«Kofradiak (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

    Sorapediatik
    No edit summary
    No edit summary
     
    (Erabiltzaile berak tartean egindako 16 ekarpen ez dira erakusten)
    5. lerroa: 5. lerroa:


    ===Antolamendua===
    ===Antolamendua===
    Kofradiaren buru maiordomo bat izaten zen, inoiz bi (San Martzialeko kofradian, esateko). Urtero urtero maiordomo berria aukeratzen zen.
    Kofradiaren buru maiordomo bat izaten zen, inoiz bi (San Martzial edo Ezoziako kofradietan, esateko). Urtero urtero maiordomo berria aukeratzen zen.


    Kontu liburua izaten zen, eta honekin batera anaia edo kofrade edo bazkide zerrenda ere gordetzen zen.
    Kontu liburua izaten zen, eta honekin batera anaia edo kofrade edo bazkide zerrenda ere gordetzen zen.


    ===Jarduera===
    ===Jarduera===
    Kofradia denak patroia zuten, eta honen eguna ospatzen zuten meza nagusiarekin eta, gehienetan, bazkari batekin. Gastu hauek (meza emateko abadea, janariak eta edariak…) kofradiak ordaintzen zituen.
    Kofradia denak patroia zuten, eta honen eguna ospatzen zuten meza nagusiarekin eta, gehienetan, bazkari batekin. Gastu hauek (meza emateko abadea, janariak eta edariak…) kofradiak ordaintzen zituen. Egun horretan aukeratzen ziren maiordomoak.


    Honetaz gain, anaia bat hiltzen zenean hileta meza egiten zuten omenez. Honetaz gain, urtero bat edo bi urteurren mezak ospatzen zituzten.
    Honetaz gain, kofradiako kide bat hiltzen zenean hileta meza egiten zuten omenez. Honetaz gain, urtero bat edo bi urteurren mezak ospatzen zituzten.


    Gehienetan anaiak behartuta zeuden meza eta funtzio guzti hauetan parte hartzera, bestela isuna ordaindu behar izaten zuten.
    Gehienetan kideak behartuta zeuden meza eta funtzio guzti hauetan parte hartzera, bestela isuna ordaindu behar izaten zuten.
    Gastuak kuota eta limosnen bidez beterzen ziren. Inoiz maiordomoek dirua aurreratu behar izaten zuten (gero, arwzoak izaten zituzten atzera kobratzeko).


    Gastuak kuota eta limosnen bidez beterzen ziren. Inoiz maiordomoek dirua aurreratu behar izaten zuten (gero, arwzoak izaten zituzten atzera kobratzeko). Kofradia gehien gehienek ez zuten inolako ondasunik.


    [[Fitxategi: Gipuzkoako_kofradiak_(Miguel_de_Barrera_1722).jpg | thumb | 300px | right | Gipuzkoako kofradiak (Miguel de Barrera 1772)]]
    ==1772.eko errolda==
    ==1772.eko errolda==
    1771. urtean Arandako Kondeak, Carlos III. erregearen lehen ministroak, kofradia eta antzekoen errolda egiteko agindu zuen. Gipuzkoan Miguel de Barrera y Yebra korrejidoreak egin zuen.
    1771. urtean Arandako Kondeak, Carlos III. erregearen lehen ministroak, kofradia eta antzekoen errolda egiteko agindu zuen. Gipuzkoan Miguel de Barrera y Yebra korrejidoreak egin zuen.


    Herri guztietara galdetegia bidali zuen, zein kofradia zeuden, zenbat gastatzen zuten eta kontrol mota (erregea, eliza eta kontrol gabekoak). Jasotako informazioarekin taula bat osatu zuen eta 1772.eko apirilak 10ean Arandako kondeari bidali zion.
    Herri guztietara galdetegia bidali zuen, zein kofradia zeuden, zenbat gastatzen zuten eta kontrol mota (erregea, eliza eta kontrol gabekoak). Jasotako informazioarekin taula bat osatu zuen eta 1772.eko apirilak 10ean Arandako kondeari bidali zion.


