«Estazio kalea (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

18:02, 11 uztaila 2018(e)ko berrikuspena

Adi! Artikulu hau oraindik osatu barik dago.

Osatzeko informazioa edo materiala baldin badaukazu, animatu eta aurrera!

Kokapena

Gaur egun kale honek garai bateko tren geltokiaren ingurua hartzen du.

Sasi batean, Kotxebidearen erdal izena calle Estación zen.

Mapa kargatzen...

Argazkiak

(handitzeko, sakatu gainean)

Historia

XIX mende bukaeran, 1888. urtean hain zuzen, trena Soraluzera etorri zenean, Kotxebidea zabaldu zuten garraioa errazteko. Erdal izena calle Estación.

XX mende bukaeran SACIA zena bota zuten eta etxebizitzak eraiki, bere artean errepide berria zabalduz. Orduan inguruko kaleak berrantolatu zituzten: Kotxebidearen (Estaziño kalearen) lehen 75 metro Etxaburuetari eman zioten eta gainontzeko zatia, peatonalizatuta, Estazio kalean geratu zen.

Etxeak eta atariak

Etxeak eta atariak honako hauek dira:

1. eta 3. zenbakiak. Inguru honetan SACIA enpresa egon zen. Hura bota zutenean etxe hauek eraiki zituzten (eta Etxaburueta kaleko 9a).
2., 4. eta 6. zenbakiak. Inguru honetan Fundiciones Arias enpresa egon zen. Hura bota zutenean etxe hauek eraiki zituzten. Bost solairutako etxeak, behe solairuetan ere etxe bizitzak dituzte. Multzo osoak garajetako bi solairu ditu azpian.
8. zenbakia. Aurreko etxean, beheko solairuetan Guardia Zibilaren koartela egon zen. Gero bota eta miloiaren etxea edo la casa del millón jaso zuten. Bost solairu ditu, garajeak behe solairuan eta beste bi solairu azpitik, Elizburutik eta Etxaburuetako eskilaretatik sartzen dela.
13. zenbakia. Inguru honetan Marista Anaien ikastetxea egon zen. 1967-1968 urteetan ikastetxea itxi zuten, geltokitik egin zuten San Andreserako errepidea eta etxe hau jaso zuten. Etxeak bost solairu ditu; behe solairuan Bodega Estación egon zen, 2010. inguruan itxi arte. Sasoi batean, alboan Hipolito Yañez-ek metal biltegia izan zuen. Gainontzeko lokalak garajeak dira.
5., 7. eta 9. zenbakiak. Inguru honetan bi enpresa egon ziren: Ucín eta Tornillería Sear. Bota zituztenean etxe hauek eraiki zituzten. Lau solairutako etxeak dira, eta multzoak garajetako bi solairu ditu azpian. 2016. urtetik 9. zenbakiko behe solairuan Eguneko Zentroa edo Centro de Día dago. Etxe hauek kalea baino altuago daude, Kanposanturaino doan errepide paralelo batean.
11. zenbakia. Bertan Plaentxi Herri Ikastetxea dago. Eraikina Patronatoak eraiki zuen, Maristen ikastetxea saldu eta gero. Urteetara Patronatoa desegin zen eta eraikina Udalari eman zioten. Ikastetxea kalea baino altuago dago, Kanposanturaino doan errepide paralelo batean.

Etxeak eta atariak. Zenbaki bikoitiak

Lurraren egitura dela eta, etxe guzti hauek sotoa daukate, eta erreka aldera terrazak (garai bateko ortuak). Hasiera batean solairu batekoak edo bikoak ziren, baina gerora hazi ziren: gehienak hiru, lau edo bost solairukoak dira, 14. eta 16. zenbakiak ezik. Erreka aldetik gehienak galeria dute: hasieran egurrezko balkoia, komuna albo batean zutela, gero balkoia zabaldu eta itxi, eta azkenik etxe barrura ekarri.

