Gaceta de Madrid. Karlistadak (eu)

Sarrera honetan Gaceta de Madrid aldizkarian agertutako berriak (1900 arte) agertzen dira, karlistadekin zerikusia dutenak.

Soraluzekin lotura duten berri guztiak ikusteko, sakatu hemen.

Lehen karlistada

1838/01/01. Soraluzeko fabrika karlisten esku

Gaceta de Madrid, 1129 zbk. 4. orrialdea. Jatorrizkoa ikusteko, sakatu hemen.

Madril, abenduak 31.

Idazle publikoen lehen betebeharra zuzenak izatea da, eta gertaeren gehiegikeria egunkari batek izan dezakeen akatsik nabarmenenetako bat da. Bertan, lumaren berotasunak hiriburu honen eguneroko paper bat erori da, Frantsesen Erregeak Ganberen irekieran egindako hitzaldia dela eta, Frantziako mugatik karlistekin egiten den kontrabandoari buruzko gogoetak eginez.

Publikoa eta nabarmena da, dio, errebeldeentzat Piriniorik ez dagoela.

...matxinatuentzako zaldiei buruz, jakina da zein egoera txarrean dagoen haien zalditeria...

... gezurrezkoa da, halaber, matxinoen baliabide guztiak, bolbora, fusil, munizio, artilleria etabar, Pirinioen bestaldetik etorri direla. Okupatzen duten lurraldean lantegiak eta fundizioak dituzte, horietako asko gure tropen eskuetan erori eta suntsituak izan direlarik. Soraluzekoa beraiena da. Gainera, matxinatuek oraindik badituzte itsas guneak, Frantziatik ez zetozen efektu militarren hainbat sorta jaso eta jaso dituztela...

1839/05/19. Karlista gazteak arma bila

Gaceta de Madrid, 1646 zbk. 4. orrialdea. Jatorrizkoa ikusteko, sakatu hemen.

Donostia, maiatzak 12.

Herenegun matxinatuen azken kintako 19 gazte nafar pasatu ziren Tolosatik, Soraluzerako bidean, fabrika hartan armamentua jasotzeko. Handik Amezkoetara pasa behar omen zuten, armak erabiltzkeo beharrezko instrukzioa hartzeko.

...

Aurreko egunetan dozena bat gurdi iritsi ziren Bergarara...

Bigarren karlistada

1870/05/30. Armak atzematea

Gaceta de Madrid, 150 zbk. 4. orrialdea. Jatorrizkoa ikusteko, sakatu hemen.

Luciano de Zavaleta jauna, Bergarako barruti honetako lehen auzialdiko epailearen eginkizunak betetzen.

Lehen ediktu honen bidez, Manuel Agustín Aldazabal jauna eta Juan José Amuchastegui jauna, Soraluze hiribilduko bizilagunak, non dauden ez dakigunez, aipatzen, deitzen eta epatzen dira, eta, iragarki hau Gacetan argitaratu eta 30 eguneko epean, baimentzen duen epaitegi eta idazkaritza honetan aurkez daitezen, eta, ondoren, deklarazio bat egin dezaten, bertan jarraitzen den armak atzemate eta bestelakoen auziari buruzko informazioa argitzeko; hala egiten badute, entzun egingo zaie eta justizia administratuko zaie, eta, bestela, auzitegiaren mailetatik iheseako jarduketak bideratuko dira, dagozkien kalteak garatuz.

1870eko maiatzaren 10ean Bergaran emana. = Luciano de Zavaleta. = Bere agintepean, Felipe Sarria.

1872/04/25. Karlisten berriak

Gaceta de Madrid, 116 zbk. 239. orrialdea. Jatorrizkoa ikusteko, sakatu hemen.

Ministerio honetan gaur goizaldera arte karlisten mugimenduari buruz jasotako telegrama-mezuen laburpena

Nafarroa eta Euskal Probintziak

Printzearen errejimenduko batailoi bat iritsi da Agurainera Burundako mugimendu orori eusteko. Lutxanako errejimenduko indarren zati batek Madariaga inguruan sakabanatu du Amilivia buru zuen partida, hiru zauritu eragin dizkiola eta Soraluzen partaide batzuk indultuaren bila aurkeztu direla.

1873/08/14. Soraluze Gorteetan aipatua

Gaceta de Madrid, 226 zbk. 1.374.-1.380. orrialdeak. Jatorrizkoa ikusteko, sakatu hemen.

