«Soraluzeren bandera (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

    Sorapediatik
    No edit summary
    No edit summary
     
    (Erabiltzaile berak tartean egindako 21 ekarpen ez dira erakusten)
    1. lerroa: 1. lerroa:
    [[Fitxategi: Soraluzeren_bandera._Udaletxeko_balkoian.jpg | thumb | 400px | right | Soraluzeren bandera Udaletxean]]
    [[Fitxategi: Soraluzeren_bandera._Udaletxeko_balkoian.jpg | thumb | 400px | right | Soraluzeren bandera Udaletxean]]


    Bi dira udal gehienek dituzten ikurrak: [[Soraluzeren armarria (eu)|armarria]] (eta sigilua, logoa...) eta bandera (eta koloreak). Soraluzek ere bereak ditu.
    Bi dira udal gehienek dituzten ikurrak: [[Soraluzeren armarria (eu)|armarria]] (eta sigilua, logoa...) eta bandera (eta koloreak). Bandera historikoak, Soraluzerena kasu, 1952. urte aurrekoak dira, eta gainontzekoei "sortuberriak" esaten zaie. Herri bandera gehienak sortuberriak dira eta, Gipuzkoan behintzat, askotan zuriak izaten dira, erdian herriaren armarria daukatela..




    7. lerroa: 7. lerroa:
    Soraluzeren bandera zuria da, erdian Borgoinako gurutze gorria zabalik duena, eta gurutzearen erdigunean herriko armarria erakusten du.
    Soraluzeren bandera zuria da, erdian Borgoinako gurutze gorria zabalik duena, eta gurutzearen erdigunean herriko armarria erakusten du.


    Ingurunean banda zabala du, gorria eta zuria tartekatzen direla.
    Bandera gutxik moduan, ingurune osoan banda zabala du, gorria eta zuria tartekatzen direla.


    [[Fitxategi: Udaletxea._Udal_armarria_(Zarateman_2014).jpg | thumb | 400px | center | Udaletxeko armarria (Zarateman 2014)]]
    [[Fitxategi: Udaletxea._Udal_armarria_(Zarateman_2014).jpg | thumb | 400px | center | Udaletxeko armarria (Zarateman 2014)]]


    ===Armarrian===
    ===Bandera armarrian===
    Bandera berdinak (edo oso antzekoak) Soraluzeren armarrian lau aldiz agertzen dira. Alde batetik, gaztelutik irtetzen diren bi bandera mota honetakoak dira. Bestetik, lehoien atzean zabaltzen diren beste bi bandera zuriek ere Borgoinako gurutzea dute.
    Bandera berdinak (edo oso antzekoak) Soraluzeren armarrian lau aldiz agertzen dira. Alde batetik, gaztelutik irtetzen diren bi bandera mota honetakoak dira. Bestetik, lehoien atzean zabaltzen diren beste bi bandera zuriek ere Borgoinako gurutzea dute.


    19. lerroa: 19. lerroa:




    [[Fitxategi: Banderak._Borgoinako_gurutzea.png | 200px | right]]
    ==Borgoinako gurutzea==
    ==Borgoinako gurutzea==
    ===Forma eta jatorria===
    ===Forma eta jatorria===
    San Andres apostolua gurutziltzatua hil omen zuten, baina ez gurutze arrunt batetan, baizik eta X forma zituzten bi enborren gainean.
    San Andres apostolua gurutziltzatua hil omen zuten, baina ez gurutze arrunt batetan, baizik eta X forma zituzten bi enborren gainean.
    X forma honi San Andres gurutzea esaten zaio, baina adar moztuen aztarnak erakusten dituenean Borgoinako gurutzea da (Borgoinako patroia San Andres da).
    X forma honi San Andres gurutzea esaten zaio. Honen bertsio bat, adar moztuen aztarnak erakusten dituena, Borgoinako gurutzea da (Borgoinako patroia San Andres da).
     
    Urteen eraginez, eta brodatzeko, marrazteko... errezago delako, hasiera batean Borgoinako gurutzea izsn zena bandera askotan San Andres gurutzea bilakatu da.
     
