View source for Arma museoa. Atzekarga pistolak eta errebolberrak (eu)

Pistolak [[Suzko arma motzak (eu) | suzko arma motzak]] dira. Aurrekargakoak XVI mendetik XIX mendera arte iraun bazuten ere, XIX mendetik aurrera atzekargakoek ordezkatu zituzten.

Soraluzen XIX mendeko bigarren bukaeran egin ziren atzekargako pistolak. Gehienak [[S.A. Euscalduna (eu)|La Euscalduna]] enpresak egin zituen, baina [[Arma lantegi txikiak (eu)|lantegi txikiek]] ere batzuk egin zituzten.

Errebolberrak, bere aldetik, 1835 urtean sortu ziren, Estatu Batuetan, eta Euskal Herrian aldi berean omen<ref>[[Errebolberra euskaldunak asmatu (eu) | Errebolberra euskaldun batek asmatu zuen]]. Beñat Doxandabaratz (Euskonews & Media 2003)</ref>.

Soraluzen egindako errebolberrak bi motakoak ziren, armadarako ([[Teknologia: atzekarga armak (eu)#Lefaucheaux sistema | ''Lefaucheaux'']] motakoak) edo norberandakoak (Galand edo ''velodog'' motakoak, txirrindulariek txakurrak uxatzeko erabilitakoak).


==''Lefaucheux'' pistolak==
''(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)''

{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
 | izena    = ''Lefaucheux'' bi kanoiko pistola
 | irudia   = Pistola._Amosategui_01_(XIX_mendea).jpg
 | egilea   = Amosategui
 | noizkoa  = XIX. mendea
 | kokapena = Bilduma pribatua
 | oharrak  = AMOSATEGUI PLACENCIA markak <br> Brontzez pabonatua <br> Inoiz ''Fouchet'' pistola ere deitua
}}


==''Pepper box'' pistolak==

{{Arma Museoaren erakusmahaia 2 (eu)
 | izena    = ''Pepper box'' pistola (Sharp sistema)
 | irudia_1 = Pistola._Euscalduna_Deringer_06_(1865).jpg
 | irudia_2 = Pistola._Euscalduna_Deringer_11_(1865).jpg
 | egilea   = [[S.A. Euscalduna (eu)|La Euscalduna]]
 | noizkoa  = 1865
 | kokapena = Bilduma pribatua
 | oharrak  = .32 kalibrea, 2 7/8 hazbeteko kainoia <br> FA EUSCALDUNA EN PLACENCIA markak <br> Urrezko marrazkiak kainoian <br> Zizelatuko zilarrezko egitura <br> Kaobazko kirten-azalak <br> ''Deringer'' pistola moduan ere ezagutua
}}


{| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:left" width= "900 px"
|-
| <gallery mode="packed-hover" heights="125px" perrow="3">
     Pistola._Euscalduna_Deringer_10_(1865).jpg | Deringer pistola (Euscalduna 1865)
     Pistola._Euscalduna_Deringer_04_(1865).jpg | Deringer pistola (Euscalduna 1865)
     Pistola._Euscalduna_Deringer_09_(1865).jpg | Deringer pistola (Euscalduna 1865)
     Pistola._Euscalduna_Deringer_08_(1865).jpg | Deringer pistola (Euscalduna 1865)
     Pistola._Euscalduna_Deringer_07_(1865).jpg | Deringer pistola (Euscalduna 1865)
     Pistola._Euscalduna_Deringer_05_(1865).jpg | Deringer pistola (Euscalduna 1865)
     Pistola._Euscalduna_Deringer_03_(1865).jpg | Deringer pistola (Euscalduna 1865)
     Pistola._Euscalduna_Deringer_02_(1865).jpg | Deringer pistola (Euscalduna 1865)
     Pistola._Euscalduna_Deringer_01_(1865).jpg | Deringer pistola (Euscalduna 1865)
  </gallery>
|}


{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
 | izena    = ''Pepper box'' pistola (Sharp sistema)
 | irudia   = Pistola._4_tiro_pepper_box_(Euscalduna_1870).jpg
 | egilea   = [[S.A. Euscalduna (eu) | La Euscalduna]]
 | noizkoa  = 1870
 | kokapena = Bilduma pribatua
 | oharrak  = 4 tirokoa
}}


