«Ezoziako jaiak (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

Hauxe da oraingo bertsioa, 20:59, 3 urria 2022 data duena

Ezoziko goiko plazan, paretan kontran: harmaila gainean Uztapide bertsolaria, herriko idazkaria, Basarri bertsolaria, Bolumburu Biribiltxonekua, Alejandro Oregui, Simón Artolazábal, Pedro Elizburu Kirueta udalzaina, Jesús Mari Berrueta eta Mateo Peñalba.
Aurretik Don José Antonio Loinaz Jaungoikua, Don Eugenio Arrillaga, Domingo Ucín herriko alkatea, Don Miguel Goicoechea, Don Antonio Oyarzábal (sermolaria), Txarandela eta Guardia Civileko herriko sargentua.
Makurtuta Ángel Bolumburu eta Eugenio Galarraga (1950).

Aintzinako jaiak

Sasoi batean, Ezoziako erromeria abuztuko 10ren osteko domekan ospatzen zen^[1]. Gero, abuztuko Andramarien ostera pasa zuten; zehatzago, San Roke Txikiren osteko domekan, hain zuzen. Egun horretan amaiera ematen zioten herriko jai patronalei.

Ezoziako kofrarixaren eguna izaten zen, bertako kofradiaren maiordomo berriak aukeratzen ziren eguna. Ez da nahastu behar San Martzialgo Kopraixak jaiarekin

Aintzinako karidadea

1731. urtea arte karidadea banatzen zen Ezoziako kofrarixaren egunean: "okela, ogia eta ardaua... kipulaz era mostazaz"^[2], San Martzialgo kopraixen antzera. Zortzi urte geroago Udalak ohitura zaharra berpizten saiatu zen, baina ez zuen asko iraun.

XX. mendeko jaiak (1975 artekoak)

XX. mendeko jaien egitaraua ez zen asko aldatzen urte batetik bestera, eta lau zati izaten zituen. Jaia kalejira batekin (inoiz birekin) hasten zen, kalean bertan. Herriko txistulariek, herriko musika bandak edota Lizarrako dultzaineroek jotzen zuten.

Ostean, eta Ezoziako santutegian, Meza Nagusia izaten zen, parrokiako abesbatzak abestua. Ostean, eta urtearen arabera, hainbat gauza: bertsolariak (1950. urtean Basarri eta Uztapide ekarri zituzten), aurreskua, dantzak, txistularien kontzertua, harrijasotzaileak, ahari-jokua, herri-lehiaketak, zozketak...

Bazkalostean erromeria izaten zen, txistulariekin. Aurretik edo ostean, inoiz tiro al plato egon zen.

Iluntzean erromeria jarraitzen zen, baina kalean, Plaza Zaharrean. Honekin bukatzen diren herriko jaiak.

Basarri eta Uztapide
(1950 hamarkada)
Bi plazen arteko eskilaran (1950)
Bazkalosteko argazkia. Atzean, Aldasoro (1950)
1950 urteko programa

Jai luzeak

1977. urtean Ezoziko jaiak luzatu ziren, domeka eta astelehena hartuz. Domeka herritarrentzat zen, eta astelehena bailarakoentzat. Urte honetan, eta lehenengo aldiz, jai egitarauan bailara guztietako jaiak agertu ziren, banan banan... baina Ezoziko jaiak Andramarietako programa barruan agertu ziren, nabarmendu barik.

Hurrengo urtean bai Ezoziko jaiak berezko izaera hartu zuten jai egitarauan. Gainera, zapatu arratsaldetik hasi ziren.

Programa, gutxi gora behera, nahikoa antzekoa zen urte guztietan: zapatuan kantaldia, euskal abeslariekin; domekan meza nagusia, ostean bertsolariak eta herri kirolak, eta arratsaldean erromeria (iluntzean Plaza Zaharrean bukatzen zena); astelehenean meza eta ostean erromeria, trikitilariek animatuta; inoiz bertsolariak ere.

Diru faltagatik edo, 1983. urtean aurreko programara bueltatu ziren; domeka bakarrik, alegia: meza nagusia, ostean bertsolari eta aizkolariak, eta iluntzean erromeria Plaza Zaharrean. Inoiz bolo jokuan izaten zen Armendian.

Baina 1987.etik aurrera berriro jaiak bi egunetan luzatu zuten, zapatua eta domeka. Azkoitiako Zabale anaiak ekartzen bazituzten ere, 1989.ean agertu zen lehengo aldiz auzoko Larreategi taldea trikitia jotzen.

