«San Andres bailara (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

    Sorapediatik
    No edit summary
    No edit summary
    (3 erabiltzailek tartean egindako 42 berrikusketa ez dira erakusten)
    1. lerroa: 1. lerroa:
    {{Osatu barik}}
    [[Fitxategi: San_Andres_auzoa._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg | thumb | right | 600px | San Andres auzoa (Kontrargi 2002)]]
     
     
    [[Fitxategi: Irure_auzoa._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg | thumb | right | 600px | Irure auzoa (Kontrargi 2002)]]


    ==Geografia <ref>[[Soraluzeko baserriak (eu) | Soraluzeko baserriak]]. ''(96. orrialdea)''</ref>==
    ==Geografia <ref>[[Soraluzeko baserriak (eu) | Soraluzeko baserriak]]. ''(96. orrialdea)''</ref>==
    8. lerroa: 5. lerroa:


    San Andresek baso eta mendi sail handiak ditu mendigainera bitartean, gehienak pinuz landatuak. Oraindik ere, lehengo ohiturari jarraituz, auzoko baserritarrek auzolanean garbitzen dituzte mendi bideetako asko.  
    San Andresek baso eta mendi sail handiak ditu mendigainera bitartean, gehienak pinuz landatuak. Oraindik ere, lehengo ohiturari jarraituz, auzoko baserritarrek auzolanean garbitzen dituzte mendi bideetako asko.  
    Erreka urtsuak ere baditu San Andresek; Keixetako errekastoa esaterako, eta orain urte asko ez zela erori zen Bagozgoitia baserriaren gainekaldean zegoen azken errota. Auzoa zeharkatzen zuen bide zahar edo galtzadaren zati batzuk ere osorik daude oraindik. Bestalde, Izarre baserriaren gainean, inork gutxik ezagutzen duen hogei bat metroko luzeera inguruko mehatze zulo sakon bat dago.


    Erreka urtsuak ere baditu San Andresek, Keixetako errekastoa esaterako, eta orain urte asko ez zela erori zen Bagozgoitia baserriaren gainekaldean zegoen azken errota. Auzoa zeharkatzen zuen bide zahar edo galtzadaren zati batzuk ere osorik daude oraindik. Bestalde, Izarre baserriaren gainean, inork gutxik ezagutzen duen hogei bat metroko luzeera inguruko mehatze zulo sakon bat dago.


    ===San Andres Ermita===
    XVI. Mendearen amaiera aldera San Andres santuaren omenez egindako baseliza da. 200 Pertsona ingururendako lekua du barruan eta ataria hamabi metro luze eta hiru metro zabaleko estalpe eroso batek estaltzen du. Altarearen erdi erdian San Andresen irudia dago eta jendearendako egurrezko bigarren pisu bat ere badu. Orain lau-bost urte, auzoko baserritar eta Inazio de Migel arotzaren arteko auzolanean, erabat berriztu zen ermita. Oraindik ere, auzokoren bat hiltzen denean, meza egiten da larunbatean. Auzoko jatorria duten gazte askok bertan ospatzen dituzte ezkontza elizkizunak.


    [[Fitxategi: San_Andres_ermita._Kanpandegia_01_(Kontrargi_2002).jpg | thumb | left | 300px | San Andres (Kontrargi 2002)]]
    ===San Andres ermita===
    XVI mendearen amaiera aldera San Andres santuaren omenez egindako baseliza da. 200 pertsona ingururendako lekua du barruan eta ataria hamabi metro luze eta hiru metro zabaleko estalpe eroso batek estaltzen du; atari hau [[San Andreseko frontoi zaharra (eu)|frontoi]] moduan ere erabili izan dute. Altarearen erdi erdian San Andresen irudia dago eta jendearendako egurrezko bigarren pisu bat ere badu. XX mendearen azken urteetan, auzoko baserritar eta Inazio de Migel arotzaren arteko auzolanean, erabat berriztu zen ermita. Oraindik ere, auzokoren bat hiltzen denean, meza egiten da larunbatean. Auzoko jatorria duten gazte askok bertan ospatzen dituzte ezkontza elizkizunak.


    ===San Andrespe Elkartea===


    Ramiro Larrañagak (245. orrialdean): ''Pegante a la ermita hay otra "casilla", que tam¬bién consta en la aludida relación, que era donde vivía la persona que cuidaba de la ermita. Actualmente pertenece al Ayuntamiento de la villa.''
    ===San Andrespe elkartea===
    San Andres ermitaren ondoan dago [[San Andrespe elkartea (eu)|San Andrespe elkartea]], ''San Andresko soziedadia'' izenagaitik ezagunagoa dena.


    San Andres ermitaren ondoan dago San Andrespe elkartea, “San Andresko soziedadia” izenagaitik ezagunagoa dena. Hogeitamalau bazkide ditu gaur egun, denak auzoko baserrietan jaio edo jaiotakoen seme alabak direnak. Elkarteko “junta” astero astero biltzen da eta bazkide guztiak bi hilean egiten dute bilera-afaria. Auzoko pertsona heldu eta gazteak biltzen dira bertara eta sorotik sororako elkarrizketak eta bide zaharreko patxadazko pausuak desagertu zirenetik, bertan gauzatzen da nagusiki San Andrestarren arteko elkarbizitza. Elkartea, auzoko baserritarren eta baserriko jatorria duten senideen arteko harreman gune nagusia bihurtu da. Mahaiaren bueltan bokadutxo bat eginaz, auzoko kontuei errepasotxo bat egin edo pelota partiduak ikustearekin, komunikaziorako giro aparta sortzen da, baserri munduko giroaren, filosofien eta bizimoduaren belaunaldi arteko transmisio bide ere bihurtuz.
    Elkartea, auzoko baserritarren eta baserriko jatorria duten senideen arteko harreman gune nagusia bihurtu da: bertan gauzatzen da nagusiki San Andrestarren arteko elkarbizitza. Mahaiaren bueltan bokadutxo bat eginaz, auzoko kontuei errepasotxo bat egin edo pelota partiduak ikustearekin, komunikaziorako giro aparta sortzen da, baserri munduko giroaren, filosofien eta bizimoduaren belaunaldi arteko transmisio bide ere bihurtuz.


