«Placencia obusa (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

Hauxe da oraingo bertsioa, 01:02, 29 urtarrila 2022 data duena

Placencia obusa

Mota	Arma (produktua)
Kokapena	Ez da gordetzen

Bigarren karlistadan Azpeitian karlistek ekoiztutako obusa^[1] (kañoia) izan zen.

Ezaugarriak

Karga mota	Aurrekarga
Kanoia (osagaia)	Brontzea
Kanoia (kalibrea)	8 mm.
Kanoia (luzeera)	960 mm.

Obusak (kanoiak) brontzezkoak ziren, altzairu faltagatik (herrietako kanpaiak erabiltzen zituzten). Teknologia aldetik ez ziren oso aurreratuak, aurrekargakoak ziren eta.

Jaurtigaiak Beran egiten omen zituzten. Burnizkoak ziren, eta oso sofistikatuak: 6 hegalatxoen bi koroa zituzten, jaurtigaiaren oreka mantentzeko.

Historia

Bigarren karlistadak lehertu zuenean, arma ekoizpena izan zen karlisten ardura nagusienerako bat. Ezagunena eskuzko su armenada, hainbat lekutan egiten zirela: Soraluze (La Euscalduna), Azpeitia (La Azpeitiana)...

Gutxiago ezagutzen da kanoien ekoizpena. Azpeitian antolatu zuten fundizio handia, eta bertan egin ziren kanoi moten artean azpimarrartzekoa da Placencia izenekoa.

Izenaren jatorria ez da ezagutzen, baina bi aukera daude. Alde batetik, karlistek oso antzeko kanoiak harrapatu zizkien liberaleei, sortu berriak eta Plasencia izenekoak, eta agian beraiek egindakoei Placencia esango zieten. Edo, kontutan hartuta La Azpeitiana sortzeko soraluzetarrak joan zirela, beharbada hauek bataiatuko zuten kanoia.

Gutxienez hamabi kanoi egin ziren: karlisten iparraldeko gudarosteko artillerian sei kanoien bi bateria agertzen dira eta.

Ez nahasteko

Placencia kanoia ez da oso ezaguna, bi arrazoiengatik. Alde batetik, karlistek oso gutxi ekoiztu zituzten, dozena bat. Bestetik, antzeko izeneko (edota izen bereko) kanoi zabalduagoek "itzalean" laga dituzte.

Garai berberean (1871) Augusto Plasencia y Farina jeneralak^[2] Plasencia mendi-kanoia asmatu zuen (1871). Placencia kainoiaren moduan 8 zentimetrokoa zen, baina gorputza altzairuzkoa zuen, eta atzetik kargatzen zen. Hamabost urte geroago izen bereko obusa ere asmatu zuen. Beraz, XIX. mende bukaeran Espainiako artilleriak Plasencia izeneko kanoi eta obus ugari erabiltzen ari zenn.

XX. mendearen erdialdean SAPAk hainbat kanoi sortu zituen Placencia izenekoak: Placencia 45/44, Placencia 60/45, Placencia 60/50, Placencia 88/51 eta Placencia 75/13. Eta mortero bat ere: Placencia 240/14.

Erreferentziak

Don Carlos VII et l'Espagne Carliste. Le Comte de Valras (Paris 1876).

↑ Obus. Wikipedia (euskaraz).
↑ Augusto Placencia y Farina. Real Colegio de Artillería (web orri ofiziala).

[1] Obus. Wikipedia (euskaraz).

[2] Augusto Placencia y Farina. Real Colegio de Artillería (web orri ofiziala).

[1]

[2]