    ===Erabilera===
    ===Erabilera===
    Gurutze hau Joan I.a Borgoinakoaren (Joan Beldur Gabea) tropek Ehun Urteetako Gerran erabili zuten ikurtzat. Handik Europan barrena zabaldu zen: (zerrenda jarri)
    Gurutze hau Joan I.a Borgoinakoaren (Joan Beldur Gabea) tropek Ehun Urteetako Gerran erabili zuten ikurtzat. Handik Europan barrena zabaldu zen: Franche-Comté, Herbehereak, Belgika...
    Gaztelako erresumara Felipe Ederrak ekarri zuen, Joana erreginarekin ezkondu zenean (1496). Carlos I. semeak Pavian erabili omen zuen lehenbizikoz, 1525.ean. Ordutik hona Gaztelako erresuman zein menpeko lurraldetan asko erabili izan zen Borgoinako gurutzea, herrietsko banderetan zein gudarostean.   
     
    XVI eta XVII. mendeetan kolore eta diseinu asko erabili ziren. Baina Felipe V.aren aginduz (1704) errejimiento baten lehen batailoaren (koronelak agintzen zuena) banderak zuria izan behar zuen, Borgoinako gurutzearekin, eta errejimiento eta batailoiaren ikurrekin. Hortik izena: "bandera coronela". Urteekin, gainontzeko batailoien banderek ere, "ordenantza bandera" izenekoek, Borgoinako gurutzea erabili zuten.
    Gaztelako erresumara Felipe Ederrak ekarri zuen, Joana printzesarekin ezkondu zenean (1496). Carlos I. semeak Paviako guduan (1525) erabili omen zuen lehenbizikoz. Ordutik aurrera Gaztelako erresuman zein menpeko lurraldetan asko erabili izan zen Borgoinako gurutzea, herrietako banderetan zein gudarostean.   
    Espainiako erregeek ere Borgoinako gurutzea erabili zuten bere armarri eta ikurretan. Ondorioz, Borgoinako gurutzea, orokorrean, Espainiako erresumari lotua ikusi izan zen.
     
    [[Fitxategi: Banderak._Gaztelako_itsasontziak.png | thumb | 300px | left | Gaztelako itsasontziak]]
    XVI eta XVII. mendeetan kolore eta diseinu asko erabili ziren. Baina Felipe V.aren aginduz (1704) errejimiento baten lehen batailoaren (koronelak agintzen zuena) banderak zuria izan behar zuen, Borgoinako gurutzearekin, eta errejimiento eta batailoiaren ikurrekin. Hortik izena: "bandera coronela".  
     
    Urteekin, gainontzeko batailoien banderek ere, "ordenantza bandera" izenekoek, Borgoinako gurutzea erabili zuten.
     
    Honetaz gain, Espainiako erregeek ere Borgoinako gurutzea erabili zuten bere armarri eta ikurretan. Ondorioz, nahiz eta bestelako erabiltzaileak izan, orokorrean Borgoinako gurutzea Espainiako erresumari lotua ikusi izan zen.
     


    ==Soraluzeren banderaren balizko jatorriak==
    ==Soraluzeren banderaren balizko jatorriak==
    Ez da ezagutzen banderaren aintzinakorasuna, ez eta jatorria ere. Hala ere, teoria batzuk erabili izan dira.
    Soraluzeren banderak badauka ezaugarri bat, inguruan duen banda zurigorria, aintzinakotasuna adierazi dezakeena: orokorrean, honen moduko bandak herri bandera zaharrenetan agertzen dira eta: Huesca, Baztan, Antzuola, Zaldibar, Berriz...
     
    Bestetik, nahiz eta Borgoinako gurutzea XVI. mende hasieratik Gaztelan ugaritu, badira herri bandera batzuk (Logroño 1224) San Andres gurutze gorria lehenagotik erabiltzen zutena.
     
    Dena dela, ez da ezagutzen banderaren aintzinakotasuna, ez eta jatorria ere. Hala ere, teoria batzuk erabili izan dira.
     
