«Otsoaldasoro III zista (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

20:46, 17 uztaila 2022(e)ko berrikuspena

Otsoaldasoro III

Estiloa	Historiaurrekoa
Mendea	Brontze Aroa
Kokapena	Elosua-Plazentzia estazio megalitikoa
Mota	Zista

Azalpena

Zista hau Otsoaldasoro parajean topa zuten (765 m). Tumulu batek babestuta dago.

Trikuharriak zaharragoak dira, Neolito garaikoak (6.000 urte k.a.); zistak ordea, Brontze arokoak (3000-4000 urte k.a.).

Irudiak

(handitzeko, sakatu gainean)

Kata kanpotik
(Jesus Tapia 2022)
Kata barrukoa
(Jesus Tapia 2022)
Kata barrukoa
(Jesus Tapia 2022)
Estalia berriro
(Jesus Tapia 2022)
Planoak
(Aranzadi 2022)

Kokapena

(Pantaila osoan ikusteko sakatu hemen)

Mapa kargatzen...

Historia

Nahiz eta Elosua-Plazentzia estazio megalitikoaren oso gertu egon, kilometro bat iparraldera, Telesforo Aranzadik, José Miguel Barandiaranek eta Enrique Egurenek ez zuten aurkitu 1921. urteko udan^[1], bertako mendilerroko trikuarrien miaketa egiteko etorri zirenean.

2022.ean Capital Green Power enpresak Muskiritzun parke eolikoa egiteko baimena eskatu zuen: Karakateko parke eolikoa. Bi aerosorgailu izango zituen parke hau Kortazarreko Haitza eta Elosua-Plazentzia estazio megalitikoaren artean kokatuko zen.

Egitasmoa aurrera egiterakoan balizko aztarna arkeologikoak erabat suntsituko zituztelakoan, urte hasieran abiatu zuen Aranzadik mendigaineko ondare arkeologikoa ikertzen jarraitzeko kanpaina. Ikerketa bizkor horretan historiaurreko bi toki esanguratsu topa zituzten, gerora Gortazar eta Otsoaldasoro I zistak topa zituztenak, alegia.

Urte bereko Aste Santuan Aranzadiko kideek eta Elgoibar eta Soraluzeko hainbat boluntariok toki hauetan eta beste hiru toki gehiago industu zuten. Guztira historiaurreko lau hilobi topa zituzten, laurak zista modukoak: Gortazar, Otsoaldasoro I, Otsoaldasoro II eta Otsoaldasoro III eta hain zuzen.

Katak 4,4x1 metrotako azalera izan zuen. Tumulua obala da (4x5 metro), 0,4 metrotako altura du eta harri txiki-ertainek osatzen dute. Tumulu azpian 5 zentimetro lodiera duen geruza beltza dago (lurrak eta ikatz zatiek osatua), baina kataren neurriak zirela eta, ezin izan zen zabalera neurtu.

Ondoren, Aranzadik aurkitutako monumentuen gaineko inbentario zehatza osatu zuen eta ofizialki erregistratu gaur arte Plazentzia-Elosua estazio megalitikoan aurkitu diren 20 monumentuekin batera. Ondorioz, 2022.ean bertan Soraluzeko Udalak Gortazar eta Otsoaldasoro I eta II-ko zistak zein erromatar gotorlekua babestu zituen^[2].

Erreferentziak

Memoria prospección arqueológica con catas en Karakate-Iruiya (Soraluze-Elgoibar) 2022. Jesus Tapia (Aranzadi Zientzia Elkartea 2022).
Historiaurreko bi monumentu topatu dituzte Karakatetik gertu. Egoitz Unamuno (plaentxia.eus 2022/04/20).

↑ Exploración de dieciseis dólmenes de la sierra Elosua-Plazentzia
↑ Soraluzeko Udalak Muskiritzun aurkitutako elementu megalitikoak babestea onartu du. Soraluzeko Udala (2022/07/14).

[1] Exploración de dieciseis dólmenes de la sierra Elosua-Plazentzia

[2] Soraluzeko Udalak Muskiritzun aurkitutako elementu megalitikoak babestea onartu du. Soraluzeko Udala (2022/07/14).