    Errolda horretan erakunde batzuk bereizten zituen: kofradiak (Sakramentu txit Santua, Errosarioko Andramaria, Animak, Berakruz Santua, artisauenak), Jesusen Bihotzaren Kongregazioa, hermandadeak (San Frantziskoren hirugarren ordena, Santo Domingoarena) eta Kristoren eskolak.
    Errolda horretan erakunde batzuk bereizten zituen: kofradiak (Sakramentu txit Santua, Errosarioko Andramaria, Animak, Berakruz Santua, artisauenak), Jesusen Bihotzaren Kongregazioa, hermandadeak (San Frantziskoren hirugarren ordena, Santo Domingoarena) eta Kristoren eskolak.
    Deigarria da Soraluzeko kofradien dedikazioak "arruntak" ez izatea: Gipuzkoako kofradien %3a izanik (315tik 11), "bestelako" kofradien %9a Soraluzen zegoela (75tik 7).


    ::{| class="wikitable col1cen col2cen col3cen"
    ::{| class="wikitable col1cen col2cen col3cen"
    30. lerroa: 34. lerroa:
    ! width= "100 px" style="background:Tan" | Gipuzkoa
    ! width= "100 px" style="background:Tan" | Gipuzkoa
    |-
    |-
    | Cofradia del SSmo Sacramento         ||   1 ||     21
    | Cofradia del SSmo Sacramento               || 1 ||   21
    |-
    |-
    | Yd. de Nra Sra del Rosario         ||   1 ||     93
    | Yd. de Nra Sra del Rosario                 || 1 ||   93
    |-
    |-
    | Yd. de las Animas         ||   1 ||     41
    | Yd. de las Animas                           || 1 ||   41
    |-
    |-
    | Yd. de la Santa Veracruz         ||   1 ||     18
    | Yd. de la Santa Veracruz                   || 1 ||   18
    |-  
    |-  
    | Escuelas de Christo         ||     ||     8
    | Escuelas de Christo                         ||   ||   8
    |-  
    |-  
    | Congregacion del Sagrado Corazon de Jesus       ||     ||   29
    | Congregacion del Sagrado Corazon de Jesus   ||   ||   29
    |-  
    |-  
    |         ||     ||     19
    |                                             ||   ||   19
    |- 
    | Cofradias sueltas                          ||  7 ||  75
    |-  
    |-  
    | Cofradias sueltas        ||   7  ||     75
    | Hermandades de la 3ª orden de San Francisco ||   ||   10
    |-  
    |-  
    | Hermandades de la 3ª orden de San Franco        ||     ||     10
    | Yd. de la de Sto Domingo                    ||   ||   1
    |-  
    |-  
    | Yd. de la de Sto Domingo        ||     ||     1
    | Total de cofradías, escuelas y hermandades  || 11 || 315
    |-  
    |-  
    | Total de cofradías, escuelas y hermandades        ||   11  ||     315
    | Total de sus gastos                        ||644 || 88.605
    |-  
    |-  
    | Total de sus gastos        ||    644  ||     88.605
    | Las que tienen Real consentimiento          ||    ||   13
    |-  
    |-  
    | Las que tienen Real consentimiento        ||     ||     13
    | Yd. las que aprovacion del ordinario        || 9 || 269
    |-  
    |-  
    | Yd. las que aprovacion del ordinario        ||  9  ||    269
    | Yd. las que no tienen ni uno ni otro       || 2 ||   33
    |-
    | Yd. las que no tienen ni uno ni otro         ||   2   ||     33
    |}
    |}
    Erroldarekin batera, Miguel de Barrera y Yebra korrejidoreak bi iradokizun egin zizkion Arandako kondeeari. Alde batetik, kofradiek  zuten dirua helburu erlijiosoetan bakarrik erabili; ha da, ez bazkari ezra edaritan. Bestetik, kofradiek antolatutako hileta eta mezak domeketan egitekl, astebarruan kideek lana ez utzi behar ez izateko.