    [[Fitxategi: Banderak._Bandera_Coronela_(Voluntarios_de_Castro).jpg | thumb | 250px | right | Bandera coronela <> Castroko Bolondresen Batailoia]]
    ===Herri miliziak===
    ===Herri miliziak===
    XVII. mende bukaeran Carlos II.k probintziako miliziak birrantolatu zituen, eta antzeko bandera sistema ezarri zuen, Borgoinako gurutzea erabiliz.
    XVII. mende bukaeran Carlos II.k probintziako miliziak birrantolatu zituen, eta antzeko bandera sistema ezarri zuen, Borgoinako gurutzea erabiliz.
    Gipuzkoako udaletan ere, bizilagunen konpainia militarrek "bandera koronela"ren antzekoak erabiltzen hasiko ziren, Borgoinako gurutzeari herri bakoitzeko armarria gehituz. Eta, hasiera batean herriko milizia ikurra zena, herriaren ikurra bilakatu zen.
    Gipuzkoako udaletan ere, bizilagunen konpainia militarrek "bandera koronela"ren antzekoak erabiltzen hasiko ziren, Borgoinako gurutzeari herri bakoitzeko armarria gehituz. Eta, hasiera batean herriko milizia ikurra zena, herriaren ikurra bilakatu zen.
    Han eta hemengo herri batzuk antzeko bandera izanak teoria honi pisua ematen dio. Hau da Ramiro Larrañagak onesten zuen teoria.
    Han eta hemengo herri batzuk antzeko bandera izanak teoria honi pisua ematen dio.
     
    Hau da Ramiro Larrañagak onesten zuen teoria.


    ===Armarritik banderara===
    ===Armarritik banderara===
    Armarria bandera baino zaharragoa balitz, badaiteke hasiera batean armarrian agertzen diren banderak errejimientoetakoen antzekoak izatea; hau da, zuriak era Borgoinako gurutzea erdian.
    Soraluzeren armarria bandera baino zaharragoa balitz, badaiteke hasiera batean armarrian agertzen diren banderak errejimientoetakoen antzekoak izatea; hau da, zuriak era Borgoinako gurutzea erdian.
     
    Gero, halako lau bandera herriko armarrian agertzen zirela, herriaren bandera aukeratzerakoan horietako bat kopiatzea gerta zitekeen.
    Gero, halako lau bandera herriko armarrian agertzen zirela, herriaren bandera aukeratzerakoan horietako bat kopiatzea gerta zitekeen.


    ===Bizkaiako banderetatik===
    ===Bizkaiako banderetatik===
    Bizkaiak ez du bandera ofizialik 1988. urte arte. Hala ere, eta garaiko akuarela batzuek erakusten dutenez, XVII era XVIII. mendeetan Bizkaiako itsasontziek bandera gorria erabiltzen zuten, Borgoinako gurutze zuriarekin.
    Bizkaiak ez du bandera ofizialik 1988. urte arte. Hala ere, eta garaiko akuarela batzuek erakusten dutenez, XVII era XVIII. mendeetan Bizkaiako itsasontziek bandera gorria erabiltzen zuten, Borgoinako gurutze zuriarekin.
    Aldi berean, Bilboko Kontsulatuak ere bandera propioa zuen, kolore zurikoa eta Borgoinako edo San Andres gurutze gorriarekin.
    Aldi berean, Bilboko Kontsulatuak ere bandera propioa zuen, kolore zurikoa eta Borgoinako edo San Andres gurutze gorriarekin.
    Soraluzeko bandera hauen batetik etor zitekeen, edo biak nahasteagatik.
    Soraluzeko bandera hauetako batetik etor zitekeen, edo biak nahasteagatik.
     
    <gallery mode="packed-hover" heights="150">
      Banderak._Bizkaiako_itsasontziak.png | Bizkaiako itsasontziak
      Banderak._Bilbaoko_Kontsulatua.png  | Bilbaoko kontsulatua
    </gallery>
     
    [[Fitxategi: Banderak._Barduloak_(Rochester).jpg | thumb | left | 200px | Rochesterko ara]]
    ===Varduloen garaikoa===
    Rochester (Ingalaterra) inguruan aurkitutako ara batean lauki luze baten barruan San Andres gurutzea agertzen da. Idazkunaren arabera, III. mendeko ara horrek ''Cohors I Vardulorum Equitata''ren ikur militarra jasotzen du<ref> Barduloak Gipuzkoa eta inguruetan bizi ziren eta, historiak jasotzen duenez, erromatarren legio laguntzaileak osatzen zituzten: beren ofizialak zuten, beren jantziak eta armak gordetzen zuten, beren hizkuntzan aritzen ziren...</ref>.
     