    [[Fitxategi: San_Andres_auzoa._Frontoia_eta_elkartea_01_(Kontrargi_2002).jpg | thumb | center | 600px | Frontoia eta elkartea (Kontrargi 2002)]]


    ===Frontoia, bolatokia…===
    ===Frontoia, bolatokia…===
    Azken hiru urteotan izugarri aldatu da San Andresko ermita eta elkartearen ingurua. Elkartean batzen diren auzotarren eskulanari eta erakundeen laguntzari esker, frontoi, bolatoki, jolastoki, aparkaleku eta lokal sozial eder bat egin dira inguruan. Lan hauek egin direnetik, gero eta gehiago dira astebukaera nahiz astegunetan, arratsalde pasa San Andresera jotzen duten soraluzetar eta kanpotarrak; pelotan jokatu, haurrak jolastokian erabili edo boletan egitera doazenak.
    2000. urte inguruan izugarri aldatu zen San Andresko ermita eta elkartearen ingurua. Elkartean batzen diren auzotarren eskulanari eta erakundeen laguntzari esker, frontoi ([[Munua frontoia (eu)|''Munua'']] izenekoa), bolatoki, jolastoki, aparkaleku eta lokal sozial eder bat egin dira inguruan. Lan hauek egin direnetik, gero eta gehiago dira astebukaera nahiz astegunetan, arratsalde pasa San Andresera jotzen duten soraluzetar eta kanpotarrak; pelotan jokatu, haurrak jolastokian erabili edo bolotan egitera doazenak.
    Gune hontaz gainera, badira San Andres auzoan bisitatzea merezi duten beste gune batzuk ere. Bidean gora eginda dagoen eta Urkia-Zelai moduan ezagutzen den gunea esaterako, urki zaharrez jantzitako gune ederra da, Izagirre baserriko artzai txabola eta guzti, eta inguruan bi elkarte gastronomiko haundi dituela; Urkia Zelaiko Txabola eta Izai-Aterpea. Honekin batera, mendi gaineko Atxolingo gaina eta inguruko monumentu megalitiko ugariak (Begiratu Txurruka auzoko sarreran sakonago) ere ikusteko modukoak dira.
     


    [[Fitxategi: Irure_auzoa._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | thumb | center | 600px | Irure auzoa. Atzekaldean, Arrate (J.C. Astiazarán 1979)]]
    Gune hontaz gainera, badira San Andres auzoan bisitatzea merezi duten beste gune batzuk ere. Bidean gora eginda dagoen Urkia-Zelai esaterako, urki zaharrez jantzitako gune ederra da, Izarre baserriko artzai txabola eta guzti; eta inguruan bi elkarte gastronomiko haundi dituela; Urkia-Zelaiko Txabola eta Izai-Aterpea. Honekin batera, mendi gaineko Atxolingo gaina eta inguruko monumentu megalitiko ugariak (Begiratu Txurruka auzoko sarreran sakonago) ere ikusteko modukoak dira.




    [[Fitxategi: San_Andres_ermita._San_Andres_irudia_01_(Kontrargi_2002).jpg | thumb | right | 200px | San Andres (Kontrargi 2002)]]
    ==Jaiak==
    ==Jaiak==
    San Andres jaiak uztailaren bigarren asteburuan egiten dira. San Andrespe elkarteko auzotarrek antolatzen dituzte jaiak. Hiru eguneko jaiak izaten dira, larunbat gauean hasi eta astelehen gauerdiarte luzatzen direnak. Betidanik jende asko hurbildu izan da San andres auzoko jaietara. Elkarteko jendearekiko harremanez eta lekuaren egokitasunaz gain, azken urteotan egitarau erakargarri eta potolo askoak prestatu izan dituzte elkarteko batzordekoek. Arriskatuz eta lan handia eginez, Oskorri, Tapia eta Leturia eta Anje Duhalde moduko kontzertuak ekarri dituzte azken urteotan. Horrez gainera, bertsolari, harrijasotzaile , trikitilari, pelotari, bola txapelketa eta bestelako ikuskizun ugari eskeini izan dira jaietan. Beste leku askotan ez bezela San Andres jaiek gogor eusten diete auzo txikietako giroari.
    ::<small>Gehiago jakiteko, sakatu [[San Andreseko jaiak (eu) | ''hemen'']].</small>
    San Andres jaiak San Andres egunean ospatzen ziren, azaroak 30ean, baina eguraldia dela eta aspalditik uztailaren bigarren asteburuan egiten dira. San Andrespe elkarteko auzotarrek antolatzen dituzte jaiak. Hiru eguneko jaiak izaten dira, larunbat gauean hasi eta astelehen gauerdiarte luzatzen direnak. Betidanik jende asko hurbildu izan da San andres auzoko jaietara.


    Elkarteko jendearekiko harremanez eta lekuaren egokitasunaz gain, 2.000 urte ingurutik egitarau erakargarri eta potolo askoak prestatu izan dituzte elkarteko batzordekoek. Arriskatuz eta lan handia eginez, Oskorri, Tapia eta Leturia eta Anje Duhalde moduko kontzertuak ekarri dituzte. Horrez gainera, bertsolari, harrijasotzaile , trikitilari, pelotari, bola txapelketa eta bestelako ikuskizun ugari eskeini izan dira jaietan. Beste leku askotan ez bezela San Andres jaiek gogor eusten diete auzo txikietako giroari.