    Corregimiento de Guipuzcoa  Abril 10 Año de 1772 al Conde de Aranda
    ==Soraluzeko nekazal kofradiak==
    10ean Estado que manifiestan las Cofradias, y hermandades que hai en esta provincia: el total de sus gastos: las que tienen Real concentimiento: las que sola la aprovacion del ordinario: y las que ni uno ni otro
    Kaleko kofradiez gain, Soraluzen ermita bakoitzak bere kofradia izan du, inguruko baserritarrek osatua.
     
    Este estado se ha formado arreglado a las relaciones que han enbiado los Pueblos: lo limitado de estas, no le ha permitido maior estension.
    Las Cofradias del SSmo Sacramento solemnizan las Funciones de la Yglesia del Corpus, y su octava. Las del Rosario las festividades de Nuestra Señora. Las de las Animas se esplican en repetidos sufragios. Las de la Santa Veracruz por lo común cebran sus funciones por semana santa en memoria de la Pasion del Señor…
    Fuera de sus principales funciones, esas cofradías y hermandades hacen celebrar misas en días determinados por sus constituciones; y también quando muere algún hermano cofrade. Pocas son las de dejan de celebrar uno, dos o más Aniversarios al año por los Hermanos difuntos.
    Se expresa el total de gastos que hacen algunos de estos cuerpos en cada Pueblo: no se pone el de todos, porque no lo han avisado, aunque lo pregunté repetidas vezes.
    Catorce o quinze de estas cofradías hai, que tienen bienes raices y censos a su favor: todas las demás carecen de efectos propios: y la moderada contribución de los hermanos, y el producto de las limosnas que recogen forman sus fondos: y la medida del haver suele ser, generalmente, la de sus gastos
    Proposamenak: dirua bakarri erlijiotarako (ez ogi, ez ardorik). Eta hiletak eta mezak denak domeketan, jendea juateko baina lana utzi barik.


    ===San Martzialgo kofradia===
    Bi motako kofradeak zituen, baserritarrak eta kaletarrak. Talde bakoitzak bere maiordomoa aukerarzen zuen: baserriko maiordomoa eta kaleko maiordomoa.


    ==Soraluzeko nekazal kofradiak==
    [[San Martzialgo jaiak (eu)#Sasoi batekoak|''Kopraixak'']] antolatzen zituzten, iraileko lehen asteburuan.
    ===San Martzialeko kofradia===
    Bi motako koradeak, baserritarrak eta kaletarrak. Eta bi maiordomomzituen.
    Kopraixak antolatzen zituzten


    ===Ezoziako kofradia===
    ===Ezoziako kofradia===
    Ezozia bailarako baserriek osatzen zuten.
    Maiordomo berriak [[Ezoziako jaiak (eu)|''Ezoziako kofrarixaren egunean'']] aukeratzen zituzten, abuztuko Andramarien ostean; zehatzago, San Roke Txikiren osteko domekan, hain zuzen.
    Bada ''Akta liburua'', 1734. urtekoa.


    ===San Andreseko kofradia===
    ===San Andreseko kofradia===
    Oraindik bazkaria egiten da uztailean
    Martxan dago oraindik<ref>[https://www.cofradiasyhermandades.es/fichacofradia.php?cc=744551&Cofrad%C3%ADa%20de%20San%20Andr%C3%A9s%20de%20Soraluze/Placencia Cofradía de San Andrés de Soraluze]. Cofradías y Hermandades.</ref>, eta bazkaria egiten dute uztailean.
     
    ===(Osintxuko) Martiri Santuen kofradia===
    Berez, kofradia hau ez zen Soraluzekoa, [[Osintxu (eu)|Osintxukoa]] baizik.
     
    Hala ere, [[Txurruka bailara (eu)|Txurruka bailarako]] baserri pare bat kofradia honen partaide ziren, gertuago zegoelako Soraluzekoak baino: [[Azalia baserria (eu)|Azalia]] eta [[Egotza baserria (eu)|Egotza]].
     


    ===Martiri Santuen kofradia===
    ==Soraluzeko laneko kofradiak==
    Berez, kofradia hau ez zen Soraluzekoa, Osintxukoa baizik.
    ===Santa Barbararen kofradia===
    1746.eko urtarrilak 19an gremiotako kideak bildu ziren<ref>Gremioen batzar orokorra. Ayuntamiento general gremial.</ref> eta, Manuel Echevarriak proposatuta, Santa Barbararen kofradia sortu zuten.