    Barduloen jatorria kontutan hartuta, barduloen ikur hau oso oparoa dela Euskalerrian eta inguruan (Huesca, Errioxa, Soria, Guadalajara), eta herri bandera askotan agertzen dela, Mario Ruiz Encinar ikerlari errioxarrak teoria aztertzeak merezi duela uste du<ref>Banderas municipales de La Rioja: los pendones históricos. Mario Ruiz Encinar (Hidalguía, 368 zbk. 145-226 orrialdeak, 2015)</ref>.


    ===Nahasmenduak===
    ===Nahasmenduak===
    Bada uste izan duena Soraluzeko bandera erreketeena dela, baina ez da halaxe inondik inora.
    Bada uste izan duena Soraluzeren bandera erreketeena edo karlistena dela, baina ez da halaxe inondik inora.
     
    Karlistek 1935.ean hartu zuten bandera zuria, Borgoinako gurutzearekin, beren miliziak (erreketeak) antolatzerakoan. Soraluzeko bandera, berriz, inguruan banda zabala izateaz gain, askoz zaharragoa da.
     
     
    ==Antzeko banderak munduan==
    ===Koronel banderak===
    Gaztelako eta Espainiako gudarosteen "bandera coronela" historiko askok Borgoinako gurutzea daramate ere, baina orokorrean, kolore desberdinak erabiltzeaz gain, askoz osagai gehiago dituzte.
     
    <gallery mode="packed-hover" heights="150">
      Banderak._Tercio_Morados_Viejos.png  | Tercio Morados Viejos
      Banderak._Tercio_Amarillos_Viejos.png | Tercio Amarillos Viejos
      Banderak._Tercio_Spínola.png          | Tercio Alejandro Spinola
    </gallery>
     
    ===Ameriketetako herri banderak===
    Herri banderatan, berriz, antzekoak Ameriketan ere topa daitezke asko: Mexiko Hiria, Valdivia (Txile), Alabama (E.E.B.B.) edo Florida, esateko. Nahiz eta gaur egun batzuk San Andres gurutzea erabili, historian Borgoinako gurutzea erabili izan dute (Alabama eta Florida, esateko).
     
    <gallery mode="packed-hover" heights="150">
      Banderak._Mexiko_Hiria.png | Mexiko Hiria
      Banderak._Valdivia.png    | Valdivia
      Banderak._Alabama.png      | Alabama
      Banderak._Florida.png      | Florida
    </gallery>
     
    ===Inguruko bandera zaharrak===
    Gertuago, Huesca, Otsagabia, Baztan eta Antzuolakoen moduko bandera zaharrak dauzkagu, Borgoinako gurutzeaz baina fondoa "aberatsagoa" dutenak. Bandera hauek banda bat dute inguruan, Soraluzerenak bezela.
     
    Berez oso zaharrak dira (Antzuolakoa 921.etik omen dator, Valdejunquerako guduan erabilia), baina ezin da bermatu diseinua ez dutela egokitu banderak berritzerakoan; beraz, ezin esan noiztik erabiltzen duten Borgoinako gurutzea.


    Karlistek 1935.ean hartu zuten bandera zuria, Borgoinako gurutzearekin, beren miliziak (erreketeak) antolatzerakoan. Soraluzeko bandera, berriz, askoz zaharragoa da.
    <gallery mode="packed-hover" heights="200">
      Banderak._Huesca.png    | Huesca
      Banderak._Otsagabia.png | Otsagabia
      Banderak._Baztan.png    | Baztan
      Banderak._Antzuola.jpg  | Antzuola
    </gallery>