    ==Bitxikeriak <ref>[[Soraluzeko baserriak (eu) | Soraluzeko baserriak]]. ''(97. orrialdea)''</ref>==
    ==Bitxikeriak <ref>[[Soraluzeko baserriak (eu) | Soraluzeko baserriak]]. ''(97. orrialdea)''</ref>==
    [[Fitxategi: Irure_Hamengua_baserria._Armarria_01_(Kontrargi_2002).jpg | thumb | right | 250px | Irure Hamenguako armarria <br> (Kontrargi 2002)]]
    [[Fitxategi: Leziagako_haitza._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg | thumb | left | 400px | Leziagako haitza (Kontrargi 2002)]]
    ===Leziagako Haitzen kondaira===
    ===Leziagako haitzen kondaira===
    Aintzina kontatzen zen, bazela mendi gainean bizi zen indar ikaragarridun “Artzabal” izeneko jentil bat. Jentil horrek, haserrealdi baten, haitz izugarri bat bota omen zuen Atxolingo mendi tontorretik Leizeagako errekazulora.  
    ::<small>''(gehiago jakiteko [[Historiaurreko istorioak (eu)#Jentillarriak: Leziagako haitza | sakatu hemen]])''</small>
    Leizeagako erreka ondoko harritzar horrek, zabaleran 50 bat metro eta altueran 25 bat metro ditu eta aterpe ederra eskeintze die inguruko belardietan bazkatzen duten abereei. Beheraxeago ere badago beste haitz handi bat, goikoa baino txikixegoa eta “Leziako Haitzak” izenez ezagutzen dira.
    Aintzina kontatzen zen, bazela mendi gainean bizi zen indar ikaragarridun ''Artzabal'' izeneko jentil bat. Jentil horrek, haserrealdi baten, haitz izugarri bat bota omen zuen Atxolingo mendi tontorretik Leizeagako errekazulora.
     
    [[Leizeaga erreka (eu)|Leizeaga erreka]] ondoko harritzar horrek, zabaleran 50 bat metro eta altueran 25 bat metro ditu eta aterpe ederra eskeintze die inguruko belardietan bazkatzen duten abereei. Beheraxeago ere badago beste haitz handi bat, goikoa baino txikixegoa eta “Leziako Haitzak” izenez ezagutzen dira.


    ===''Han, han, han!  Nun, nun, nun?''===
    ===''Han, han, han!  Nun, nun, nun?''===
    ::<small>''(gehiago jakiteko [[Hodei kanpaiak (eu) | sakatu hemen]])''</small>
    Gertaera bitxi bat bada, garai hartako bizimoduak zuen naturarekiko lotura eta irudimen goxoaren erakusgarri dena. Soraluzeko herriak, bere “metereologia zentru” berezia izan zuen garai batean eta bere eguraldi gizona ere bai, Jose Urizar ''Arteta'' ([[Arteta baserria (eu)|Arteta]] baserrikoa).
    Gertaera bitxi bat bada, garai hartako bizimoduak zuen naturarekiko lotura eta irudimen goxoaren erakusgarri dena. Soraluzeko herriak, bere “metereologia zentru” berezia izan zuen garai batean eta bere eguraldi gizona ere bai, Jose Urizar ''Arteta'' ([[Arteta baserria (eu)|Arteta]] baserrikoa).


    Soraluzeko herria bi mendiren arteko ibar estu batean kokatua dago eta pentsatzekoa den moduan, herritik bertatik ikusi daitekeen zeru eremua oso mugatua da. Beraz, mendian gora egin behar da urrutira dagoena edo urrutitik datorrena ikusi nahi bada.
    Arteta baserrikoak urte askotan izan dira San Andresko ermitako kanpaiak jotzearen arduradunak. Joxe ''Arteta''k, San Andresko tontorretik urrutira hodei tontor beltzen bat (orea zetorrela) antzematen zuenean (uda partean batez ere), gainontzeko baserritarrak jakinaren gainean jartzen zituen, euri edo txingor zaparradak heldu aurretik egiten zihardutenari laga eta azkar etxeratu zitezen. Haizeak jotzen zuen norabideagatik, lainoen abiadurarengatik edo euren altitude edo berak bakarrik somatzen zituen beste zantzu berezi batzuengatik ekaitza zetorrela igartzen zionean San Andresko ermitako kanpaiak jotzen zituen abisu emateko: ''Han, han, han!''.
     
    Arteta baserrikoak urte askoan izan dira San Andresko ermitako kanpaiak jotzearen arduradunak. Joxe ''Arteta''k, San Andresko tontorretik urrutira hodei tontor beltzen bat (orea zetorrela) antzematen zuenean (uda partean batez ere), gainontzeko baserritarrak jakinaren gainean jartzen zituen, euri edo txingor zaparradak heldu aurretik egiten zihardutenari laga eta azkar etxeratu zitezen. Haizeak jotzen zuen norabideagatik, lainoen abiadurarengatik edo euren altitude edo berak bakarrik somatzen zituen beste zantzu berezi batzuengatik ekaitza zetorrela igartzen zionean San Andresko ermitako kanpaiak jotzen zituen abisu emateko: ''Han, han, han!''.


    Kanpai hots honek, gero, erantzuna izaten zuen: ''Nun, nun, nun?'' erantzuten zuen kaleko kanpandorreko Santa Barbara kanpaiak, soinu baxu eta sakonez. Eta Santa Ana monjen konbentuko kanpaia ere ez zen ixilik geratzen.
    Kanpai hots honek, gero, erantzuna izaten zuen: ''Nun, nun, nun?'' erantzuten zuen kaleko kanpandorreko Santa Barbara kanpaiak, soinu baxu eta sakonez. Eta Santa Ana monjen konbentuko kanpaia ere ez zen ixilik geratzen.
    ''Behin Plazentziako Gila tabernan biajante bat ei zeguan zeoze hartzen. Da hara nun entzuten diran San Andresko kanpaiak joten. Da tabernarixorrek esan ei zotzan orduan biajanteari, ez urtetzeko alperrik eta geratzeko bertan... baina biajanteorrek ezetz, egualdi edarra zeguala, zerua garbi garbi ta zela egingo ete zeban ba eurixa. Tabernatik fabrikara zoiala harrapatu ei zeban zaparradiak.''