    Hala ere, [[Txurruka bailara (eu)|Txurruka bailarako]] baserri batzuk kofradia honen partaide ziren, gertuago zegoelako Soraluzekoak baino: [[Azalia baserria (eu)|Azalia]] eta [[Egotza baserria (eu)|Egotza]].
    Tolosako armagileek mota eta izen bereko kofradia sortua zuten 1630. urtean. Eta bost urte geroago, 1635ean, beste kofradia bat, San Antonio Abadearena.




    96. lerroa: 104. lerroa:
    Hurrengo urteetan gauzak aldatu ziren, eta 1772.ean, erroldak jasorzen duenez, 11 kofradietatik 9etan apaizek kontrolatzen zituzten.
    Hurrengo urteetan gauzak aldatu ziren, eta 1772.ean, erroldak jasorzen duenez, 11 kofradietatik 9etan apaizek kontrolatzen zituzten.


    ===Sakramentu txit Santuaren kofradia===
    ===Jesusen Izenaren kofradia===
    Helburua Korpus eguneko eliz-saioak eta aurreko astekoak (Korpuseko zortzikoa) handitasunez ospatzea zen.
    Martin de Elcano zarauztarrak, Gipuzkoako ospitaleei buruzko azterketa egiterakoan (1586), aipatu zuen.
     
    1772.eko erroldan aipatzen da.


    ===Errosarioko Andramariaren kofradia===
    ===Errosarioko Andramariaren kofradia===
    Helburua Amabirjinaren lotutako jaiak handitasunez ospatzea zen.
    Helburua Amabirjinaren lotutako jaiak handitasunez ospatzea zen.


    1580. urtean aipatzen da lehen aldiz<ref>Proceso de apelación de Juan Pérez de Iturbe contra Juan Pérez de Irure, sobre las cuentas de la cofradía de Nuestra Señora del Rosario (Gipuzkoako Artxibo Orokorra 1580).</ref>, eta 1772.eko erroldan ere aipatzen da.
    1580. urtean aipatzen da lehen aldiz<ref>Proceso de apelación de Juan Pérez de Iturbe contra Juan Pérez de Irure, sobre las cuentas de la cofradía de Nuestra Señora del Rosario (Gipuzkoako Artxibo Orokorra 1580).</ref>. Martin de Elcano zarauztarrak, Gipuzkoako ospitaleei buruzko azterketa egiterakoan (1586), aipatu zuen. [[Lope de Elío (eu)|Lope de Elíok]], 1595.ean hil zenean, diru bat laga zion. Eta 1772.eko erroldan ere agertzen da.
     
    ===Animen kofradia===
    Helburua garbitokiko edo purgatorioko animak askatzea zen, zerura bidaltzeko.
     
    1772.eko erroldan aipatzen da.
     
    Segururena [[Animen erretauka (eu) | Animen kaperan]] izango zuen egoitza, Berri Ona edo Ebanjelio aldean (hau da, aldarera begira ezkerrean) bigarrena.


    ===Vera Cruz Santuaren kofradia===
    ===Vera Cruz Santuaren kofradia===
    Kofradia honek Aste Santuan ospatzen zituen dere funtzioak, Jaunaren Nekealdia oroituz.
    Kofradia honek Aste Santuan ospatzen zituen dere funtzioak, Jaunaren Nekealdia oroituz.


    1772.eko erroldan aipatzen da.
    Martin de Elcano zarauztarrak, Gipuzkoako ospitaleei buruzko azterketa egiterakoan (1586), aipatu zuen. [[Lope de Elío (eu)|Lope de Elíok]], 1595.ean hil zenean, diru bat laga zion. Eta 1772.eko erroldan ere agertzen da.


    Segururena [[Vera Cruz erretaula (eu) | Vera Cruz kaperan]] izango zuen egoitza, Epistola aldean (hau da, aldarera begira eskuman) hirugarrena.
    Segururena [[Vera Cruz erretaula (eu) | Vera Cruz kaperan]] izango zuen egoitza, Epistola aldean (hau da, aldarera begira eskuman) hirugarrena.