Kalearen beste aldeko etxeekin alderatuz, zenbatik bikoitia dutenak askoz estuagoak dira. Eraikitzeko orduan ere osagai arruntak erabili zituzten: egurra eta adreiluak; harria, izatekotan, sotoetan eta behe solairuan bakarrik. Ormaetxea jauregiaren etxaurrea kenduta, etxe eskasagoak dira.

Etxeak eta atariak honako hauek dira:

4. zenbakia. Etxe honek izen asko izan ditu: Intxaustikoa, Pintorekoa, Lakuestanekoa eta Pasiegokoa. Labaderogain aldera ere ematen du, eta bertan dauka sarrera. Sarreratik ezkerraldea Alejo Artolazabalen harategia egon zen. Gaur egun marimar harategia dago. Eskuman, aldiz, Marcial Txurrukaren (Muneta) drogeria, eta gero Bergarako Bolintxok okindegia zabaldu zuen.
6. zenbakia. Trebiñonekoa. Hemen Kulunka goxotegia dago. Aurretik Trebiño kirolak denda egon zen.
8. zenbakia. Gaur egun utzik dago. Garai batean Marciano Barrutiak harategia zuen, eta gero taberna zabaldu zuen leku bertan. Franco hil zenean, EAJk batzokia euki bertan zuen, plaza Zaharreko Batzokia berreskuratu artean. Azken urteetan Akelarre izeneko taberna egon zen bertan.
10. zenbakia. Amañakoa. Kinielak eta loteria denda. Aurretik Pastoriza zapataria egon zen.
12. zenbakia. Ormaetxea jauregia, Ybañezkoa, Bañezkoa, Argaratenekoa, Ezekielanekoa edota Amañakoa. Gaur egun bazarra dago. Kaleko beste aldera pasa baino lehen, Casa del Pueblo hemen egon zen.

Etxe hauetaz gain, Mendarokoa eta Orduñaenekoa ere baziren Kalegoenen.

Etorkizuna

2016 urtean Hiri Antolamenduko Plan Orokorra (Plan General de Ordenación Urbana) onartu zen. Bertan planifikatutakoa gauzatzen bada, Galipotera dauden irteerak desagertu beharko lirateke.

