Olak, errotak eta zentralak (eu)

    Sorapediatik

    Azalpen orokorrak

    Beste toki askoren moduan, Soraluzen ere ura ustiatzeko hainbat bolu edota errota eraiki zituzten.

    Lurra lantzerakoan orografiak asko laguntzen ez badu ere (ikus Soraluzeko mugak), herriko aldapek berebiziko indarra ematen diote urari, beren ustiaketa lagunduz.


    Olak

    Alboko herriekin konparatuz, Soraluzek badu alde honetatik berezitasuna. Esandako moduan, nekazaritzandako aukera larregi ematen ez zuenez, bertakoek industriari ekin zioten. Eta industriak ezer behar badu, indarra da. Beraz, sortutako errotak nekazaritzarako baino industriarako sortu zituzten gehien bat, armak forjatzeko; arma zuriak lehen eta suzko armak gero (ikus Armak eta lanabesak).

    Batez ere bi ingurutan agertu ziren olak, Sagar-errekan (Errotabarri, barrena zaarra, Mutxan, Olabarrena) eta Olean (Agarreburu, Arkaitz, Egotza, Olea bera eta Txitxirriketa). Txara azpian, berriz, San Millán y Villalegre markesaren fragua zegoen.

    Honetaz gain, Sagar-erreka bailaran Bolinegi izeneko erreka bada, eta Olea inguruan Bolu izeneko mugarria; biak ala biak erroten aztarnak, agian ola izandakoak ere aurretik.

    Mapa kargatzen...


    Errotak

    Armagintzaren beherakadarekin batera hainbat ola errota bihurtu zituzten, bere lana nekazaritzara bideratuz: Errotabarri eta Olea, esate baterako. Goian aipatutako Bolu ere multzo honetan sar zitekeen.

    Honetaz gain, baserri inguruetan beste errotak ere sortu ziren: Armendia, Atziolatza Barri, Igarate, Iraolabeita, Malmero.

    Mapa kargatzen...


    Zentralak

    Ur ustiaketen bigarren loraldia elektrizitateak ekarri zuen. Gaur eguneko sare elektrikoak hedatu gabe zirenez, hainbat tokitan elektretxeak sortu ziren. Batzuk publikoak, herri osoari indarra ematen zienak; eta beste batzuk lantegiek sortutakoak, autokontsumorako. Garai honetan hainbat errota izandakoak indarra sortzeari egin zion: Errotazar, Malmero...

    Mapa kargatzen...

    1960-70 inguruan, Iberduerok (orduko Iberdrolak) zentralak erosi eta itxi zituen, bezeroak bereganatzeko eta konkurrentzia desagertarazteko. Eta lortu ere: banaka banaka herriko zentralak itxi zituzten, eta hondatzen hasi ziren. Erori ala bota, gaur egun ez da bakar bat geratzen.

    Salbuespen bakarra Elektrika da. EVEren laguntzaz Udalak erosi eta martxan jarri zuen, gaur egun oraindik polito dabil eta martxan.


    Ur ustiaketen zerrenda

    Izena Argazkia Ola Errota Zentrala
    Agarreburu Agarrebolu baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg Bai Bai Ez
    Alberdi (argazkirik ez) Ez Ez Bai
    Arkaitz Arkaitz baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Bai Ez Ez
    Armendiako errota Armendiako errota. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Ez Bai Ez
    Atziolatza Barri Atziolatza Barri baserria. Ikuspegi orokorra (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Ez Bai Ez
    Barrena Barrena baserria. Balizko itxura (Javitxooo 2015).jpg Bai Bai Ez
    Bolu (argazkirik ez) ¿? Bai Ez
    Egotza Egotza baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg Bai Ez Ez
    Erlei Erlaiko zentrala. Ikuspegi orokorra (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Ez Ez Bai
    Errotabarri Errotabarri baserria. Ikuspegi orokorra 02 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Bai Bai Ez
    Errotazar Errotazar baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Ez Bai Bai
    Igarate Sagar-erreka Eibar. Zuzendariaren etxea Igaraten.jpg ¿? Bai Ez
    Iraolabeitia Iraolabeitia baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg Ez ¿? Bai
    Igerate/ Malmero Malmeroneko presa (Florencio J. Lamot 1756).jpg Ez Bai Bai
    Maltzagako zentrala Argazkirik ez Ez Ez Bai
    Mutxaneko etxe zarra Mutxaneko etxe zaharra. Ikuspegi orokorra 01 (Joxean Arluziaga 2015).jpg Bai Ez Ez
    Olabarrena (argazkirik ez) Bai Ez Bai
    Olea Olea errota. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Bai Bai Ez
    Orbea (argazkirik ez) Ez Ez Bai
    San Millán y Villalegre markesaren fragua (argazkirik ez) Bai Ez Ez
    Sagar-erreka (argazkirik ez) Ez Ez Bai
    Sologoeneko zentrala Fitxategi:Sologoeneko zentrala. Ikuspegi orokorra (Google 2016).jpg Ez Ez Bai
    Txitxirriketa (argazkirik ez) Bai Ez Ez
    Guztira 10-12 10-11 10


    Erreferentziak