    ==Antzeko banderak==
    ===Inguruko antzeko banderak===
    Gaztelako eta Espainiako gudarosteen "bandera coronela" historiko askok Borgoinako gurutzea daramate ere, baina orokorrean, kllore desberdinak erabiltzeaz gain,  askoz osagai gehiago dituzte.
    Azkenik, Soraluze inguruan badira herriak Borgoinako gurutze gorria (edo San Andres gurutzea faur egun) erabiltzen dutela banderan. Tafalla, Oñati, Hondarribia, Logroño eta Gasteizkoa aipatzeak merezi du.
    Herri banderatan, berriz, antzekoak Ameriketan topa daitezke: Mexiko hiria, Valdivia (Txile), Alabama (E.E.B.B.) edo Florida. Nahiz eta batzuk baur egun San Andres gurutzea erabili, aspaldian Borgoinako gurutzea erabiltzen zute .


    Gertuago, Huesca, Baztan eta Antzuolako anderak modukoak dauzkagu, Borgoinako gurutzeaz baina fondoa "aberatsagoa" dutenak. Antzuolakoa 921.etik omen dator (Valdejunquerako gudua), baina bandera hainbateran berritu izan dute, eta berritzeaz gain segururena diseinua egokitu Borgoinako gurutzea sartzeko.
    Bandera zuriak dira, Borgoinako (edo San Andres) gurutze gorria daramate eta herriaren armarria daukate erdigunean. Soraluzeren banderaren oso antzekoak direnez, agian jatorria ere antzekoa izango dute... baina gehiago sakondu beharko zen.  


    Azkenik, Tafalla, Hondarribia eta Logroñokoa aipatzeak merezi du. Bandera zuriak dira, Borgoinako edo San Andres gurutze gorria daukate erdian eta herriaren armarria erdigunean. Logroñokoa Gaztelako Fernando III.ak eman omen zien (1227), Borgoinako gurutzea aferktu bakno lehen.  
    <gallery mode="packed-hover" heights="150">
      Banderak._Tafalla.png    | Tafalla
      Banderak._Oñati.gif      | Oñati
      Banderak._Hondarribia.gif | Hondarribia
      Banderak._Logroño.png    | Logroño
      Banderak._Gasteiz.png    | Gasteiz
    </gallery>


    [[Fitxategi: Armarriak._Eibar.png | thumb | right | 120px | Eibarko armarria]]
    Azkenik, bandera ez baina Eibarko armarria aipatzea ere komeni da, erdialdean San Andres gurutze gorria duelako.





    Hauxe da oraingo bertsioa, 20:26, 16 azaroa 2021 data duena

    Soraluzeren bandera Udaletxean

    Bi dira udal gehienek dituzten ikurrak: armarria (eta sigilua, logoa...) eta bandera (eta koloreak). Bandera historikoak, Soraluzerena kasu, 1952. urte aurrekoak dira, eta gainontzekoei "sortuberriak" esaten zaie. Herri bandera gehienak sortuberriak dira eta, Gipuzkoan behintzat, askotan zuriak izaten dira, erdian herriaren armarria daukatela..


    Azalpena

    Soraluzeren bandera zuria da, erdian Borgoinako gurutze gorria zabalik duena, eta gurutzearen erdigunean herriko armarria erakusten du.

    Bandera gutxik moduan, ingurune osoan banda zabala du, gorria eta zuria tartekatzen direla.

    Udaletxeko armarria (Zarateman 2014)

    Bandera armarrian

    Bandera berdinak (edo oso antzekoak) Soraluzeren armarrian lau aldiz agertzen dira. Alde batetik, gaztelutik irtetzen diren bi bandera mota honetakoak dira. Bestetik, lehoien atzean zabaltzen diren beste bi bandera zuriek ere Borgoinako gurutzea dute.

    Ramiro Larrañagaren esanetan, bandera armarria baino lehenagokoa omen da… hala balitz, badaiteke armarriak agertzen diren banderak Soraluzerenak izatea (eta ez alderantziz, Soraluzeren bandera armarritik kopiatutakoa izatea).

    XXI. mendean armarritik eratorritako logoan bi bandera besterik ez dira gerafzen, eta ez dute gordetzen Soraluzekoarenarekin inolako antzik.


