze da, eta 675 metrotatik 105 metrotata jaisten da. Txurruka eta San Andres bailaren muga egiten du, eta goitik behera hiru izen hartzen ditu. [[Agarrebolu baserria (eu)|Agarrebolura]] heldu baino lehen ''Txitxirriketa'' izeneko ola izan zen, baina gaur egun aztarnarik ez dago. Erreka honek bere adarrak ditu, denak eskumatik:


    1911.ko urriak 19an Juan Jose Larrañagak, Sologoeneko zentralaren jabeak, beste emakida bat lortu zuen, [[Urruzti erreka (eu)|Urruzti]] eta Orroagatik datozen urak ustiatzeko. Ur hauek [[Agarrebeiztei baserria (eu)|Agarrebeiztei]]ko ur biltegitik pasa eta gero, Deba azpitik ekartzen ziren zentraleraino, baina ez ziren ubide nagusiko urekin nahasten: turbina propioa zuten, Pelton motakoa. Turbina honetara ekarri zituzten [[Joangoerreketa (eu)|Joangoerreketa]]ko urak ere. 1960. hamarkadan ur hauek erabiltzeari laga zioten.




    Hauxe da oraingo bertsioa, 23:05, 17 uztaila 2023 data duena

    Lisiba > Ozuma > Orroaga
    Nagusia Deba ibaia
    Luzeera 2.160 m
    Aldapa % 26koa (670 m > 105 m)
    Eskumako adarrak Errekabaltza
    Aitzurkilla
    Leizeaga
    Ezkerreko adarrak Ez dauka
    Bailara Txurruka, San Andres


    Irudiak

    (handitzeko, sakatu gainean)

    • Trenbidearen ondoan (J.C. Astiazarán)

      Trenbidearen ondoan
      (J.C. Astiazarán)

    • Deba ibaiarekin lotzen (J.C. Astiazarán 2019)

      Deba ibaiarekin lotzen
      (J.C. Astiazarán 2019)


    Kokapena

    (Ibai edo erreka baten izena ezagutzeko, gainean sakatu)

    Mapa kargatzen...


    Kontuak

    Erreka honek hiru izen hartzen ditu, zatiaren arabera:

    • goian Lisiba. 715 metro luze, eta % 34ko aldapa (670 m > 430 m). Lisiba errekaren bukaeran Errekabaltza eta Aitzurkilla bilten zaizkio, elkarrekin Ozuma erreka egiteko.
    • erdi aldean Ozuma. 1.220 metro luze, eta % 13ko aldapa (430 m > 270 m). Ozuma errekaren bukaeran Leizeaga biltzen zaio, Orroaga erreka egiteko.
    • beheko partean Orroaga. 940 metro luze, eta % 18ko aldapa (270 m > 105 m).

    Goiko partea kenduta, ez du aldapa handirik, batez ere Ozuma tartean (% 13koa).

    Sagar-errekaren ostean, Deba ibaiaren bigarren adar luzeena da; baina Soraluze udalerri barruan dago osorik.

    Txurruka eta San Andres bailaren muga egiten du.

    Aintzinean erreka honen urek hainbat ola eta errota mugiarazi zuten: Agarrebolu, Beko errota eta Txitxirriketa Orroaga tartean, eta Ozuma errota gorago, Ozuma tartean. Errota garrantzitsuenari izena hartuz, inoiz Agarrebolu erreka ere esan izan zaio ere.

    1911.ko urriak 19an Juan Jose Larrañagak, Sologoeneko zentralaren jabeak, beste emakida bat lortu zuen, Urruzti eta Orroagatik datozen urak ustiatzeko. Ur hauek Agarrebeizteiko ur biltegitik pasa eta gero, Deba azpitik ekartzen ziren zentraleraino, baina ez ziren ubide nagusiko urekin nahasten: turbina propioa zuten, Pelton motakoa. Turbina honetara ekarri zituzten Joangoerreketako urak ere. 1960. hamarkadan ur hauek erabiltzeari laga zioten.


    Erreferentziak

    "http://www.sorapedia.eus/index.php?title=Orroaga_erreka_(eu)&oldid=30471"(e)tik jasota