    ===Mariaren Sorkunde Guztiz Garbiaren kofradia===
    ===Mariaren Sorkunde Guztiz Garbiaren kofradia===
    Aita Lizarraldek [[Andra Mari (eu)|Andra Mari]] liburuan jasotzen duenez, kofradia hau Vera Cruz Santuaren kofradiatik sortu zen.
    Aita Lizarraldek [[Andra Mari (eu)|Andra Mari]] liburuan jasotzen duenez, kofradia hau Vera Cruz Santuaren kofradiatik sortu zen. Gizon ezkonduen kofradia zen, eta kide kopurua mugatua zuen: 40 anaia.
     
    Martin de Elcano zarauztarrak, Gipuzkoako ospitaleei buruzko azterketa egiterakoan (1586), ez zuen aipatu. ''Sortze, Kontu eta Bisiten liburu zaharra'' 1794. urtean erre zen, [[Konbentzioaren Gerra (eu)|Konbentzioaren Gerra]] garaian, gudaroste frantziarrak herria hartu zuenean.
     
    1916.ean martxan zegoen oraindik, ordukoa delako ''Soraluzeko Andra Mariaren Sorkunde Guztiz Garbiaren gizon ezkonduen kongregazio liburua''. Martin de Aranguren Abade Jaunak onartua (Bergara, Errosario Santuko Tipografia. 1916).
     
    ===Sakramentu txit Santuaren kofradia===
    Helburua Korpus eguneko eliz-saioak eta aurreko astekoak (Korpuseko zortzikoa) handitasunez ospatzea zen.
     
    Martin de Elcano zarauztarrak, Gipuzkoako ospitaleei buruzko azterketa egiterakoan (1586), ez zuen aipatu. 1772.eko erroldan, berriz, aipatzen da.


    Gizon ezkonduen kofradia zen, eta kide kopurua mugatua zuen: 40 anaia.
    ===Animen kofradia===
    Helburua garbitokiko edo purgatorioko animak askatzea zen, zerura bidaltzeko.


    Oso zaharra omen zen, ''Sortze, Kontu eta Bisiten liburu zaharra'' 1794. urtean erre zelako, [[Konbentzioaren Gerra (eu)|Konbentzioaren Gerra]] garaian, gudaroste frantziarrak herria hartu zuenean.
    Martin de Elcano zarauztarrak, Gipuzkoako ospitaleei buruzko azterketa egiterakoan (1586), ez zuen aipatu. 1772.eko erroldan, berriz, aipatzen da.


    1916.ean martxan zegoen oraindik, ordukoa delako ''Soraluzeko Andra Mariaren Sorkunde Guztiz Garbiaren gizon ezkonduen kongregazio liburua''. Martin de Aranguren Abade Jaunak onartua (Bergara, Errosario Santuko Tipografia. 1916).
    Segururena [[Animen erretaula (eu) | Animen kaperan]] izango zuen egoitza, Berri Ona edo Ebanjelio aldean (hau da, aldarera begira ezkerrean) bigarrena.


    ===Santa Ritaren kofradia===
    ===Santa Ritaren kofradia===
    Izenak esaten duenez, Casiako Santa Rita goresteko sortu zen, eta funtzio nagusia maiatzak 22an ospatzen zuten.
    Izenak esaten duenez, Casiako Santa Rita goresteko sortu zen, eta funtzio nagusia maiatzak 22an ospatzen zuten.


    1772.eko erroldan aipatzen da, eta 1784. urtean ere martxan zegoen<ref>Demanda de la cofradía de Santa Rita contra Baltasar de Ibarra, sobre los caudales pertenecientes a la hermandad de Santa Rita, fundada en el convento de monjas de la villa de Placencia de las Armas (Gipuzkoako Artxibo Orokorra 1784).</ref>.
    Martin de Elcano zarauztarrak, Gipuzkoako ospitaleei buruzko azterketa egiterakoan (1586), ez zuen aipatu. 1784. urtean martxan zegoen<ref>Demanda de la cofradía de Santa Rita contra Baltasar de Ibarra, sobre los caudales pertenecientes a la hermandad de Santa Rita, fundada en el convento de monjas de la villa de Placencia de las Armas (Gipuzkoako Artxibo Orokorra 1784).</ref>.