Urte oparoenak, jai aldetik behintzat, 1992tik 1995 artekoak izan ziren: bariku iluntzean hasi, eta beste hiru egunetan jaiak!

Baina 1997. urtean hiru egunetako programara bueltatu ziren: zapatu iluntzea, domeka eta astelehena.

Gaur egunekoak

Azken urteotan, indar asko galdu zuten jaiek; batez ere, auzoan jende gutxiago bizi delako eta kaleko jendea joaten ez zelako, inguruko herrietan ere jaiak izaten direlako.

2000. urterako, auzotarrek jai eguna aldatu eta ekainaren hirugarren asteburura aldatzea erabaki zuten, jendea erakarri eta behar bezelako jaiak egiteko garai aproposagoa zelakoan.

Programa hiru egunetan luzatzen da: ostiral iluntzeko musika kontzertuarekin hasi eta igandean mendizaleen finalista egunarekin amaitu. Tartean meza nagusia, herri afaria, bola txapelketa, bertsolari eta herri kirolak ere izaten dira.

Aizkolariak
(Plaentxia.eus 2018)
Bertsolariak
(Plaentxia.eus 2018)
Zezenak
(Plaentxia.eus 2018)

2018 erromerixako iragarkia

Erromerixa Eguna

Aipatzekoa da 2007.etik hona Ezoziko jaien bezperan Erromerixa Eguna berreskuratu dela, usadio zaharrak berrituz.

Ezoziako jaien aurreko asteburuan egiten dute, larunbatean.

Jaia kalean hasten da, hamaiketako batekin, gero Ezozirako bidea kalejiran egiteko.

Behin Ezozian, Urrats Dantza Taldeak erakusketa egiten du. Ostean bazkaria izaten da, santutegiko atari estalian.

Arratsaldean, eta ilundu arte, erromeria izaten da. Erdialdean Larrain dantza egiten dute, gaiteroek lagunduta.

Erreferentziak

Herriko jai egitarauak. 1931.etik gaur arte.

↑ Halaxe jaso zuen Serapio Mugicak Geografia de Guipúzcoa liburuan, 1901. urtean.
↑ Caridades, cofradías y fiestas. José Ignacio Homobono (KOBIE. 3 zbk. 1988).

[1] Halaxe jaso zuen Serapio Mugicak Geografia de Guipúzcoa liburuan, 1901. urtean.

[2] Caridades, cofradías y fiestas. José Ignacio Homobono (KOBIE. 3 zbk. 1988).

[1]