@@ 6. lerroa: / 6. lerroa: @@
 }}
-Bigarren karlistadan Azpeitian karlistek ekoiztutako kañoia izan zen.
+Bigarren karlistadan Azpeitian karlistek ekoiztutako obusa<ref>[https://eu.wikipedia.org/wiki/Obus Obus]. Wikipedia (euskaraz).</ref> (kañoia) izan zen.
 ==Ezaugarriak==
 {| class="wikitable"
-|-
-| bgcolor="Khaki"| Kañoia (kalibrea)            || 8 mm.
-|-
-| bgcolor="Khaki"| Tutuaren osagaia                 || Brontzea
 |-
 | bgcolor="Khaki"| Karga mota         || Aurrekarga
 |-
-| bgcolor="Khaki"| Hasierako abiada             || 760 m/seg.
+| bgcolor="Khaki"| Kanoia (osagaia)   || Brontzea
 |-
-| bgcolor="Khaki"| Tankeen kontrako irismena    || 1.500 m.
+| bgcolor="Khaki"| Kanoia (kalibrea)  || 8 mm.
 |-
-| bgcolor="Khaki"| Zulatze sakonera 900 mtara   || 38 mm.
+| bgcolor="Khaki"| Kanoia (luzeera)   || 960 mm.
 |}
-Obus Placencia 8 zentimetrotakoa, hega,ekin
+Obusak (kanoiak) brontzezkoak ziren, altzairu faltagatik (herrietako kanpaiak erabiltzen zituzten). Teknologia aldetik ez ziren oso aurreratuak, aurrekargakoak ziren eta.
+Jaurtigaiak Beran egiten omen zituzten. Burnizkoak ziren, eta oso sofistikatuak: 6 hegalatxoen bi koroa zituzten, jaurtigaiaren oreka mantentzeko.
@@ 33. lerroa: / 30. lerroa: @@
 Bigarren karlistadak lehertu zuenean, arma ekoizpena izan zen karlisten ardura nagusienerako bat. Ezagunena eskuzko su armenada, hainbat lekutan egiten zirela: Soraluze ([[La Euscalduna (eu)|La Euscalduna]]), Azpeitia (La Azpeitiana)...
-Gutxiago ezagutzen da kainoien ekoizpena. Azpeitian antolatu zuten fundizio handia, eta bertan egin ziren kainoi moten artean azpimarrartzekoa da ''Placencia'' izenekoa.
+Gutxiago ezagutzen da kanoien ekoizpena. Azpeitian antolatu zuten fundizio handia, eta bertan egin ziren kanoi moten artean azpimarrartzekoa da ''Placencia'' izenekoa.
-Izenaren jatorria ez da ezagutzen, baina kontutan hartuta ''La Azpeitiana'' sortzeko soraluzetarrak joan zirela, agian hauek bataiatuko zuten kainoia.
+Izenaren jatorria ez da ezagutzen, baina bi aukera daude. Alde batetik, karlistek oso antzeko kanoiak harrapatu zizkien liberaleei, sortu berriak eta ''Plasencia'' izenekoak, eta agian beraiek egindakoei ''Placencia'' esango zieten. Edo, kontutan hartuta ''La Azpeitiana'' sortzeko soraluzetarrak joan zirela, beharbada hauek bataiatuko zuten kanoia.
-Gutxienez hamabi kainoi egin ziren: karlisten iparraldeko gudarosteko artillerian sei kainoien bi bateria agertzen dira eta.
+Gutxienez hamabi kanoi egin ziren: karlisten iparraldeko gudarosteko artillerian sei kanoien bi bateria agertzen dira eta.
-==Ez nahastu==
+==Ez nahasteko==
-''Placencia'' kainoia ez da oso ezaguna, bi arrazoiengatik. Alde batetik, karlistek oso gutxi ekoiztu zituzten, dozena bat. Bestetik, antzeko izeneko (edota izen bereko) kainoi zabalduagoek "itzalean" laga dituzte.
+''Placencia'' kanoia ez da oso ezaguna, bi arrazoiengatik. Alde batetik, karlistek oso gutxi ekoiztu zituzten, dozena bat. Bestetik, antzeko izeneko (edota izen bereko) kanoi zabalduagoek "itzalean" laga dituzte.
-Garai berberean (1871) Augusto Plasencia y Farina jeneralak<ref>[http://www.realcolegiodeartilleria.es/work/augusto-plasencia-y-farina Augusto Placencia y Farina]. Real Colegio de Artillería (web orri ofiziala).</ref> ''Plasencia'' mendi-kainoia asmatu zuen (1871). ''Placencia'' kainoiaren moduan 8 zentimetrokoa zen, baina gorputza altzairuzkoa zuen, eta atzetik kargatzen zen. Hamabost urte geroago izen bereko obusa ere asmatu zuen. Beraz, XIX. mende bukaeran Espainiako artilleriak ''Plasencia'' izeneko kainoi eta obus ugari erabili zituen.
+Garai berberean (1871) Augusto Plasencia y Farina jeneralak<ref>[http://www.realcolegiodeartilleria.es/work/augusto-plasencia-y-farina Augusto Placencia y Farina]. Real Colegio de Artillería (web orri ofiziala).</ref> ''Plasencia'' mendi-kanoia asmatu zuen (1871). ''Placencia'' kainoiaren moduan 8 zentimetrokoa zen, baina gorputza altzairuzkoa zuen, eta atzetik kargatzen zen. Hamabost urte geroago izen bereko obusa ere asmatu zuen. Beraz, XIX. mende bukaeran Espainiako artilleriak ''Plasencia'' izeneko kanoi eta obus ugari erabiltzen ari zenn.
-XX. mendearen erdialdean [[SAPA (eu)|SAPAk]] hainbat kainoi sortu zituen ''Placencia'' izenekoak: [[Placencia 45/44 kañoia (eu) | Placencia 45/44]], [[Placencia 60/45 kañoia (eu) | Placencia 60/45]], [[Placencia 60/50 kañoia (eu) | Placencia 60/50]], [[Placencia 88/51 kañoia (eu) | Placencia 88/51]] eta [[Placencia 75/13 kañoia (eu) | Placencia 75/13]]. Eta mortero bat ere: [[Placencia 240/14 morteroa (eu)| Placencia 240/14]].
+XX. mendearen erdialdean [[SAPA (eu)|SAPAk]] hainbat kanoi sortu zituen ''Placencia'' izenekoak: [[Placencia 45/44 kañoia (eu) | Placencia 45/44]], [[Placencia 60/45 kañoia (eu) | Placencia 60/45]], [[Placencia 60/50 kañoia (eu) | Placencia 60/50]], [[Placencia 88/51 kañoia (eu) | Placencia 88/51]] eta [[Placencia 75/13 kañoia (eu) | Placencia 75/13]]. Eta mortero bat ere: [[Placencia 240/14 morteroa (eu)| Placencia 240/14]].