Gorte Konstituziogileak

1873ko abuztuaren 13an egindako bilkuraren laburpen ofiziala

...

Zabala jaunak:... gaur bertan bi edo hiru gutun jaso ditut herrialde hartatik, zein baino zein garrantzitsuagoa. Egoera hain da konprometitua, non karlistek Soraluze, Eibar eta beste toki batzuetako arma-fabrikak bereganatu ahal izango lituzketen, gaur egun falta duten gerra-osagai handiak emanez. Txarra da oso karlismoarekin zerikusia duen guztiari interes gutxirekin begiratzea. Karlismoa garaile ateratzen ez bada ere, ez al ditugu biktimak deitoratu behar? Eta, jaunak, errefortzurik garaiz bidaltzen ez bada, ezin da ziurtatu egunen batean ezinezkoa izango denik On Karlosen garaipena. Gaur egun gure armada ez da nahikoa. Ganberari irakurriko diot 1833tik 1839rako gerra zibilean geneuzkan indarren koadroa...

1876/02/29. Liberalak Elgetatik Soraluzera

Gaceta de Madrid, 60 zbk. 501.-502. orrialdeak. Jatorrizkoa ikusteko, sakatu hemen.

Ezkerreko Armadaren Bigarren Kidegoak eta erreserbako eta Arabako dibisioek otsailaren 4tik 14ra egindako mugimenduen jakinarazpen zehatza, Abadiñoko gudua eta Elgetako gudua barne.

Elgetako puntu garrantzitsua bigarren gorputzaren brigada batek gorde zuen, González Goyeneche jeneralarekin batera, eta gainontzeko guztiak herri honetan kanpatu dira, bertatik Loma jeneralarekin zuzeneko komunikazioan jarri nintzelarik, eta bai Soraluzera zein beste puntu batzutara txangoak egiteko agindu nuen, etsaiak izan zitzakeen armen, munizioen eta efektuen bila, nire jakinarazpenetatik dakizkizun emaitzak eman dituztela.

1877/12/07. Teniente liberala Abarzuzan desagertuta

Gaceta de Madrid, 345 zbk. 713.-715. orrialdeak. Jatorrizkoa ikusteko, sakatu hemen.

Plasencia (sic)

Mariano Arranz y Alonso jauna, graduatutako koronela, Isabel II.aren infanteria-erregimentuko lehen batailoiko (32 zk.) komandante fiskala.

Joan zen 1873ko urtarrilaren 20an Eduardo Ojel Jaramillo errejimendu honetako tenientea, Granadakoa bera, bere gorpua kanpainan parte hartzen ari zela Abarzuza herritik (Nafarroa) desagertu zen, eta delitu horregatik sumarioa zabaltzen ari natzaio; kasu hauetan Armadako errege-ordenantzek Gudarosteko ofizialei ematen dizkieten ahalmenak erabiliz, honen bidez aipatzen, deitzen eta epatzen dut aipatutako tenientea lehen ediktu bidez, herri honetako Komantante militarraren etxebizitza adierazten diodala, Arrabal kalean 4. zenbakian ezarrita, ediktu hau argitaratzen denetik 30 eguneko epean aurkeztu beharko dela bertan, bere hustuketa emateko; eta, ez bada epe horretan aurkezten, auziari jarraituko zaiola eta errebelde moduan epaia emango dela

Plasencia de las Armas (sic), 1877ko azaroaren 27a. = Mariano Arranz.

Ondasun erregistrokoak

Gerra bukatu berritan, administrazio karlistapean egindako idazpen ofizial guztiak berretsi egin behar izan ziren. Berrespen hauek egun askotan agertu ziren Gaceta de Madrid aldizkarian, beti formato berbera erabiliz:

Grazia eta Justizia Ministerioa.

Erregistro Zibilaren, Jabetzaren eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusia

Aurreko gerra zibilean karlistek bete zituzten denboran Iruñeko audientziaren barrutiko jabetzaren erregistroetan egindako idazpenen zerrenda

Bergarako jabetza-erregistroa

...