    Egoitza [[Santa Ana komentua (eu) | Santa Ana komentuan]] zuen.
    Egoitza [[Santa Ana komentua (eu) | Santa Ana komentuan]] zuen.
    ==Soraluzeko gainontzeko kofradiak==
    1772. urtean 11 kofradia baziren, eta horietatik 9 identifikatuta daude. Beraz, beste bi kofradia baziren, behintzat.




    ==Erreferentziak==
    ==Erreferentziak==
    * [[Cofradías de Soraluze (eu) | Cofradías de Soraluze]]. Juan María Ferreras (2021).


    [[Kategoria: Elkarteak]]
    [[Kategoria: Elkarteak]]

    Hauxe da oraingo bertsioa, 18:32, 3 urria 2023 data duena

    Kofradiak

    Kofradiak (edo anaidiak) helburu bereko pertsonen (gehienetan eta tradizionalki gizonen) elkarteak ziren, aspaldian kutsu erlijiosoa zutenak. Helburuen arabera, hiru motakoak ziren: erlijiosoak, lanekoak edota nezakariak[1].

    Kofradia erlijiosoek debozioa lantzeko modu sakonagoa proposatzen zieten kristauei. Lanekoek, ofizio bereko beharginei babesa eskaintzen zieten, aseguru modukoa ziren. Eta nekazal kofradiek baserritarren auzoak antolatzeko balio zuten.

    Antolamendua

    Kofradiaren buru maiordomo bat izaten zen, inoiz bi (San Martzial edo Ezoziako kofradietan, esateko). Urtero urtero maiordomo berria aukeratzen zen.

    Kontu liburua izaten zen, eta honekin batera anaia edo kofrade edo bazkide zerrenda ere gordetzen zen.

    Jarduera

    Kofradia denak patroia zuten, eta honen eguna ospatzen zuten meza nagusiarekin eta, gehienetan, bazkari batekin. Gastu hauek (meza emateko abadea, janariak eta edariak…) kofradiak ordaintzen zituen. Egun horretan aukeratzen ziren maiordomoak.

    Honetaz gain, kofradiako kide bat hiltzen zenean hileta meza egiten zuten omenez. Honetaz gain, urtero bat edo bi urteurren mezak ospatzen zituzten.

    Gehienetan kideak behartuta zeuden meza eta funtzio guzti hauetan parte hartzera, bestela isuna ordaindu behar izaten zuten.

    Gastuak kuota eta limosnen bidez beterzen ziren. Inoiz maiordomoek dirua aurreratu behar izaten zuten (gero, arwzoak izaten zituzten atzera kobratzeko). Kofradia gehien gehienek ez zuten inolako ondasunik.


    Gipuzkoako kofradiak (Miguel de Barrera 1772)

    1772.eko errolda

    1771. urtean Arandako Kondeak, Carlos III. erregearen lehen ministroak, kofradia eta antzekoen errolda egiteko agindu zuen. Gipuzkoan Miguel de Barrera y Yebra korrejidoreak egin zuen.

    Herri guztietara galdetegia bidali zuen, zein kofradia zeuden, zenbat gastatzen zuten eta kontrol mota (erregea, eliza eta kontrol gabekoak). Jasotako informazioarekin taula bat osatu zuen eta 1772.eko apirilak 10ean Arandako kondeari bidali zion.

    Errolda horretan erakunde batzuk bereizten zituen: kofradiak (Sakramentu txit Santua, Errosarioko Andramaria, Animak, Berakruz Santua, artisauenak), Jesusen Bihotzaren Kongregazioa, hermandadeak (San Frantziskoren hirugarren ordena, Santo Domingoarena) eta Kristoren eskolak.

    Deigarria da Soraluzeko kofradien dedikazioak "arruntak" ez izatea: Gipuzkoako kofradien %3a izanik (315tik 11), "bestelako" kofradien %9a Soraluzen zegoela (75tik 7).