    ==Bailarako mapa==
    ==Bailarako mapa==
    {{#display_map:  
    {{#display_map:  
       43.179851, -2.427568~Santa Ageda ermita;
       43.174981, -2.404018 ~[[San Andres ermita (eu)          | San Andres ermita]]~~Blue_marker.png;
       43.179933, -2.427833~Zabale baserria| type=earth |height=800px |width=1000px
      43.169944, -2.404555 ~[[Agarreburu baserria (eu)        | Agarreburu]];
      43.175306, -2.409111 ~[[Argate baserria (eu)            | Argate]];
      43.178639, -2.409722 ~[[Argateburu baserria (eu)        | Argateburu]];
      43.173111, -2.402139 ~[[Arizaga baserria (eu)          | Arizaga]];
      43.173917, -2.401861 ~[[Arizaga-etxetxo baserria (eu)  | Arizaga-etxetxo]];
      43.169131, -2.406169 ~[[Arkaitz baserria (eu)          | Arkaitz]];
      43.175083, -2.404639 ~[[Arteta baserria (eu)            | Arteta]];
      43.176778, -2.392333 ~[[Atziolatza Barri baserria (eu)  | Atziolatza Barri]];
      43.176778, -2.392333 ~[[Atziolatza Zar baserria (eu)    | Atziolatza Zar]];
      43.178667, -2.404917 ~[[Barrenetxe baserria (eu)        | Barrenetxe]];
      43.173666, -2.409666 ~[[Bozkoitxi baserria (eu)        | Bozkoitxi]];
      43.175065, -2.407668 ~[[Errotazar baserria (eu)        | Errotazar]];
      43.180306, -2.404583 ~[[Etxebarri baserria (eu)        | Etxebarri]];
      43.180917, -2.405222 ~[[Guenetxe baserria (eu)          | Guenetxe]];
      43.182667, -2.408139 ~[[Guenetxetxo baserria (eu)      | Guenetxetxo]];
      43.176972, -2.399472 ~[[Ipiñarrieta baserria (eu)      | Ipiñarrieta]];
      43.177305, -2.411611 ~[[Iriarte baserria (eu)          | Iriarte]];
      43.177660, -2.410024 ~[[Iriarte-gain baserria (eu)      | Iriarte-gain]];
      43.171833, -2.404666 ~[[Itsasoi baserria (eu)          | Itsasoi]];
      43.172278, -2.402944 ~[[Iturriaga baserria (eu)        | Iturriaga]];
      43.180139, -2.406250 ~[[Izarre baserria (eu)            | Izarre]];
      43.181472, -2.406278 ~[[Izarre-etxetxo baserria (eu)    | Izarre-etxetxo]];
      43.180306, -2.401417 ~[[Korta baserria (eu)            | Korta]];
      43.176389, -2.402861 ~[[Obe baserria (eu)              | Obe]];
      43.172020, -2.408780 ~[[Olea baserria (eu)              | Olea]];
      43.172717, -2.410888 ~[[Olalde baserria (eu)            | Olalde]];
      43.174389, -2.389194 ~[[Osuma-azpi baserria (eu)        | Osuma-azpi]];
      43.174667, -2.388111 ~[[Osuma-gain baserria (eu)        | Osuma-gain]];
      43.175278, -2.402806 ~[[San Andres baserria (eu)        | San Andres]];
      43.178917, -2.403583 ~[[Uzkate baserria (eu)            | Uzkate]];
      43.176722, -2.407306 ~[[Zabaleta baserria (eu)          | Zabaleta]];
       43.173330, -2.410305 ~[[Zeleta baserria (eu)            | Zeleta]]| type=earth |height=800px |width=1000px
    }}
    }}




    ==Ermitak==
    ==Ermitak==
    Irure bailarak hiru ermita ditu; horietatik bi pribatuak:
    San Andres bailarak ermita bakarra du, izena ematen diona:


    {| class="wikitable" | align="center"
    {| class="wikitable" | align="center"
    |-
    |-
    |    [[Fitxategi: Santa_Ageda_ermita._Ikuspegi_orokorra_01_(Gure_Gipuzkoa).jpg  | 200px]]
    |    [[Fitxategi: San_Andres_ermita._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: San_Esteban_ermita._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: San_Martzial_ermita._Ikuspegi_orokorra_05.jpg                | 200px]]  
    |-
    |-
    |    [[Santa Ageda ermita (eu)|Santa Ageda ermita]], <br> [[Zabale baserria (eu)|Zabale]] baserriarena
    |    [[San Andres ermita (eu)|San Andres ermita]]
      || [[San Esteban ermita (eu)|San Esteban ermita]]
      || [[San Martzial ermita (eu)|San Martzial ermita]], <br> [[Ernizketa baserria (eu)|Ernizketa]] baserriarena
    |}
    |}
    Hiru ermitak Eibarrera zihoan mendi-bide zaharraren ibilbidean kokatuta daude.