1877/10/20

MINISTERIO DE GRACIA Y JUSTICIA. DIRECCION GENERAL DE LOS REGISTROS CIVIL Y DE LA PROPIEDAD Y DEL NOTARIADO. Relación de los asientos extendidos en los Registros de la propiedad del distrito de la Audiencia de Pamplona durante el tiempo que fueron ocupados por los carlistas en la pasada guerra civil. REGISTRO DE LA PROPIEDAD DE VERGARA. ... D. Elias Mendiola (Nombre de los otorgantes), Posesión (Acto o contrato), 8 Julio 1878 (Fecha del documento), Alcalde de Placencia (Notario o funcionario autorizante), 7º de Placencia (Tomo del Registro de la Propiedad) ... José Antonio Uranga y María Cleofé Muñoz (Nombre de los otorgantes), Préstamo (Acto o contrato), 17 Julio 1875 (Fecha del documento), D. Nicasio Eizmendi (Notario o funcionario autorizante), 7º de Placencia (Tomo del Registro de la Propiedad)"

1877/10/22

MINISTERIO DE GRACIA Y JUSTICIA. DIRECCION GENERAL DE LOS REGISTROS CIVIL Y DE LA PROPIEDAD Y DEL NOTARIADO. Relación de los asientos extendidos en los Registros de la propiedad del distrito de la Audiencia de Pamplona durante el tiempo que fueron ocupados por los carlistas en la pasada guerra civil. REGISTRO DE LA PROPIEDAD DE VERGARA. ... D. José Ibarra (Nombre de los otorgantes), Herencia (Acto o contrato), 5 Agosto 1875 (Fecha del documento), D. León Basterra (Notario o funcionario autorizante), 2º y 4º de Placencia (Tomo del Registro de la Propiedad)"

1877/10/24

MINISTERIO DE GRACIA Y JUSTICIA. DIRECCION GENERAL DE LOS REGISTROS CIVIL Y DE LA PROPIEDAD Y DEL NOTARIADO. Relación de los asientos extendidos en los Registros de la propiedad del distrito de la Audiencia de Pamplona durante el tiempo que fueron ocupados por los carlistas en la pasada guerra civil. REGISTRO DE LA PROPIEDAD DE VERGARA. ... Emeterio y José Aguirreveña (Nombre de los otorgantes), Venta (Acto o contrato), 17 Oct. 1875 (Fecha del documento), D. Manuel Arrate (Notario o funcionario autorizante), 4º de Placencia (Tomo del Registro de la Propiedad) ... José Ignacio Arzuaga y Javier Vicente Echevarría (Nombre de los otorgantes), Préstamo (Acto o contrato), 4 Marzo 1872 (Fecha del documento), D. Nicasio Eizmendi (Notario o funcionario autorizante), 4º de Placencia (Tomo del Registro de la Propiedad)"

1877/10/25

MINISTERIO DE GRACIA Y JUSTICIA. DIRECCION GENERAL DE LOS REGISTROS CIVIL Y DE LA PROPIEDAD Y DEL NOTARIADO. Relación de los asientos extendidos en los Registros de la propiedad del distrito de la Audiencia de Pamplona durante el tiempo que fueron ocupados por los carlistas en la pasada guerra civil. REGISTRO DE LA PROPIEDAD DE VERGARA. ... Santiago Treviño (Nombre de los otorgantes), Posesión (Acto o contrato), 22 Nov. 1875 (Fecha del documento), Alcalde de Placencia (Notario o funcionario autorizante), 7º de Placencia (Tomo del Registro de la Propiedad)"

Bestelakoak

1880/11/10. La Euscaldunaren epaia

DON ALFONSO XII,por la gracia de Dios Rey constitucional de España. A todos los que Jas presentes vieren y entendieren, y á quienes toca su observancia y cumplimiento, sabed: que he venido en decretar lo siguiente: «En el pleito contencioso-administrativo que pende en única instancia ante el Consejo de Estado, entre D. Gil Melendez Vargas, Director gerente de Ja Sociedad armera la Euscalduna, y en su nombre como demandante el Doctor D. Felipe González Vallarino, y la Administración general, demandada, y en su representación Mi Fiscal, sobre revocación ó subsistencia cíe la Real orden expedida por ei Ministerio de la Guerra en 8 de Enero de 1879, relativa al abono de indemnización á aquella Sociedad por perjuicios sufridos durante la última guerra civil: ... Vengo en absolver á la Administración general de la demanda interpuesta por D. Gil Melendez Vargas, Director gerente de la Sociedad Euscalduna y en confirmar la Real órden de 8 de Enero de 1879, dictada en este asunto. Dado en Palacio á diez y seis de Agosto de mil ochocientos ochenta. = ALFONSO. = El Presidente del Consejo de Ministros, Antonio Cánovas del Castillo."