{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
 | izena    = ''Pepper box'' pistola (Sharp sistema)
 | irudia   = Pistola_parea._Lau_tiro_pepper_box_01_(La_Euscalduna_1875).jpg
 | egilea   = [[S.A. Euscalduna (eu) | La Euscalduna]]
 | noizkoa  = 1875
 | kokapena = Bilduma pribatua
 | oharrak  = kalibre 7 mm, 4 tirokoa. Luzeera 16 zm guztira <br> Atzekaldean ''EUSCALDUNA PLACENCIA'' grabatua dute.
}}

{| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:left" width= "900 px"
|-
| <gallery mode="packed-hover" heights="125px" perrow="3">
     Pistola_parea._Lau_tiro_pepper_box_02_(La_Euscalduna_1875).jpg | ''Pepper box'' pistola <br> (Euscalduna 1875)
     Pistola_parea._Lau_tiro_pepper_box_03_(La_Euscalduna_1875).jpg | ''Pepper box'' pistola <br> (Euscalduna 1875)
     Pistola_parea._Lau_tiro_pepper_box_04_(La_Euscalduna_1875).jpg | ''Pepper box'' pistola <br> (Euscalduna 1875)
     Pistola_parea._Lau_tiro_pepper_box_05_(La_Euscalduna_1875).jpg | ''Pepper box'' pistola <br> (Euscalduna 1875)
  </gallery>
|}


{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
 | izena    = ''Pepper box'' pistola
 | irudia   = Pistola._4_tiro_pepper_box_(M.A._1877).jpg
 | egilea   = M.A.
 | noizkoa  = 1877
 | kokapena = Bilduma pribatua
 | oharrak  = 4 tirokoa <br> ''M.A. PLACENCIA 1877'' markak
}}


{{Arma Museoaren erakusmahaia 2 (eu)
 | izena    = ''Pepper box'' pistola (Sharp sistema)
 | irudia_1 = Pistola._4_tiro_pepper_box_01_(Guadalajarako museoa).jpg
 | irudia_2 = Pistola._4_tiro_pepper_box_02_(Guadalajarako museoa).jpg
 | egilea   = [[S.A. Euscalduna (eu) | La Euscalduna]]
 | noizkoa  = 187.
 | kokapena = Guadalajarako Museoa
 | oharrak  = ''Sharp'' sistemako pistola, lau kañoiduna, egurrezko eskulekuaz eta burdinezko uztaia bukaeran <br> Erauzketa aurretik eragiten zen, hagatxo batekin <br> Molina de Aragón herriko gazteluko putzuan agertua <br> Segururena Soraluzeko Euscalduna lantegian egina.
}}


==Lefaucheaux errebolberrak==
''(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)''

{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
 | izena    = Lefaucheaux errebolberra
 | irudia   = Errebolberra._Lefaucheux_(Euscalduna_1870).jpg
 | egilea   = [[S.A. Euscalduna (eu) | La Euscalduna]]
 | noizkoa  = 1870
 | kokapena = Bilduma pribatua
 | oharrak  = 
}}


==Galand errebolberrak==
Charles François Galand (1832-1900) belgiarrak eta A. Sommerville britaniarrak Liejan (Beljika) zabaldu zuten lantegia, eta egundoko errebolberra asmatu zuten, Europa osoan oso ondo saldu zela. 1869-1874 tartean Amado Barthelet armagile eibartarrak Galand-i erosten zizkion errebolberrak "gordinik", gero berak bukatu eta saltzeko. 
''(argazkiak handitzeko, sakatu gainean)''

{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
 | izena    = Galand errebolberra
 | irudia   = Errebolberra._Galand_01_(Euscalduna_1870).jpg
 | egilea   = [[S.A. Euscalduna (eu) | La Euscalduna]]
 | noizkoa  = 1870
 | kokapena = Bilduma pribatua
 | oharrak  = La Euscalduna-k Barthelet-en tratu bera lortzen saiatu zen, baina ez zuen lortu. Errebolber hau, 12 mm-tako kalibrekoa, La Euscalduna-k bukatutako ale bakarra da.
}}

{| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:left" width= "900 px"
|-
| <gallery mode="packed-hover" heights="125px" perrow="3">
     Errebolberra._Galand_02_(Euscalduna_1870).jpg | Galand errebolberra (Euscalduna 1870)
     Errebolberra._Galand_03_(Euscalduna_1870).jpg | Galand errebolberra (Euscalduna 1870)
     Errebolberra._Galand_04_(Euscalduna_1870).jpg | Galand errebolberra (Euscalduna 1870)
  </gallery>
|}