    81. lerroa: 103. lerroa:


    {| class="wikitable" | align="center"
    {| class="wikitable" | align="center"
    |- | Kopurua            || 24
    |-
    |- | Desagertuak        || 3
    | style="background:Tomato" | Kopurua            || 34
    |- | Hutsik              || 9
    |-
    |- | Bizitzak            || 27
    | style="background:Tomato" | Desagertuak        || 8
    |- | Bizilagunak        || 72   
    |-
    |- | Bataz besteko adina || 52 urte   
    | style="background:Tomato" | Hutsik              || 9
    |-
    | style="background:Tomato" | Bizitzak            || 27
    |-
    | style="background:Tomato" | Bizilagunak        || 72   
    |-
    | style="background:Tomato" | Bataz besteko adina || 52 urte   
    |}
    |}


    98. lerroa: 126. lerroa:
    ! style="background:Lime" | 2002  
    ! style="background:Lime" | 2002  
    |-
    |-
    |    [[Arribaso baserria (eu)| Arribaso]]  
    |    [[Agarreburu baserria (eu)| Agarreburu]]
       || [[Fitxategi: Arribaso_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || (argazki barik)
       || [[Fitxategi: Arribaso_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]  
      || [[Fitxategi: Agarrebolu_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Argate baserria (eu)| Argate]]
      || [[Fitxategi: Argate_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Argate_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Argateburu baserria (eu)| Argateburu]]
      || [[Fitxategi: Argateburu_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Argateburu_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Arizaga baserria (eu)| Arizaga]]
      || [[Fitxategi: Arizaga_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Arizaga_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Arizaga-etxetxo baserria (eu)| Arizaga-etxetxo]]
      || [[Fitxategi: Arizaga-etxetxo_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Arizaga-etxetxo_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Arkaitz baserria (eu)| Arkaitz]]
      || [[Fitxategi: Arkaitz_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || (desagertua)
    |-
    |    [[Arteta baserria (eu)| Arteta]]
      || [[Fitxategi: Arteta_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Arteta_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Atziolatza Barri baserria (eu)| Atziolatza Barri]]
      || [[Fitxategi: Atziolatza_Barri_baserria._Ikuspegi_orokorra_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || (argazki barik)
    |-
    |    [[Atziolatza Zar baserria (eu)| Atziolatza Zar]]
      || [[Fitxategi: Atziolatza_Zar_baserria._Ikuspegi_orokorra_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Atziolatza_Zar_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg          | 200px]]
    |-
    |    [[Barrenetxe baserria (eu)| Barrenetxe]]
      || [[Fitxategi: Barrenetxe_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Barrenetxe_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Bozkoitxi baserria (eu)| Bozkoitxi]]
      || [[Fitxategi: Bozkoitxi_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Bozkoitxi_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Errotazar baserria (eu)| Errotazar]]
      || [[Fitxategi: Errotazar_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || (desagertua)
    |-
    |    [[Etxebarri baserria (eu)| Etxebarri]]
      || [[Fitxategi: Etxebarri_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Etxebarri_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Guenetxe baserria (eu)| Guenetxe]]
      || [[Fitxategi: Guenetxe_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Guenetxe_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Guenetxetxo baserria (eu)| Guenetxetxo]]
      || [[Fitxategi: Guenetxetxo_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Guenetxetxo_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Ipiñarrieta baserria (eu)| Ipiñarrieta]]
      || (argazki barik)
      || [[Fitxategi: Ipiñarrieta_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Iriarte baserria (eu)| Iriarte]]
      || [[Fitxategi: Iriarte_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Iriarte_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Iriarte-gain baserria (eu)| Iriarte-gain]]
      || (argazki barik)
      || [[Fitxategi: Iriarte_Gain_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Itsasoi baserria (eu)| Itsasoi]]
      || (argazki barik)
      || [[Fitxategi: Itsasoi_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Iturriaga baserria (eu)| Iturriaga]]
      || [[Fitxategi: Iturriaga_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Iturriaga_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Izarre baserria (eu)| Izarre]]
      || [[Fitxategi: Izarre_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Izarre_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Izarre-etxetxo baserria (eu)| Izarre-etxetxo]]
      || [[Fitxategi: Izarretxetxo_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Izarretxetxo_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Korta baserria (eu)| Korta]]
      || (argazki barik)
      || [[Fitxategi: Korta_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Obe baserria (eu)| Obe]]
      || [[Fitxategi: Obe_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Obe_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Olea baserria (eu)| Olea]]
      || [[Fitxategi: Olea_errota._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || (argazki barik)
    |-
    |    [[Olalde baserria (eu)| Olalde]]
      || (argazki barik)
      || [[Fitxategi: Olalde_baserria._Ikuspegi_orokorra_(Google_2013).jpg | 200px]]
    |-
    |    [[Osuma-azpi baserria (eu)| Osuma-azpi]]
      || [[Fitxategi: Osuma-azpi_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Osuma-azpi_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Osuma-gain baserria (eu)| Osuma-gain]]
      || [[Fitxategi: Osuma-gain_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Osuma-gain_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[San Andres baserria (eu)| San Andres]]
      || [[Fitxategi: San_Andres_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Caros_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: San_Andres_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg            | 200px]]
    |-
    |    [[Uzkate baserria (eu)| Uzkate]]
      || [[Fitxategi: Uzkate_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Uzkate_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Zabaleta baserria (eu)| Zabaleta]]
      || [[Fitxategi: Zabaleta_baserria._Aurrekaldea_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
      || [[Fitxategi: Zabaleta_baserria._Aurrekaldea_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]
    |-
    |    [[Zeleta baserria (eu)| Zeleta]]  
       || [[Fitxategi: Zeleta_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | 200px]]
       || [[Fitxategi: Zeleta_baserria._Ikuspegi_orokorra_01_(Kontrargi_2002).jpg              | 200px]]  
    |}
    |}




    ===Desagertutako beste baserriak===
    ===Desagertutako beste baserriak===
    Desagertutako baserriak: Aseginolaza-barri, Txitxikua, Arkaitz.
    Gorago aipatutako [[Atziolatza Barri baserria (eu)| Atziolatza Barri]] eta [[Arkaitz baserria (eu)| Arkaitz]]ez gain, beste baserri batzuk ere desagertu izan dira.
     