    Banderak. Borgoinako gurutzea.png

    Borgoinako gurutzea

    Forma eta jatorria

    San Andres apostolua gurutziltzatua hil omen zuten, baina ez gurutze arrunt batetan, baizik eta X forma zituzten bi enborren gainean. X forma honi San Andres gurutzea esaten zaio. Honen bertsio bat, adar moztuen aztarnak erakusten dituena, Borgoinako gurutzea da (Borgoinako patroia San Andres da).

    Urteen eraginez, eta brodatzeko, marrazteko... errezago delako, hasiera batean Borgoinako gurutzea izsn zena bandera askotan San Andres gurutzea bilakatu da.

    Erabilera

    Gurutze hau Joan I.a Borgoinakoaren (Joan Beldur Gabea) tropek Ehun Urteetako Gerran erabili zuten ikurtzat. Handik Europan barrena zabaldu zen: Franche-Comté, Herbehereak, Belgika...

    Gaztelako erresumara Felipe Ederrak ekarri zuen, Joana printzesarekin ezkondu zenean (1496). Carlos I. semeak Paviako guduan (1525) erabili omen zuen lehenbizikoz. Ordutik aurrera Gaztelako erresuman zein menpeko lurraldetan asko erabili izan zen Borgoinako gurutzea, herrietako banderetan zein gudarostean.

    Gaztelako itsasontziak

    XVI eta XVII. mendeetan kolore eta diseinu asko erabili ziren. Baina Felipe V.aren aginduz (1704) errejimiento baten lehen batailoaren (koronelak agintzen zuena) banderak zuria izan behar zuen, Borgoinako gurutzearekin, eta errejimiento eta batailoiaren ikurrekin. Hortik izena: "bandera coronela".

    Urteekin, gainontzeko batailoien banderek ere, "ordenantza bandera" izenekoek, Borgoinako gurutzea erabili zuten.

    Honetaz gain, Espainiako erregeek ere Borgoinako gurutzea erabili zuten bere armarri eta ikurretan. Ondorioz, nahiz eta bestelako erabiltzaileak izan, orokorrean Borgoinako gurutzea Espainiako erresumari lotua ikusi izan zen.


    Soraluzeren banderaren balizko jatorriak

    Soraluzeren banderak badauka ezaugarri bat, inguruan duen banda zurigorria, aintzinakotasuna adierazi dezakeena: orokorrean, honen moduko bandak herri bandera zaharrenetan agertzen dira eta: Huesca, Baztan, Antzuola, Zaldibar, Berriz...

    Bestetik, nahiz eta Borgoinako gurutzea XVI. mende hasieratik Gaztelan ugaritu, badira herri bandera batzuk (Logroño 1224) San Andres gurutze gorria lehenagotik erabiltzen zutena.

    Dena dela, ez da ezagutzen banderaren aintzinakotasuna, ez eta jatorria ere. Hala ere, teoria batzuk erabili izan dira.

    Bandera coronela <> Castroko Bolondresen Batailoia

    Herri miliziak

    XVII. mende bukaeran Carlos II.k probintziako miliziak birrantolatu zituen, eta antzeko bandera sistema ezarri zuen, Borgoinako gurutzea erabiliz.

    Gipuzkoako udaletan ere, bizilagunen konpainia militarrek "bandera koronela"ren antzekoak erabiltzen hasiko ziren, Borgoinako gurutzeari herri bakoitzeko armarria gehituz. Eta, hasiera batean herriko milizia ikurra zena, herriaren ikurra bilakatu zen. Han eta hemengo herri batzuk antzeko bandera izanak teoria honi pisua ematen dio.

    Hau da Ramiro Larrañagak onesten zuen teoria.

    Armarritik banderara

    Soraluzeren armarria bandera baino zaharragoa balitz, badaiteke hasiera batean armarrian agertzen diren banderak errejimientoetakoen antzekoak izatea; hau da, zuriak era Borgoinako gurutzea erdian.

    Gero, halako lau bandera herriko armarrian agertzen zirela, herriaren bandera aukeratzerakoan horietako bat kopiatzea gerta zitekeen.