    Erakundeak Soraluze Gipuzkoa
    Cofradia del SSmo Sacramento 1 21
    Yd. de Nra Sra del Rosario 1 93
    Yd. de las Animas 1 41
    Yd. de la Santa Veracruz 1 18
    Escuelas de Christo 8
    Congregacion del Sagrado Corazon de Jesus 29
    19
    Cofradias sueltas 7 75
    Hermandades de la 3ª orden de San Francisco 10
    Yd. de la de Sto Domingo 1
    Total de cofradías, escuelas y hermandades 11 315
    Total de sus gastos 644 88.605
    Las que tienen Real consentimiento 13
    Yd. las que aprovacion del ordinario 9 269
    Yd. las que no tienen ni uno ni otro 2 33

    Erroldarekin batera, Miguel de Barrera y Yebra korrejidoreak bi iradokizun egin zizkion Arandako kondeeari. Alde batetik, kofradiek zuten dirua helburu erlijiosoetan bakarrik erabili; ha da, ez bazkari ezra edaritan. Bestetik, kofradiek antolatutako hileta eta mezak domeketan egitekl, astebarruan kideek lana ez utzi behar ez izateko.


    Soraluzeko nekazal kofradiak

    Kaleko kofradiez gain, Soraluzen ermita bakoitzak bere kofradia izan du, inguruko baserritarrek osatua.

    San Martzialgo kofradia

    Bi motako kofradeak zituen, baserritarrak eta kaletarrak. Talde bakoitzak bere maiordomoa aukerarzen zuen: baserriko maiordomoa eta kaleko maiordomoa.

    Kopraixak antolatzen zituzten, iraileko lehen asteburuan.

    Ezoziako kofradia

    Ezozia bailarako baserriek osatzen zuten.

    Maiordomo berriak Ezoziako kofrarixaren egunean aukeratzen zituzten, abuztuko Andramarien ostean; zehatzago, San Roke Txikiren osteko domekan, hain zuzen.

    Bada Akta liburua, 1734. urtekoa.

    San Andreseko kofradia

    Martxan dago oraindik[2], eta bazkaria egiten dute uztailean.

    (Osintxuko) Martiri Santuen kofradia

    Berez, kofradia hau ez zen Soraluzekoa, Osintxukoa baizik.

    Hala ere, Txurruka bailarako baserri pare bat kofradia honen partaide ziren, gertuago zegoelako Soraluzekoak baino: Azalia eta Egotza.


    Soraluzeko laneko kofradiak

    Santa Barbararen kofradia

    1746.eko urtarrilak 19an gremiotako kideak bildu ziren[3] eta, Manuel Echevarriak proposatuta, Santa Barbararen kofradia sortu zuten.

    Tolosako armagileek mota eta izen bereko kofradia sortua zuten 1630. urtean. Eta bost urte geroago, 1635ean, beste kofradia bat, San Antonio Abadearena.


    Soraluzeko kofradia erlijiosoak

    Agiri baten arabera, XVIII.mende hasieran Soraluzeko alkateak kofradien kontuak kontrolatzen zituen, bertako abadeei inolako jaramonik egin gabe[4].

    Hurrengo urteetan gauzak aldatu ziren, eta 1772.ean, erroldak jasorzen duenez, 11 kofradietatik 9etan apaizek kontrolatzen zituzten.

    Jesusen Izenaren kofradia

    Martin de Elcano zarauztarrak, Gipuzkoako ospitaleei buruzko azterketa egiterakoan (1586), aipatu zuen.

    Errosarioko Andramariaren kofradia

    Helburua Amabirjinaren lotutako jaiak handitasunez ospatzea zen.

    1580. urtean aipatzen da lehen aldiz[5]. Martin de Elcano zarauztarrak, Gipuzkoako ospitaleei buruzko azterketa egiterakoan (1586), aipatu zuen. Lope de Elíok, 1595.ean hil zenean, diru bat laga zion. Eta 1772.eko erroldan ere agertzen da.