Erreferentziak

@@ 27. lerroa: / 27. lerroa: @@
 ==Etxeak eta atariak==
-Kalegoeneko etxe gehienek, Udaletxea kenduta, ezaugarri berberak dituzte: zabalera berekoak, Santa Ana kaletik Galipotera heltzen dira, eta lehengo pisuak Galipeterako irteera dauka. Gainera, lehengo solairua kalearen gainera etortzen zen, txapela moduan: alboko hormak aurera egiten zuten, eta bere artean arku moduko batzuen bidez lehengo pisua eraikitzen da. nahiz eta Kalebarrenen oraindik gorde, eraikuntza modu hau aspaldi galdu zen Kalegoenen, baina toki askotan alboko hormak aurreratuta daude: itxura denez, etxeak berregiterakoan ez ziren ausartu lehengo moduan egiten.
-Jatorrizko etxe gehienek bi solairu zituzten, eta hormak harrizkoak. Hortik gorakoak geroago jaso ziren, egurrez eta adreiluz. Etxe batzuk harria bistan daukatenez, errez nabarmendu daiteke.
 Etxeak eta atariak honako hauek dira:
-* '''1. zenbakia'''. Hemen [[Udaletxea (eu)|Udaletxea]] dago. Goitik behera harri landuzko etxea, 1.722 urtean bukatua, kaleko onena duda barik.
+* '''1. eta 3. zenbakiak'''. Inguru honetan SACIA enpresa egon zen. Hura bota zutenean etxe hauek eraiki zituzten (eta Etxaburueta kaleko 9a).
-* '''3. zenbakia'''. Bi izenekin ezagutua: ''Beiztegi-egotza'' eta ''Lazkanokoa''. Etxe honen beheko plantan sasoi batean ''Arzabalaga'' janari denda egon zen. Gaur egun, Udaleko zein epaitegiko bulegoek erabiltzen dute.
+* '''2., 4. eta 6. zenbakiak'''. Inguru honetan Fundiciones Arias enpresa egon zen. Hura bota zutenean etxe hauek eraiki zituzten. Bost solairutako etxeak, behe solairuetan ere etxe bizitzak dituzte. Multzo osoak garajetako bi solairu ditu azpian.
-* '''5. zenbakia'''. Etxe honi ''Frantxotenekoa'' esaten zitzaion. Garai batean herriko lehen estankoa hemen zegoen, ''Maria Cochero''-rena. Gaur egun Partidu Sozialistaren egoitza dago (''Herriko Etxea/ Casa del Pueblo''), aurrekaldean taberna dutela.
+* '''8. zenbakia'''. Aurreko etxean, beheko solairuetan Guardia Zibilaren koartela egon zen. Gero bota eta ''miloiaren etxea'' edo ''la casa del millón'' jaso zuten. Bost solairu ditu, garajeak behe solairuan eta beste bi solairu azpitik, [[Elizburu kalea (eu)|Elizburutik]] eta Etxaburuetako eskilaretatik sartzen dela.
-* '''7. zenbakia'''. Etxe honek bi izen zituen, ''Taukiñekoa'' eta ''Txarandelgoa''. Aspaldian denda bat egon zen, baina urteetan hutsik. gerora ileapaindegia zabaltzeko prestatu zuten, baina ezin. Urte askotan ''Gogortuz'' fisioterapia zentroa egon da, 2.016 urtean Baltegietara aldatu zuten arte. Gaur egun hutsik dago.
+* '''13. zenbakia'''. Inguru honetan Marista Anaien ikastetxea egon zen. 1967-1968 urteetan ikastetxea itxi zuten, geltokitik egin zuten San Andreserako errepidea eta etxe hau jaso zuten. Etxeak bost solairu ditu; behe solairuan ''Bodega Estación'' egon zen, 2010. inguruan itxi arte. Sasoi batean, alboan Hipolito Yañez-ek metal biltegia izan zuen. Gainontzeko lokalak garajeak dira.
-* '''9. zenbakia'''. Uste asko eta askotan ''Osuma'' denda biltegia egon zen, baserrirako horniduratan aritzen zirenak. Gaur egun ''Negabi'' ileapaindegia dago bertan.
+* '''5., 7. eta 9. zenbakiak'''. Inguru honetan bi enpresa egon ziren: Ucín eta Tornillería Sear. Bota zituztenean etxe hauek eraiki zituzten. Lau solairutako etxeak dira, eta multzoak garajetako bi solairu ditu azpian. 2016. urtetik 9. zenbakiko behe solairuan ''Eguneko Zentroa'' edo ''Centro de Día'' dago. Etxe hauek kalea baino altuago daude, [[Kanposantua (eu)|Kanposanturaino]] doan errepide paralelo batean.
-* '''11. zenbakia'''. Gaur egun hutsik, urte askotan ''Salon'' janari denda egon da bertan.
+* '''11. zenbakia'''. Bertan ''Plaentxi'' Herri Ikastetxea dago. Eraikina ''Patronatoak'' eraiki zuen, Maristen ikastetxea saldu eta gero. Urteetara ''Patronatoa'' desegin zen eta eraikina Udalari eman zioten. Ikastetxea kalea baino altuago dago, [[Kanposantua (eu)|Kanposanturaino]] doan errepide paralelo batean.
-* '''13. zenbakia'''. Dagokion tokiaren arabera, ''Kantoikoa'' esaten zitzaion; baita ere ''Eskolakoa'' eta ''Aiusonekoa''. ''Kontulan'' aholkularitza bertan dago azken urteetan. Aurretik Ayuso ahizpak denda izan zuten, eta hortik izena.
 ==Etxeak eta atariak. Zenbaki bikoitiak==