    Bizkaiako banderetatik

    Bizkaiak ez du bandera ofizialik 1988. urte arte. Hala ere, eta garaiko akuarela batzuek erakusten dutenez, XVII era XVIII. mendeetan Bizkaiako itsasontziek bandera gorria erabiltzen zuten, Borgoinako gurutze zuriarekin.

    Aldi berean, Bilboko Kontsulatuak ere bandera propioa zuen, kolore zurikoa eta Borgoinako edo San Andres gurutze gorriarekin. Soraluzeko bandera hauetako batetik etor zitekeen, edo biak nahasteagatik.

    Rochesterko ara

    Varduloen garaikoa

    Rochester (Ingalaterra) inguruan aurkitutako ara batean lauki luze baten barruan San Andres gurutzea agertzen da. Idazkunaren arabera, III. mendeko ara horrek Cohors I Vardulorum Equitataren ikur militarra jasotzen du[1].

    Barduloen jatorria kontutan hartuta, barduloen ikur hau oso oparoa dela Euskalerrian eta inguruan (Huesca, Errioxa, Soria, Guadalajara), eta herri bandera askotan agertzen dela, Mario Ruiz Encinar ikerlari errioxarrak teoria aztertzeak merezi duela uste du[2].

    Nahasmenduak

    Bada uste izan duena Soraluzeren bandera erreketeena edo karlistena dela, baina ez da halaxe inondik inora.

    Karlistek 1935.ean hartu zuten bandera zuria, Borgoinako gurutzearekin, beren miliziak (erreketeak) antolatzerakoan. Soraluzeko bandera, berriz, inguruan banda zabala izateaz gain, askoz zaharragoa da.


    Antzeko banderak munduan

    Koronel banderak

    Gaztelako eta Espainiako gudarosteen "bandera coronela" historiko askok Borgoinako gurutzea daramate ere, baina orokorrean, kolore desberdinak erabiltzeaz gain, askoz osagai gehiago dituzte.

    Ameriketetako herri banderak

    Herri banderatan, berriz, antzekoak Ameriketan ere topa daitezke asko: Mexiko Hiria, Valdivia (Txile), Alabama (E.E.B.B.) edo Florida, esateko. Nahiz eta gaur egun batzuk San Andres gurutzea erabili, historian Borgoinako gurutzea erabili izan dute (Alabama eta Florida, esateko).

    Inguruko bandera zaharrak

    Gertuago, Huesca, Otsagabia, Baztan eta Antzuolakoen moduko bandera zaharrak dauzkagu, Borgoinako gurutzeaz baina fondoa "aberatsagoa" dutenak. Bandera hauek banda bat dute inguruan, Soraluzerenak bezela.

    Berez oso zaharrak dira (Antzuolakoa 921.etik omen dator, Valdejunquerako guduan erabilia), baina ezin da bermatu diseinua ez dutela egokitu banderak berritzerakoan; beraz, ezin esan noiztik erabiltzen duten Borgoinako gurutzea.

    Inguruko antzeko banderak

    Azkenik, Soraluze inguruan badira herriak Borgoinako gurutze gorria (edo San Andres gurutzea faur egun) erabiltzen dutela banderan. Tafalla, Oñati, Hondarribia, Logroño eta Gasteizkoa aipatzeak merezi du.

    Bandera zuriak dira, Borgoinako (edo San Andres) gurutze gorria daramate eta herriaren armarria daukate erdigunean. Soraluzeren banderaren oso antzekoak direnez, agian jatorria ere antzekoa izango dute... baina gehiago sakondu beharko zen.

    Eibarko armarria

    Azkenik, bandera ez baina Eibarko armarria aipatzea ere komeni da, erdialdean San Andres gurutze gorria duelako.


    Erreferentziak

    1. Barduloak Gipuzkoa eta inguruetan bizi ziren eta, historiak jasotzen duenez, erromatarren legio laguntzaileak osatzen zituzten: beren ofizialak zuten, beren jantziak eta armak gordetzen zuten, beren hizkuntzan aritzen ziren...
    2. Banderas municipales de La Rioja: los pendones históricos. Mario Ruiz Encinar (Hidalguía, 368 zbk. 145-226 orrialdeak, 2015)