    Vera Cruz Santuaren kofradia

    Kofradia honek Aste Santuan ospatzen zituen dere funtzioak, Jaunaren Nekealdia oroituz.

    Martin de Elcano zarauztarrak, Gipuzkoako ospitaleei buruzko azterketa egiterakoan (1586), aipatu zuen. Lope de Elíok, 1595.ean hil zenean, diru bat laga zion. Eta 1772.eko erroldan ere agertzen da.

    Segururena Vera Cruz kaperan izango zuen egoitza, Epistola aldean (hau da, aldarera begira eskuman) hirugarrena.

    Mariaren Sorkunde Guztiz Garbiaren kofradia

    Aita Lizarraldek Andra Mari liburuan jasotzen duenez, kofradia hau Vera Cruz Santuaren kofradiatik sortu zen. Gizon ezkonduen kofradia zen, eta kide kopurua mugatua zuen: 40 anaia.

    Martin de Elcano zarauztarrak, Gipuzkoako ospitaleei buruzko azterketa egiterakoan (1586), ez zuen aipatu. Sortze, Kontu eta Bisiten liburu zaharra 1794. urtean erre zen, Konbentzioaren Gerra garaian, gudaroste frantziarrak herria hartu zuenean.

    1916.ean martxan zegoen oraindik, ordukoa delako Soraluzeko Andra Mariaren Sorkunde Guztiz Garbiaren gizon ezkonduen kongregazio liburua. Martin de Aranguren Abade Jaunak onartua (Bergara, Errosario Santuko Tipografia. 1916).

    Sakramentu txit Santuaren kofradia

    Helburua Korpus eguneko eliz-saioak eta aurreko astekoak (Korpuseko zortzikoa) handitasunez ospatzea zen.

    Martin de Elcano zarauztarrak, Gipuzkoako ospitaleei buruzko azterketa egiterakoan (1586), ez zuen aipatu. 1772.eko erroldan, berriz, aipatzen da.

    Animen kofradia

    Helburua garbitokiko edo purgatorioko animak askatzea zen, zerura bidaltzeko.

    Martin de Elcano zarauztarrak, Gipuzkoako ospitaleei buruzko azterketa egiterakoan (1586), ez zuen aipatu. 1772.eko erroldan, berriz, aipatzen da.

    Segururena Animen kaperan izango zuen egoitza, Berri Ona edo Ebanjelio aldean (hau da, aldarera begira ezkerrean) bigarrena.

    Santa Ritaren kofradia

    Izenak esaten duenez, Casiako Santa Rita goresteko sortu zen, eta funtzio nagusia maiatzak 22an ospatzen zuten.

    Martin de Elcano zarauztarrak, Gipuzkoako ospitaleei buruzko azterketa egiterakoan (1586), ez zuen aipatu. 1784. urtean martxan zegoen[6].

    Egoitza Santa Ana komentuan zuen.


    Erreferentziak

    1. ↑ Gaur egun beste mota askotakoak dira, batez ere gastronomikoak.
    2. ↑ Cofradía de San Andrés de Soraluze. Cofradías y Hermandades.
    3. ↑ Gremioen batzar orokorra. Ayuntamiento general gremial.
    4. ↑ Auto del visitador del obispado de Calahorra y La Calzada contra el alcalde de la villa de Placencia, para que no tome cuentas de la fábrica de la iglesia, ermitas y cofradías, sin intervención de los curas de la parroquial (Soraluzeko Udal Artxibo Historikoa 1714/05/06).
    5. ↑ Proceso de apelación de Juan Pérez de Iturbe contra Juan Pérez de Irure, sobre las cuentas de la cofradía de Nuestra Señora del Rosario (Gipuzkoako Artxibo Orokorra 1580).
    6. ↑ Demanda de la cofradía de Santa Rita contra Baltasar de Ibarra, sobre los caudales pertenecientes a la hermandad de Santa Rita, fundada en el convento de monjas de la villa de Placencia de las Armas (Gipuzkoako Artxibo Orokorra 1784).
    "http://www.sorapedia.eus/index.php?title=Kofradiak_(eu)&oldid=30677"(e)tik jasota