    Gorago aipatutako [[Atziolatza Barri baserria (eu)| Atziolatza Barri]], [[Arkaitz baserria (eu)| Arkaitz]], [[Unamuno baserria (eu)| Unamuno]] eta [[Sagarraga baserria (eu)| Sagarragaz]] gain, beste baserri batzuk ere desagertu izan dira.


    '''Arechaga''' <br> Izenak ''harrizko etxearen tokia'' esna nahi omen du. Abizen honetako etxe bat Soraluzekoa zen, armarri honekin: kau zatitan, 1. eta 4. zilarrezkoak, arrano gorri (gules) banakoekin; 2. eta 3. urdinak (azur), urrezko banda batekin ertzetan urrezko dragoi buruak dituela, gorritan (gules) lanpasatuak.


    '''Lausagarreta''' <br> izenak ''lau sagarrondoen tokia'' esna nahi du. XVIII mendean ''erreta'' agertzen da, María Josefa de Eguizabal jabea zela. Ez da jakiten non zegoen. Nahiz eta beste herrietako armarriak ezagunak izan, adituek ez dute Soraluzeko Lausagarreta aipatzen.
    [[Aretxaga baserria (eu)|'''Aretxaga''']] <br> Izenak ''harrizko etxearen tokia'' esna nahi omen du. Abizen honetako etxe bat Soraluzekoa zen, armarri honekin: kau zatitan, 1. eta 4. zilarrezkoak, arrano gorri (gules) banakoekin; 2. eta 3. urdinak (azur), urrezko banda batekin ertzetan urrezko dragoi buruak dituela, gorritan (gules) lanpasatuak.


    '''Olalde''' <br> [[Olea baserria (eu)|Olea]] eta herriaren artean ''Olalde'' eta ''Olasarte'' izeneko baserria izan zen, 1940. urtean bota zutena. Ramiro Larrañagak dioenez, agian beste izen bat izango zuen aurretik.


    '''Soraluze''' <br> Ezer gutxi dakigu San Andreseko baserri honi buruz: herriaren izena zuen, ala alderantziz, herriari izena eman zion. 1665 urtean, behintzat, Goenechea familiarena zen; halaxe agertzen da Oinatiko protokolo agiri batean (3842 liburua):
    [[Lausagarreta baserria (eu)|'''Lausagarreta''']] <br> Izenak ''lau sagarrondoen tokia'' esna nahi du. XVIII mendean ''erreta'' agertzen da, María Josefa de Eguizabal jabea zela. Ez da jakiten non zegoen. Nahiz eta beste herrietako armarriak ezagunak izan, adituek ez dute Soraluzeko Lausagarreta aipatzen.


    ''Martín de Arizaga Goenechea eta María de Zubiaurre ezkon-kontratua. Aipatutako eskriturek agintzen dutenez, betiko lokarri eta maiorazkokoak izan daitezela Goenechea oinetxea eta aipatutako Martin de Goenechea dituen lur eta soro, sagasti, gaztainadi, mendi eta gainontzeko jabegoak, kenduta Soraluzeko etxetxoa eta bere azpiko bi ortuak, libre direnak eta garatu behar direnak.''


    '''Txitxikua''' <br> San Andreserako errepidea zabaldu zenean baserri honen azken hondarrak desagertu ziren. [[Etxebarri baserria (eu)|Etxebarri]] lurretan zegoen, ''Mozkorta'' soroan, [[Argateburu baserria (eu)|Argateburu]] eta [[Zabaleta baserria (eu)|Zabaleta]] artean, eta [[Barrenetxe baserria (eu)|Barrenetxe]] azpian.
    [[Fitxategi:Urkimuño_baserria._Ikuspegi_orokorra_(Juan_Carlos_Astiazarán_1979).jpg | thumb | right | 400px | Urkimuño edo Txitxikua]]
    [[Soraluze baserria (eu)|'''Soraluze''']] <br> Ezer gutxi dakigu San Andreseko baserri honi buruz: herriaren izena zuen, ala alderantziz, herriari izena eman zion. 1665 urtean, behintzat, Goenechea familiarena zen.


    '''Urkimuño''' <br> Txitxikua agian?


    [[Txitxikua baserria (eu)|'''Txitxikua''']] <br> Urkimuño izenez ere ezagutua<ref>Egiaztatu beharrekoa.</ref>. San Andreserako errepidea zabaldu zenean baserri honen azken hondarrak desagertu ziren. [[Etxebarri baserria (eu)|Etxebarri]] lurretan zegoen, ''Mozkorta'' soroan, [[Argateburu baserria (eu)|Argateburu]] eta [[Zabaleta baserria (eu)|Zabaleta]] artean, eta [[Barrenetxe baserria (eu)|Barrenetxe]] azpian.


    ==Erreferentziak==
    ==Erreferentziak==


    [[Kategoria:Baserriak]]
    [[Kategoria: Geografia eta Ingurumena]]

    17:56, 19 uztaila 2020(e)ko berrikuspena

    San Andres auzoa (Kontrargi 2002)

    Geografia [1]

    San Andres auzoa da Soraluzeko lau mendi auzoetan baserri eta bizilagun gehien dituen auzoa. Ezozi eta Txurruka auzoen erdian dago San Andres eta herritik mendigainera iristeko biderik zuzen eta erosoena igarotzen da bertatik. Horregatik da San Andres jende mugimendu gehien izaten duen auzoa. Foru Aldundiaren jabetzakoa den bide bikaina izan arren, azken urteotan baserri asko hustu dira auzoan eta oraindik bertan bizi diren bizilagunen gehiengoa edadetua da. Auzo aldapatsua da ia bere osotasunean eta abeltantzarako egokiagoa, nekazaritzarako baino. Oso gutxi dira baserriari errendimendu ekonomikoa ateratzen saiatzen diren sendiak; Osuma, Osumazpi, Obe, Haritza…

    San Andresek baso eta mendi sail handiak ditu mendigainera bitartean, gehienak pinuz landatuak. Oraindik ere, lehengo ohiturari jarraituz, auzoko baserritarrek auzolanean garbitzen dituzte mendi bideetako asko.