==''Vèlo-Dog'' errebolberrak==
René Galand-ek, Charles François Galand-en semeak, ''Vèlo-Dog'' errebolber<ref>[https://es.m.wikipedia.org/wiki/Revólver_Velo-Dog Revólver Velo-Dog]. Wikipedia (gazteleraz).</ref> txikia asmatu zuen 1894.ean, txirrindulariek herri txiki eta baserrietatik pasatzerakoan txakurren aurka erabiltzeko. Txakurrak bildurtzeko fogeoko kartutxo hutsak erabiltzen ziren, eta pixka bat indartsuagoak nahi izan eta gero oso perdigoi txikiekin; defentsa pertsonalerako, berriz, berunezko balarekin.

<gallery mode="packed-hover" heights="125px" perrow="3">
   Velodog_errebolberra._5,6_mm_kartutxoa.jpg | 5,6 mm-tako kartutxoa
   Velodog_errebolberra._5,5_mm_kartutxoa.jpg | 5,5 mm-tako kartutxoa
   Velodog_errebolberra._Munizioa.jpg         | Munizio kutxa
   Velodog_errebolberra._Iragarkia.jpg        | Iragarkia: larruzko txanoa eta errebolberra
</gallery>

5,50 eta 6,35 mm bitarteko kalibrekoak, eraztun-kartutxoa<ref>Barrukoa hutsik, ez zuten pistoirik edo erdiko fulminanterik.</ref> zuten eta hauts karga gutxi. Francisco Arizmendi eibartarrak antzeko bat ekoizteko patentea eskatu zuen (1904), baina beste armagile askok ere diseinua egokitu zuten (automatismoak, erauzketa automatikoa, baskulatzailea, kulunkaria...) patentea eskatzeko eta ekoiztu ahal izateko.

Bitxikeri gisa, bada bere buruaz beste egiteko erabili zuena, eta hainbat tiro behar izan zuela. Eta garaiko iragarki batean, neskendako lehen jaunartze opari gisa larruzko txano txikia gomendatzen zela, errebolberrarekin batera.

{{Arma Museoaren erakusmahaia (eu)
 | izena    = ''Vèlo-Dog'' errebolberra
 | irudia   = Errebolberra._Eusebio_Arizaga_01.jpg
 | egilea   = Eusebio Arizaga
 | noizkoa  = XX. mende hasiera
 | kokapena = Bilduma pribatua
 | oharrak  = 
}}

{| class="wikitable" style="margin:auto; text-align:left" width= "900 px"
|-
| <gallery mode="packed-hover" heights="125px" perrow="3">
   Errebolberra._Eusebio_Arizaga_02.jpg | Galand errebolberra (Eusebio Arizaga XX. mendea)
   Errebolberra._Eusebio_Arizaga_03.jpg | Galand errebolberra (Eusebio Arizaga XX. mendea)
   Errebolberra._Eusebio_Arizaga_04.jpg | Galand errebolberra (Eusebio Arizaga XX mendea)
   Errebolberra._Eusebio_Arizaga_05.jpg | Galand errebolberra (Eusebio Arizaga XX. mendea)
   Errebolberra._Eusebio_Arizaga_06.jpg | Galand errebolberra (Eusebio Arizaga XX. mendea)
   Errebolberra._Eusebio_Arizaga_07.jpg | Galand errebolberra (Eusebio Arizaga XX. mendea)
   Errebolberra._Eusebio_Arizaga_08.jpg | Galand errebolberra (Eusebio Arizaga XX. mendea)
   Errebolberra._Eusebio_Arizaga_09.jpg | Galand errebolberra (Eusebio Arizaga XX. mendea)
   Errebolberra._Eusebio_Arizaga_10.jpg | Galand errebolberra (Eusebio Arizaga XX. mendea)
  </gallery>
|}


==Arma Museoaren bisita jarraitzeko==
Museo sarrerara itzultzeko, [[Ramiro Larrañaga Arma Museoa (eu) | sakatu hemen]]. Bestela, hurrengo gela aukeratu:

{{Arma Museoaren gelak (eu)}}


==Erreferentziak==

[[Kategoria: Armagintza]]