Udala (eu)

Udala eta Demokrazioa...baina ez hainveste.

=Udalaren osaketa

Lau pertsonek osatzen zuten udal gobernua: alkateak, hiru errejidorek eta sindiko-prokuradoeak.

Junra orokorrak, millarisrak

Eskuduntzak edota eginbeharrak

Alkatea epaile, abastos zaindu, ez zirenean eskuratu…

Hauteskundeak

Urtean behin egitten ziren.

Biztanlleen artean, sailkapena. Andrek ez zuten bozkatzen.

Kapoan jaiontakoa, kapare ez baziren, ezta.

Bertakoak, kapare ziren, baina lurjabeak ez baziren ezin. Millaristak

Aukeraketa era zozketa egiten zuten

1766-etik 1845 arte

El diputado del común fue un cargo municipal español instituido por Carlos III de España en 1766 como repuesta a las protestas populares conocidas como Motín de Esquilache y con la finalidad de dar voz en los ayuntamientos al "común", como se solía llamar entonces a los plebeyos, al pueblo. Su ocupación fundamental fue la vigilancia de los abastos —el aprovisionamiento de víveres— ya que el malestar por la carestía del pan había sido la causa de fondo de los motines. Junto con el síndico personero, instituido por las mismas fechas como portavoz de los vecinos, el diputado del común se creó para intentar satisfacer las reivindicaciones populares en unos municipios dominados por la oligarquía de los regidores

Pobriek ere naji zuten erabakietan partehartu, demanda asko ziren

Udalaren osaketa

1.766.-eko maiatzak 5eko auto acordado-ren arabera, común-eko bi diputatu eta pertsonen sindikoa sartu ziren udalbatzan.

Urte des erdinak

1810-1813, Napoleonen azpian, sufregio jniversal ezarri zuten (andrak ez, falraria más).

Municipalitè, zinegotzi guztiak igualak. Ez zen jatorria bereizrpten (millaristak eta "el comùn").

==1845-1936== arte Udala alkateak, bi teniente-alkatek eta bederatzi errejidorek osatuko zuten.

Censitario, hau da, aberatsak. 1868-1874 sufregio universal, era 1890tik aurrera ere.

Desagertu zen millarisra figura. Sufragio unibertsala?

Hauteskundeak zelan ziren? Distritoka? Bi bueltan?

1936-1978 arte

1936ko irailak 22an karlistak herrian sartu ziren.

Biharamonean, X komandanteak udabatza berria zendatu zuen: (alkatea), (zinegotzia)... eta Arturo Oregui (idazkaria).

Udalaren osaketa

1945 urtean Herri-jardueren Oinarreni legea sortu zuten. Honen arabera Soraluzeko Udalbatzak 10 partaide izango zituen: zinegotzi eta alkatea.

Hauteskjndeak

Alkatea Gipuzkoako Gobernadore Zibilak zuzenean izendatzen zuen.

Hiru lagun, Soraluzeko familia-buruek aukeratzen zuten... zerrenda bat baino gehiago baziren. Hori bai, hautagaiak Movimientoren aldekoak izan behar ziren. Soraluze kasuan, karlistak edo karlista familikoak.

Beste hiru lagun Soraluzeko sindikatu bakarrak aukeratzen zuen. Sindikatu honek herriko patroi eta langile guztiak batzen zituen.

Eta beste hirurak aukeratzeko, Gipuzkoako gobernadoreak bederatzi lagunen zerrenda prestatzen zuen, herriko pertsonen ospetsukin, eta sei zinegotziek hiru aukeratzen zuten.

Prozesuak hiru urtetan behin zinegotzien erdia berrizten zen. Alkatea, berriz, betiko… governadoreak ezer esan arte!

Bilakaera

Frankismoaren azken urteetan, batez ere herri txikietan, zinegotzien profila aldatzen hasi zen. Hainbat pertsona ez frankista sartu zen udaletan.

Demokrazia: 1978tik hona

Gehiago jakiteko, sakatu hemen.

Frankismo osteko lehen udal hauteskundeak 1979/04/03an egin ziren.

Udalaren osaketa

1978-1991 artean, udala hamairu zinegotzik osatzen zuten, horietako bat alkatea.

1991rako Soraluzek 5.000 biztanle baino gutxiago zuenez, urte hartatik hona hamaika zinegotzik osatzen dute.

Aukeraketa

Lau urtetan behin berrizten da Udala, udal hauteskunderen bidez.

Partiduek edota hautesle-koalizioek zerrenda itxiak aurkezten dute, eta hautesle bakoitzak zerrenda oso bat aukeratzen du.

Zinegotziak zerrenda bakoitzak lortutako botoen arabera esleitzen dira, d'Hondt legea aplikatuz. Osteal, udalbatza berriaren lehen bileran, zinegotziek alkatea aukeratzen dute.

Erreferentziak