Udala. Konstituzionalismoa (1931-1936) (eu)

Udaletxea (Garikoitz Estornés 1991)

Udal hauteskundeak

Francisco Francoren diktadura ostean, Espainian hainbat aldaketa egin ziren erregimena aldatzeko. Aldaketa politikoaren erreferenduma (1976/12/15), lehen hauteskunde askeak (1977/06/15), konstituzioa onartzeko erreferenduma (1978/12/06) eta bigarren hauteskunde orokorrak (1979/03/01).

Ostean lehen udal hauteskundeak egin ziren, 1979/04/03 egunean. Ordutik hona, lau urtetan behin egin izan dira (gehienetan maiatzean).

Udal hauteskundeetan herriko zinegotziak aukeratzen dira. Zerrendak aurkezten dira, gehienetan alderdi politikoenak, eta hautesle bakoitzak berea hautatzen du. Botoen arabera zinegotziak aukeratzen dira, D'Hondt legea erabiliz. Lehen udal batzarrean zinegotziek alkatea aukeratzen dute, gehiengo osoz; hala ez balitz, alkatea zerrenda bozkatuen lehena izango da.

Udal hauteskundeak egiten diren egun berberean Gipuzkoako Batzar Orokorrak aukeratzen dira; eta Batzarrek, gero, Diputatu Nagusia.

Bitxikeriak

Zinegotzi kopurua

Zinegotzien kopurua biztanleen arabera denez, 1979 urtean Soraluzek 13 zinegotzi aukeratu zituen. Baina biztanleria behera zetorrenez, 1991 urteko hauteskundeak 11 zinegotzi aukeratu ziren, erroldak 5.000 biztanle baino gutxiago zuen eta. Ordutik hona zinegotzi kopurua mantendu egin da.

Beraz, 1983-2019 tartean 127 hautetsi aukeratu dira. Baina udaletik pasatakoen kopurua ez da hori: alde batetik, zinegotzi batzuk ezin izan dute bere epeak bukatu eta ordezkoak sartu dira; bestetik, zinegotzi batzuk behin baino gehiagotan izan dira Udalbatzaren partaide. Denetara, aipatutako tarte horretan 80 pertsona izan dira guztira.

Alkate aukeratzeko modua

2015 urte artean, alkatea beti izan da zerrenda bozkatuarena. Azken bi agintaldietan jokabide hau eten da, eta bi zerrenden arteko koalizioak izan dira.

Jenero kontuak

Andrarik ez da agertzen.

Ibilbide luzeko zinegotzi eta alkateak

Aurretik zeintzuk.. eta ostean inor...

Aktak

Garaiko erabakiak ikusteko:

• 1931/04/23 - 1933/05/18. 1931-1936 arteko aktak
• 1931/12/03 - 1932/06/16. Guardia Zibilari buruzko erabakiak, Errepublika garaian.
• 1936/02/23 - 1936/09/02. 1936 urteko aktak, herria nazionalek hartu baino lehen.

1931/05/01eko udalbatza

Izena	Zerrenda	Epea	Azalpenak
Lorenzo Suárez		1931	Alkatea
Nicolás Errasti		1931
Venancio Iñurrieta	EAJ-PNV	1931
José Zubiaurre		1931
Celestino Cano Lizarralde		1931

1931/05/31ko udalbatza

Izena	Zerrenda	Epea	Azalpenak
Pedro María Iriondo Arriola	EAJ-PNV	1931-1934	Alkatea
Timoteo Lascurain Ganuza	EAJ-PNV	1931-1934
Lino Alberdi Arregui	EAJ-PNV	1931-1934
Tiburcio Castañares Larreategui	EAJ-PNV	1931-1934
Angel Mendia Iraolagoitia	EAJ-PNV	1931-1934
Venancio Iñurrieta Aguirregomozcorta	EAJ-PNV	1931-1934
José Sesma Bustinduy		1931-1934
José Zubiaurre Maiztegui		1931-1934
Celestino Cano Lizarralde		1931-1934
Ricardo Joaristi Gabilondo		1931-1934