[2]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
+[[Fitxategi: Herriko_jaiak._Ezozia._Aintzinako_jaiak_01.jpg | thumb | right | 600px | Ezoziko goiko plazan, paretan kontran: harmaila gainean Uztapide bertsolaria, herriko idazkaria, Basarri bertsolaria, Bolumburu ''Biribiltxonekua'', Alejandro Oregui, Simón Artolazábal, Pedro Elizburu ''Kirueta'' udalzaina, Jesús Mari Berrueta eta Mateo Peñalba.<br> Aurretik Don José Antonio Loinaz ''Jaungoikua'', Don Eugenio Arrillaga, Domingo Ucín herriko alkatea, Don Miguel Goicoechea, Don Antonio Oyarzábal (sermolaria), ''Txarandela'' eta Guardia Civileko herriko sargentua.<br> Makurtuta Ángel Bolumburu eta Eugenio Galarraga (1950).]]
 ==Aintzinako jaiak==
-Sasoi batean, Ezoziako jaiak Abuztuko Andramarien ostean izaten zen; zehatzago, San Roke Txikiren osteko domekan, hain zuzen. Amaiera ematen zioten herriko jai patronalei.
+Sasoi batean, [[Ezozia bailara (eu)|Ezoziako]] erromeria abuztuko 10ren osteko domekan ospatzen zen<ref>Halaxe jaso zuen Serapio Mugicak [[Geografía de Guipúzcoa (eu) | Geografia de Guipúzcoa]] liburuan, 1901. urtean.</ref>. Gero, abuztuko Andramarien ostera pasa zuten; zehatzago, San Roke Txikiren osteko domekan, hain zuzen. Egun horretan amaiera ematen zioten herriko jai patronalei.
+''Ezoziako kofrarixaren eguna'' izaten zen, bertako kofradiaren maiordomo berriak aukeratzen ziren eguna. Ez da nahastu behar [[Kopraixak (eu)|San Martzialgo ''Kopraixak'']] jaiarekin
-''Ezoziako kofrarixa''ren jaia izaten zen, bertako maiordomo berriak aukeratzen zen eguna.
+===Aintzinako ''karidadea''===
+. urtea arte ''karidadea'' banatzen zen Ezoziako kofrarixaren egunean: "okela, ogia eta ardaua... kipulaz era mostazaz"<ref>[[Caridades, cofradías y fiestas (eu) | Caridades, cofradías y fiestas]]. José Ignacio Homobono (KOBIE. 3 zbk. 1988).</ref>, [[San Martzialgo jaiak (eu)|San Martzialgo kopraixen]] antzera. Zortzi urte geroago Udalak ohitura zaharra berpizten saiatu zen, baina ez zuen asko iraun.
-Jaien egitaraua ez zen asko aldatzen urte batetik bestera. Lau zati izaten zituen:
+===XX. mendeko jaiak (1975 artekoak)===
-Jaia kalejira batekin (inoiz birekin) hasten zen, kalean bertan. Herriko txistulariek, herriko musika bandak edota Lizarrako dultzaineroek jotzen zuten.
+XX. mendeko jaien egitaraua ez zen asko aldatzen urte batetik bestera, eta lau zati izaten zituen. Jaia kalejira batekin (inoiz birekin) hasten zen, kalean bertan. Herriko txistulariek, herriko musika bandak edota Lizarrako dultzaineroek jotzen zuten.
-Ostean, eta Ezoziako santutegian, Meza Nagusia izaten zen, parrokiako abesbatzak abestua. Ostean, eta urtearen arabera, hainbat gauza: bertsolariak, aurreskua, dantzak, txistularien kontzertua, harrijasotzaileak, ahari-jokua, herri-lehiaketak, zozketak...
+Ostean, eta Ezoziako santutegian, Meza Nagusia izaten zen, parrokiako abesbatzak abestua. Ostean, eta urtearen arabera, hainbat gauza: bertsolariak (1950. urtean Basarri eta Uztapide ekarri zituzten), aurreskua, dantzak, txistularien kontzertua, harrijasotzaileak, ahari-jokua, herri-lehiaketak, zozketak...
 Bazkalostean erromeria izaten zen, txistulariekin. Aurretik edo ostean, inoiz ''tiro al plato'' egon zen.
@@ 13. lerroa: / 18. lerroa: @@
 Iluntzean erromeria jarraitzen zen, baina kalean, Plaza Zaharrean. Honekin bukatzen diren herriko jaiak.
-==Gerorakoak==
+<gallery>
-urtean, bi egun: domeka eta astelehena
+   Herriko_jaiak._Ezozia._Basarri_eta_Uztapide_(1950_hamarkada).jpg | Basarri eta Uztapide <br> (1950 hamarkada)
-bi egun, eta zapatu bezperan
+   Herriko_jaiak._Ezozia._Aintzinako_jaiak_02.jpg | Bi plazen arteko eskilaran (1950)
-ere
+   Herriko_jaiak._Ezozia._Aintzinako_jaiak_03.jpg | Bazkalosteko argazkia. Atzean, Aldasoro (1950)
-an ere
+   Herriko_jaiak._Ezozia._Aintzinako_jaiak_04.jpg | 1950 urteko programa
+</gallery>
+==Jai luzeak==
