Memorial ajustado del pleyto (eu)
| Memorial ajustado del pleyto | |
|---|---|
 | |
| Egilea | Bartholomé de Henao |
| Hizkuntza | Gaztelaniaz |
| Urtea | 1727 |
| Argitaletxea | |
| Hiria | |
Izenburu osoa
Memorial ajustado del pleyto, que en virtud de Real Orden de Su Magestad se ha litigado ante D. Bartholomé de Henao, Corregidor de la Provincia de Guypuzcoa, y oy pende en el Supremo Consejo de Guerra en grado de apelación. Entre partes, de la una Juan Andres de La Salde, Francisco de Aldazabal, Agustin de Soroeta, y Joachin de Goenechea, todos quatro Diputados de las Reales Fábricas de Armas Ofensivas de Cantabria, sita en la villa de Plazencia por si, y en nombre de los Maestros Fabricantes dellas. Y de la otra Don Martin de Ysasi Isasmendi, vezino de la misma villa de Plazencia, Limador en dichas Fábricas; Manuel de Lacunza vezino, y mercader de San Sebastián, residente en Plazencia; è Ignacio de Hernisqueta, Escrivano Real, y del Numero de la misma villa, y de la de Ascoytia. Sobre que se declare por nula la cesión del Asiento de Armas, hecho, y celebrado con su Magestad, en nombre de las Fábricas, que por Escritura de 14. de Julio de 721. aprobada, y ratificada por Acuerdo del 2. de marzo del año siguiente de 722. otorgaron los Diputados, y Maestros de las Fábricas, en favor del referido D. Martin de Isasmendi, por ante el citado Escrivano Hernisqueta, lo que se dize executado por disposición de Don Martin; y tambien sobre engaños, colusiones, abusos de confianzas, ocultación de caudales, y otras cosas que se dizen, y atribuyen al mismo Don Martin, y consortes.
Auziaren txosten doitua, Errege Aginduaz Bartholomé de Henao Gipuzkoako Korrejidorearen aurrean epaitu dena, eta gaur egun apelazio-mailako Gerra Kontseilu Gorenean epaitzen dena. Alde batean, Juan Andres de Lasalde, Francisco de Aldazabal, Agustin de Soroeta eta Joachin de Goenechea, laurak Soraluzen dagoen Kantabriako Arma Ofentsiboen Errege Fabriketako diputatu, eta bertako maisu fabrikatzaileen izenean. Beste aldean, Martin de Ysasi Isasmendi jauna, Soraluze hiribildu bereko bizilaguna, fabrika horietako limatzailea; Manuel de Lacunza, Donostiako auzokidea eta merkataria, Soraluzen bizi dena; eta Ignacio de Hernisqueta, hiri bereko eta Azkotiako zenbakiko Erret eskribaua. Diputatuak eta fabriketako maisuek Errege jaunarekin egindako armen kontratua Martin de Isasmendi jaunari utzi zioten 721eko uztailaren 14ko eskritura baten bidez, Hernisqueta eskribauaren aurrean, eta 722ko martxoaren 2an berretsi zuten. Eta eskatzen dute bertan behera uzteko lagapen hori, Don Martin eta lagunek egindako engainu, kolusio, konfiantza-gehiegikeri, ondasun ezkutatze eta azaltzen diren beste gauzengatik.
Liburua zertan den
Soraluzeko armagileek Espainiako erregearen eskaera bat jaso zuten, eta Martin de Ysasi jaunari pasa zioten, honek kudeatzeko.
Erregeak asientoa, eta gero Martin de Ysasi Isasmendiri
18.1.723 Erregeak agindu, eta 8.2. diputatuak botereak eman
13.2.723 hustuketa egiteko eskatu. Martxoak 1ean auzian sartu.
Revocado el 7.8.722, Juan Sebastian de isasiri eman
2.000 dobloi, eta 4.000 gero
Sumaria 16 lekuko (13 armagile gehi Isasi, Lecuona eta Hernisqueta) Gero, lehen biak preso eta berme bat ordainduta libr. Hernisqueta preso Azkoitian, eta bertan hil zen. Akusatuak inuzente zirela, eta daos y prejucios esaktu.
Bestea 8 egunetako, baina 60 azkenean. 58 lekuko diputatuenak (9 andra, parrkoa, zuzendaria… tartean) Martinek eta Lakunzak 34 lekuko, hernisketa 18, 8.01.725 epaia Henaok emanda Lagapena bertan behera. Kostak, 2/3 Martinek, 1/6 lekuona eta 1/6 Ernisketaren oinordekoak. Martini diru guztia itzultzeko, bestela 600 dukatu misuna Martinek dirua eskatu goikak erosteko (beretzat gorde), urrea Donostian saldu eta garia eta tabakotan ordaindu.
Erreferentziak
- Memorial ajustado del pleyto. Madrilgo Unibertsitate Konplutensea (Universidad Complutense de Madrid).