«Historia. Mende ilunak. Goi Erdi Aroa (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak
(Orria sortu da. Edukia: thumb | 400px | right | Karistiarrak eta barduliarrak erromatarre garaian {{Argitaratzen}} Gutxi...) |
No edit summary |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
{{Argitaratzen}} | {{Argitaratzen}} | ||
| 6. lerroa: | 4. lerroa: | ||
Sarrera honetan agertzen direnak osomeztabaidagarriakmizan daitezke. Besteren faltan, Euskal Herriko historia orokorra da, baina Soraluzeri egokitua. | Sarrera honetan agertzen direnak osomeztabaidagarriakmizan daitezke. Besteren faltan, Euskal Herriko historia orokorra da, baina Soraluzeri egokitua. | ||
==Mundu baten gainbehera== | |||
Kristo osteko III. mendean erromatar inperioa indarra galtzen hasi zen. Ekonomia gero eta ahulagoa zegoenez, eragin handia izan zuen Soraluze moduko esparrutan. | |||
Ondorioz, ''Saltus Vasconum''-ek presio demografiko handia sufritzen hasi zen. Goseteak matxinadak eragin zituen. Matxinatu hauei ''bagaudak''<ref>[https://eu.wikipedia.org/wiki/Bagaudak Bagaudak]. Wikipedia (euskaraz).</ref> esaten zieten, eta gehien bat Galia eta Hispania parajetan sortu ziren. | |||
Soraluze inguruko biztanleek, seguru asko, gainontzekoen patu berea izango zuten: merkataritza desagertuta, artzaintza eta nekazaritzaren emaitza urriak, soldadu joateko aukerarik ez, gosea eta, azkenik... Araba, Nafarroa eta Errioxa aldera pasa behar lapur bilakatuta. | |||
405. urtean herri germaniar batzuk Rhin-eko muga zeharkatu zuten, erromatarren "baimenaz". 449an ''Via Ad Asturica Burdigalam'' erabiliz sueboek Pirinioak zeharkatu zituzten, eta hurrengo urteetan ''Ager Vasconum'' zena harpilatu zuten, ekonomia goitik behera hondatuz. 455an ere, heruloen itsas ontziek kantabriarren eta barduliarren kostaldeari eraso zioten; ondorioz, itsas merkataritza ia desagertu zen. | |||
Gosea eta eskasia orokortuta, ez da harritzekoa hurrengo urteetan 'bagaudakn'' berriro ere matxinatzea. Ekintza gogorrenak izateaz gain, azkenak ere izan ziren. | |||
Soraluze ingurua eragina erabatekoa izan zen: merkataritza desagertuta, eta emigratzeko bi aukerak bertan behera geratuta (''Ager Vasconum''era morroi, edota Erromako soldadu), nekazaritza (eskasa) eta abeltzaintza besterik ez ziren geratu. | |||
22:52, 18 abuztua 2022(e)ko berrikuspena
- Adi! Artikulu hau oraindik argitaratze prozesuan dago.
- Zuzentzen baduzu, edo informazioa gehitzen baduzu, mesedez ez kendu ohar hau. Eskerrik asko!
Gutxi badira ere, Soraluzen gordetzen dira historiaurreako eta erromatarren garaiko aztarnak. Hurrengo mendeetako ez da ezer geratu, ez aztarnik, ezta aipamenik ere.
Sarrera honetan agertzen direnak osomeztabaidagarriakmizan daitezke. Besteren faltan, Euskal Herriko historia orokorra da, baina Soraluzeri egokitua.
Mundu baten gainbehera
Kristo osteko III. mendean erromatar inperioa indarra galtzen hasi zen. Ekonomia gero eta ahulagoa zegoenez, eragin handia izan zuen Soraluze moduko esparrutan.
Ondorioz, Saltus Vasconum-ek presio demografiko handia sufritzen hasi zen. Goseteak matxinadak eragin zituen. Matxinatu hauei bagaudak[1] esaten zieten, eta gehien bat Galia eta Hispania parajetan sortu ziren.
Soraluze inguruko biztanleek, seguru asko, gainontzekoen patu berea izango zuten: merkataritza desagertuta, artzaintza eta nekazaritzaren emaitza urriak, soldadu joateko aukerarik ez, gosea eta, azkenik... Araba, Nafarroa eta Errioxa aldera pasa behar lapur bilakatuta.
405. urtean herri germaniar batzuk Rhin-eko muga zeharkatu zuten, erromatarren "baimenaz". 449an Via Ad Asturica Burdigalam erabiliz sueboek Pirinioak zeharkatu zituzten, eta hurrengo urteetan Ager Vasconum zena harpilatu zuten, ekonomia goitik behera hondatuz. 455an ere, heruloen itsas ontziek kantabriarren eta barduliarren kostaldeari eraso zioten; ondorioz, itsas merkataritza ia desagertu zen.
Gosea eta eskasia orokortuta, ez da harritzekoa hurrengo urteetan 'bagaudakn berriro ere matxinatzea. Ekintza gogorrenak izateaz gain, azkenak ere izan ziren.
Soraluze ingurua eragina erabatekoa izan zen: merkataritza desagertuta, eta emigratzeko bi aukerak bertan behera geratuta (Ager Vasconumera morroi, edota Erromako soldadu), nekazaritza (eskasa) eta abeltzaintza besterik ez ziren geratu.
Erreferentziak
- La evolucion del hábitat y el poblamiento en el País Vasco durante las Edades Media y Moderna. Álvaro Aragón Ruano (Domitia, 2011).