+. urtean Ezoziko jaiak luzatu ziren, domeka eta astelehena hartuz. Domeka herritarrentzat zen, eta astelehena bailarakoentzat. Urte honetan, eta lehenengo aldiz, [[Jai egitarauak (eu) | jai egitarauan]] bailara guztietako jaiak agertu ziren, banan banan... baina Ezoziko jaiak Andramarietako programa barruan agertu ziren, nabarmendu barik.
+Hurrengo urtean bai Ezoziko jaiak berezko izaera hartu zuten jai egitarauan. Gainera, zapatu arratsaldetik hasi ziren.
+Programa, gutxi gora behera, nahikoa antzekoa zen urte guztietan: zapatuan kantaldia, euskal abeslariekin; domekan meza nagusia, ostean bertsolariak eta herri kirolak, eta arratsaldean erromeria (iluntzean Plaza Zaharrean bukatzen zena); astelehenean meza eta ostean erromeria, trikitilariek animatuta; inoiz bertsolariak ere.
+Diru faltagatik edo, 1983. urtean aurreko programara bueltatu ziren; domeka bakarrik, alegia: meza nagusia, ostean bertsolari eta aizkolariak, eta iluntzean erromeria Plaza Zaharrean. Inoiz bolo jokuan izaten zen [[Armendia baserria (eu)|Armendian]].
+Baina 1987.etik aurrera berriro jaiak bi egunetan luzatu zuten, zapatua eta domeka. Azkoitiako Zabale anaiak ekartzen bazituzten ere, 1989.ean agertu zen lehengo aldiz ''auzoko Larreategi taldea'' trikitia jotzen.
+Urte oparoenak, jai aldetik behintzat, 1992tik 1995 artekoak izan ziren: bariku iluntzean hasi, eta beste hiru egunetan jaiak!
+Baina 1997. urtean hiru egunetako programara bueltatu ziren: zapatu iluntzea, domeka eta astelehena.
 ==Gaur egunekoak==
-Azken urteotan, indar asko galdu dute jaiek, batez ere, auzoan jende gutxiago bizi delako eta inguruko herrietan ere jaiak izaten direlako.
+Azken urteotan, indar asko galdu zuten jaiek; batez ere, auzoan jende gutxiago bizi delako eta kaleko jendea joaten ez zelako, inguruko herrietan ere jaiak izaten direlako.
+. urterako, auzotarrek jai eguna aldatu eta ekainaren hirugarren asteburura aldatzea erabaki zuten, jendea erakarri eta behar bezelako jaiak egiteko garai aproposagoa zelakoan.
+Programa hiru egunetan luzatzen da: ostiral iluntzeko musika kontzertuarekin hasi eta igandean mendizaleen finalista egunarekin amaitu. Tartean meza nagusia, herri afaria, bola txapelketa, bertsolari eta herri kirolak ere izaten dira.
+<gallery>
+   Herriko_jaiak._Ezoziko_jaiak._Aizkolariak_(Plaentxia.eus_2018).jpg  | Aizkolariak <br> (Plaentxia.eus 2018)
+   Herriko_jaiak._Ezoziko_jaiak._Bertsolariak_(Plaentxia.eus_2018).jpg | Bertsolariak <br> (Plaentxia.eus 2018)
+   Herriko_jaiak._Ezoziko_jaiak._Zezenak_(Plaentxia.eus_2018).jpg      | Zezenak <br> (Plaentxia.eus 2018)
+</gallery>
+[[Fitxategi: Herriko_jaiak._Erromeria_eguna_(Plaentxia.eus_2018).jpg | thumb | 200px | right | 2018 erromerixako iragarkia]]
+==Erromerixa Eguna==
+Aipatzekoa da 2007.etik hona Ezoziko jaien bezperan Erromerixa Eguna berreskuratu dela, usadio zaharrak berrituz.
-Orain urte gutxirarte, abuztuaren azken asteburuan egiten ziren jaiak Ezozin baina auzotarrek jai eguna aldatu eta ekainaren bigarren asteburura aldatzea erabaki zuten, jendea erakarri eta behar bezelako jaiak egiteko garai aproposagoa zelakoan.
+Ezoziako jaien aurreko asteburuan egiten dute, larunbatean.
-Gaur egun ostiraleko musika kontzertuarekin hasi eta igandean mendizaleen finalista egunarekin bat eginez amaitzen diren hiru eguneko jaiak antolatzen dituzte. Tartean bola txapelketa, herri afaria, bertsolari eta herri kirolak ere izaten dira.
+Jaia kalean hasten da, hamaiketako batekin, gero Ezozirako bidea kalejiran egiteko.
+Behin Ezozian, [[Urrats Dantza Taldea (eu)|Urrats Dantza Taldeak]] erakusketa egiten du. Ostean bazkaria izaten da, [[Ezoziako santutegia (eu)|santutegiko]] atari estalian.
-==Erromeria Eguna==
+Arratsaldean, eta ilundu arte, erromeria izaten da. Erdialdean Larrain dantza egiten dute, gaiteroek lagunduta.
-Aipatzekoa da duela urte batzuetatik hona Ezoziko jaien bezperan Erromeria Eguna berreskuratu dela, usadio zaharrak berrituz.
 ==Erreferentziak==
-* [[Jai egitarauak (eu) | Herriko jai egitarauak]]. 1948tik gaur arte.
+* [[Jai egitarauak (eu) | Herriko jai egitarauak]]. 1931.etik gaur arte.
 [[Kategoria: Herriko jaiak]]