    Erreka urtsuak ere baditu San Andresek, Keixetako errekastoa esaterako, eta orain urte asko ez zela erori zen Bagozgoitia baserriaren gainekaldean zegoen azken errota. Auzoa zeharkatzen zuen bide zahar edo galtzadaren zati batzuk ere osorik daude oraindik. Bestalde, Izarre baserriaren gainean, inork gutxik ezagutzen duen hogei bat metroko luzeera inguruko mehatze zulo sakon bat dago.


    San Andres (Kontrargi 2002)

    San Andres ermita

    XVI mendearen amaiera aldera San Andres santuaren omenez egindako baseliza da. 200 pertsona ingururendako lekua du barruan eta ataria hamabi metro luze eta hiru metro zabaleko estalpe eroso batek estaltzen du; atari hau frontoi moduan ere erabili izan dute. Altarearen erdi erdian San Andresen irudia dago eta jendearendako egurrezko bigarren pisu bat ere badu. XX mendearen azken urteetan, auzoko baserritar eta Inazio de Migel arotzaren arteko auzolanean, erabat berriztu zen ermita. Oraindik ere, auzokoren bat hiltzen denean, meza egiten da larunbatean. Auzoko jatorria duten gazte askok bertan ospatzen dituzte ezkontza elizkizunak.


    San Andrespe elkartea

    San Andres ermitaren ondoan dago San Andrespe elkartea, San Andresko soziedadia izenagaitik ezagunagoa dena.

    Elkartea, auzoko baserritarren eta baserriko jatorria duten senideen arteko harreman gune nagusia bihurtu da: bertan gauzatzen da nagusiki San Andrestarren arteko elkarbizitza. Mahaiaren bueltan bokadutxo bat eginaz, auzoko kontuei errepasotxo bat egin edo pelota partiduak ikustearekin, komunikaziorako giro aparta sortzen da, baserri munduko giroaren, filosofien eta bizimoduaren belaunaldi arteko transmisio bide ere bihurtuz.

    Frontoia eta elkartea (Kontrargi 2002)

    Frontoia, bolatokia…

    2000. urte inguruan izugarri aldatu zen San Andresko ermita eta elkartearen ingurua. Elkartean batzen diren auzotarren eskulanari eta erakundeen laguntzari esker, frontoi (Munua izenekoa), bolatoki, jolastoki, aparkaleku eta lokal sozial eder bat egin dira inguruan. Lan hauek egin direnetik, gero eta gehiago dira astebukaera nahiz astegunetan, arratsalde pasa San Andresera jotzen duten soraluzetar eta kanpotarrak; pelotan jokatu, haurrak jolastokian erabili edo bolotan egitera doazenak.

    Gune hontaz gainera, badira San Andres auzoan bisitatzea merezi duten beste gune batzuk ere. Bidean gora eginda dagoen Urkia-Zelai esaterako, urki zaharrez jantzitako gune ederra da, Izarre baserriko artzai txabola eta guzti; eta inguruan bi elkarte gastronomiko haundi dituela; Urkia-Zelaiko Txabola eta Izai-Aterpea. Honekin batera, mendi gaineko Atxolingo gaina eta inguruko monumentu megalitiko ugariak (Begiratu Txurruka auzoko sarreran sakonago) ere ikusteko modukoak dira.


    San Andres (Kontrargi 2002)

    Jaiak

    Gehiago jakiteko, sakatu hemen.

    San Andres jaiak San Andres egunean ospatzen ziren, azaroak 30ean, baina eguraldia dela eta aspalditik uztailaren bigarren asteburuan egiten dira. San Andrespe elkarteko auzotarrek antolatzen dituzte jaiak. Hiru eguneko jaiak izaten dira, larunbat gauean hasi eta astelehen gauerdiarte luzatzen direnak. Betidanik jende asko hurbildu izan da San andres auzoko jaietara.

    Elkarteko jendearekiko harremanez eta lekuaren egokitasunaz gain, 2.000 urte ingurutik egitarau erakargarri eta potolo askoak prestatu izan dituzte elkarteko batzordekoek. Arriskatuz eta lan handia eginez, Oskorri, Tapia eta Leturia eta Anje Duhalde moduko kontzertuak ekarri dituzte. Horrez gainera, bertsolari, harrijasotzaile , trikitilari, pelotari, bola txapelketa eta bestelako ikuskizun ugari eskeini izan dira jaietan. Beste leku askotan ez bezela San Andres jaiek gogor eusten diete auzo txikietako giroari.

    Bitxikeriak [2]

    Leziagako haitza (Kontrargi 2002)

    Leziagako haitzen kondaira

    (gehiago jakiteko sakatu hemen)

    Aintzina kontatzen zen, bazela mendi gainean bizi zen indar ikaragarridun Artzabal izeneko jentil bat. Jentil horrek, haserrealdi baten, haitz izugarri bat bota omen zuen Atxolingo mendi tontorretik Leizeagako errekazulora.

    Leizeaga erreka ondoko harritzar horrek, zabaleran 50 bat metro eta altueran 25 bat metro ditu eta aterpe ederra eskeintze die inguruko belardietan bazkatzen duten abereei. Beheraxeago ere badago beste haitz handi bat, goikoa baino txikixegoa eta “Leziako Haitzak” izenez ezagutzen dira.

    Han, han, han! Nun, nun, nun?