1936/02/23ko udalbatza

Izena	Zerrenda	Epea	Azalpenak
Pedro María Iriondo Arriola	EAJ-PNV	1936	Alkatea
Timoteo Lascurain Ganuza	EAJ-PNV	1936
Lino Alberdi Arregui	EAJ-PNV	1936
Tiburcio Castañares Larreategui	EAJ-PNV	1936
Angel Mendia Iraolagoitia	EAJ-PNV	1936
Venancio Iñurrieta Aguirregomozcorta	EAJ-PNV	1936
José Sesma Bustinduy		1936
José Zubiaurre Maiztegui		1936
Celestino Cano Lizarralde		1936
Ricardo Joaristi Gabilondo		1936

Siglak eta zerrendak

Siglak	Zerrenda	Azalpenak
EA	Eusko Alkartasuna	EAJ-PNV banandu zenetik, bost aldiz aurkeztu dira (1987-2007). 2003 urtean EAJ-PNVrekin batera aurkeztu ziren. 2011tik aurrera ezker abertzalearekin aurkeztu dira: EA-Alternatiba eta EH Bildu.
EA/Alternatiba	Koalizioa: Eusko Alkartasuna & Alternatiba	Behin aurkeztu ziren, 2011 urtean. Herri Batasuna eta ingurukoak legez kanpo zeudenez, zerrendetan hainbat lagun sartu ziren.
EAE-ANV	Eusko Abertzale Ekintza-Acción Nacionalista Vasca	Behin aurkeztu ziren, 2007 urtean. Herri Batasuna eta ingurukoak legez kanpo zeudenez, EAE-ANV alderdi legalak izena utzi zien
EAJ-PNV	Eusko Alderdi Jeltzalea-Partido Nacionalista Vasco	Udal hauteskunde guztietara aurkeztu da, 2003koa kenduta, EArekin batera aurkeztu zelako.
EAJ-PNV/EA	Koalizioa: Eusko Alderdi Jeltzalea-Partido Nacionalista Vasco & Eusko Alkartasuna	Behin bakarrik aurkeztu ziren elkarrekin, 2003 urtean.
EE	Euskadiko Ezkerra	Hiru aldiz aurkeztu zen, 1983, 1987 eta 1991. Gero, PSE-PSOErekin batu ziren.
EH	Euskal Herritarrok	Herri Batasuna legez kanpo zegoenez, 1999 zerrenda hau prestatu eta aurkeztu zen.
EH Bildu	Euskal Herria Bildu	Sortu (Herri Batasuna ohia), Eusko Alkartasuna, Alternatiba eta, aldi batzuetan, Aralar. Azken bi hauteskundetan aurkeztu dira, 2015 eta 2019.
HB	Herri Batasuna	Lau aldiz aurkeztu zen (1983-1995), debekatu zuten arte. Ordutik aurrera hainbat modu izan ditu hauteskundetara aurkezteko: EH, SAH, EAE-ANV, EA-Alternatiba eta EH Bildu.
PP	Partido Popular
PSE-EE	Partido Socialista de Euskadi-Euskadiko Ezkerra	1995tik aurrera sortu zuten bi partiduak ordezten ditu.
PSE-PSOE	Partido Socialista de Euskadi-Partido Socialista Obrero Español	1995tik aurrera PSE-EEk ordeztu zuen.
SAH	Soraluzeko Askatasun Haizeak	Herri Batasuna eta ingurukoak legez kanpo zeudenez, 2003 zerrenda hau prestatu eta aurkeztu zen.
SIE	Soraluzeko Independienteen Elkartea	Lehen udal hauteskunderako ezkerreko abertzaleak aurkeztutako zerrenda. Gerora, partaideak hainbat alderditan banandu ziren.