    (gehiago jakiteko sakatu hemen)

    Gertaera bitxi bat bada, garai hartako bizimoduak zuen naturarekiko lotura eta irudimen goxoaren erakusgarri dena. Soraluzeko herriak, bere “metereologia zentru” berezia izan zuen garai batean eta bere eguraldi gizona ere bai, Jose Urizar Arteta (Arteta baserrikoa).

    Arteta baserrikoak urte askotan izan dira San Andresko ermitako kanpaiak jotzearen arduradunak. Joxe Artetak, San Andresko tontorretik urrutira hodei tontor beltzen bat (orea zetorrela) antzematen zuenean (uda partean batez ere), gainontzeko baserritarrak jakinaren gainean jartzen zituen, euri edo txingor zaparradak heldu aurretik egiten zihardutenari laga eta azkar etxeratu zitezen. Haizeak jotzen zuen norabideagatik, lainoen abiadurarengatik edo euren altitude edo berak bakarrik somatzen zituen beste zantzu berezi batzuengatik ekaitza zetorrela igartzen zionean San Andresko ermitako kanpaiak jotzen zituen abisu emateko: Han, han, han!.

    Kanpai hots honek, gero, erantzuna izaten zuen: Nun, nun, nun? erantzuten zuen kaleko kanpandorreko Santa Barbara kanpaiak, soinu baxu eta sakonez. Eta Santa Ana monjen konbentuko kanpaia ere ez zen ixilik geratzen.

    Bailarako mapa

    Mapa kargatzen...


    Ermitak

    San Andres bailarak ermita bakarra du, izena ematen diona:

    San Andres ermita. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    San Andres ermita


    Baserriak

    2002eko datuak

    Kopurua 34
    Desagertuak 8
    Hutsik 9
    Bizitzak 27
    Bizilagunak 72
    Bataz besteko adina 52 urte


    Gaur eguneko baserriak

    Izena 1979 2002
    Agarreburu (argazki barik) Agarrebolu baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Argate Argate baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Argate baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Argateburu Argateburu baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Argateburu baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Arizaga Arizaga baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Arizaga baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Arizaga-etxetxo Arizaga-etxetxo baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Arizaga-etxetxo baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Arkaitz Arkaitz baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg (desagertua)
    Arteta Arteta baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Arteta baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Atziolatza Barri Atziolatza Barri baserria. Ikuspegi orokorra (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg (argazki barik)
    Atziolatza Zar Atziolatza Zar baserria. Ikuspegi orokorra (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Atziolatza Zar baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Barrenetxe Barrenetxe baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Barrenetxe baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Bozkoitxi Bozkoitxi baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Bozkoitxi baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Errotazar Errotazar baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg (desagertua)
    Etxebarri Etxebarri baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Etxebarri baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Guenetxe Guenetxe baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Guenetxe baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Guenetxetxo Guenetxetxo baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Guenetxetxo baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Ipiñarrieta (argazki barik) Ipiñarrieta baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Iriarte Iriarte baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Iriarte baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Iriarte-gain (argazki barik) Iriarte Gain baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Itsasoi (argazki barik) Itsasoi baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Iturriaga Iturriaga baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Iturriaga baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Izarre Izarre baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Izarre baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Izarre-etxetxo Izarretxetxo baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Izarretxetxo baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Korta (argazki barik) Korta baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Obe Obe baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Obe baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Olea Olea errota. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg (argazki barik)
    Olalde (argazki barik) Olalde baserria. Ikuspegi orokorra (Google 2013).jpg
    Osuma-azpi Osuma-azpi baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Osuma-azpi baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Osuma-gain Osuma-gain baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Osuma-gain baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    San Andres Fitxategi:San Andres baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Caros Astiazarán 1979).jpg San Andres baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Uzkate Uzkate baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Uzkate baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Zabaleta Zabaleta baserria. Aurrekaldea 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Zabaleta baserria. Aurrekaldea 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Zeleta Zeleta baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Juan Carlos Astiazarán 1979).jpg Zeleta baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg


    Desagertutako beste baserriak

    Gorago aipatutako Atziolatza Barri eta Arkaitzez gain, beste baserri batzuk ere desagertu izan dira.


    Aretxaga
    Izenak harrizko etxearen tokia esna nahi omen du. Abizen honetako etxe bat Soraluzekoa zen, armarri honekin: kau zatitan, 1. eta 4. zilarrezkoak, arrano gorri (gules) banakoekin; 2. eta 3. urdinak (azur), urrezko banda batekin ertzetan urrezko dragoi buruak dituela, gorritan (gules) lanpasatuak.


    Lausagarreta
    Izenak lau sagarrondoen tokia esna nahi du. XVIII mendean erreta agertzen da, María Josefa de Eguizabal jabea zela. Ez da jakiten non zegoen. Nahiz eta beste herrietako armarriak ezagunak izan, adituek ez dute Soraluzeko Lausagarreta aipatzen.


    Urkimuño edo Txitxikua

    Soraluze
    Ezer gutxi dakigu San Andreseko baserri honi buruz: herriaren izena zuen, ala alderantziz, herriari izena eman zion. 1665 urtean, behintzat, Goenechea familiarena zen.


    Txitxikua
    Urkimuño izenez ere ezagutua[3]. San Andreserako errepidea zabaldu zenean baserri honen azken hondarrak desagertu ziren. Etxebarri lurretan zegoen, Mozkorta soroan, Argateburu eta Zabaleta artean, eta Barrenetxe azpian.

    Erreferentziak

    1. Soraluzeko baserriak. (96. orrialdea)
    2. Soraluzeko baserriak. (97. orrialdea)
    3. Egiaztatu beharrekoa.