[1]

[2]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 {{Artelana (eu)
   | izena    = Otsoaldasoro III
-  | irudia   = Otsoaldasoro_II_zista._Ganbara_hustuta_(Jesus_Tapia_2022).jpg
+  | irudia   = Otsoaldasoro_III_zista._Kata_kanpotik_01_(Jesus_Tapia_2022).jpg
   | estiloa  = Historiaurrekoa
   | mendea   = Brontze Aroa
@@ 9. lerroa: / 9. lerroa: @@
 ==Azalpena==
-Zista hau Otsoaldasoro parajean topa zuten (738 m). Tumulu batek babestuta dago.
+Zista hau Otsoaldasoro parajean topa zuten (765 m). Tumulu batek babestuta dago.
 Trikuharriak zaharragoak dira, Neolito garaikoak (6.000 urte k.a.); zistak ordea, Brontze arokoak (3000-4000 urte k.a.).
@@ 17. lerroa: / 17. lerroa: @@
 ''(handitzeko, sakatu gainean)''
 <gallery>
-   Otsoaldasoro_III_zista._Kata_kanpotik_01_(Jesus_Tapia_2022).jpg | Kata kanpotik <br> (Jesus Tapia 2022)
     Otsoaldasoro_III_zista._Kata_kanpotik_02_(Jesus_Tapia_2022).jpg | Kata kanpotik <br> (Jesus Tapia 2022)
     Otsoaldasoro_III_zista._Kata_barrukoa_01_(Jesus_Tapia_2022).jpg | Kata barrukoa <br> (Jesus Tapia 2022)
@@ 38. lerroa: / 37. lerroa: @@
 Egitasmoa aurrera egiterakoan balizko aztarna arkeologikoak erabat suntsituko zituztelakoan, urte hasieran abiatu zuen Aranzadik mendigaineko ondare arkeologikoa ikertzen jarraitzeko kanpaina. Ikerketa bizkor horretan historiaurreko bi toki esanguratsu topa zituzten, gerora [[Gortazar zista (eu)|Gortazar]] eta [[Otsoaldasoro I zista (eu)|Otsoaldasoro I]] zistak topa zituztenak, alegia.
-Urte bereko Aste Santuan Aranzadiko kideek eta Elgoibar eta Soraluzeko hainbat boluntariok toki hauetan eta beste hiru toki gehiago industu zuten. Guztira  historiaurreko lau hilobi topa zituzten, laurak zista modukoak: [[Gortazar zista (eu)|Gortazar]], [[Otsoaldasoro I zista (eu)|Otsoaldasoro I]],  Otsoaldasoro II eta [[Otsoaldasoro III zista (eu)|Otsoaldasoro III]] hain zuzen.
+Urte bereko Aste Santuan Aranzadiko kideek eta Elgoibar eta Soraluzeko hainbat boluntariok toki hauetan eta beste hiru toki gehiago industu zuten. Guztira  historiaurreko lau hilobi topa zituzten, laurak zista modukoak: [[Gortazar zista (eu)|Gortazar]], [[Otsoaldasoro I zista (eu)|Otsoaldasoro I]], [[Otsoaldasoro II zista (eu)|Otsoaldasoro II]] eta Otsoaldasoro III eta hain zuzen.
-Katak 4x3 metrotako azalera izan zuen. Tumuluak 4 metrotako diametroa eta 50 zentimetrotako altura zuen, asko jota; bertako harriak ertainak eta handiak. Erdian lau harri handi daude, horietako bik anguloan. Ganbarak 1,2 x 0,8 metrotakoa izango zen, gutxi gorabehera. Ganbara basalto lauzaz beteta zegoen, nahita seguru asko. Eta zista azpian ez da zulorik topa.
+Katak 4,4x1 metrotako azalera izan zuen. Tumulua obala da (4x5 metro), 0,4 metrotako altura du eta harri txiki-ertainek osatzen dute. Tumulu azpian 5 zentimetro lodiera duen geruza beltza dago (lurrak eta ikatz zatiek osatua), baina kataren neurriak zirela eta, ezin izan zen zabalera neurtu.
-Egitura estaltzen duten lurretan hanbat pieza agertu dira: silex lauza; hareharrizko bi errekarri, bata higatuta; beste hareharrizko lauza bat, higatua hau ere; eta eskuz landutako bi zeramika puxka. Ganbara betetzen zuten lauzen artean zeramikazko beste 23 zati agertu dira, eta erretako egur hondarrak ere.
 Ondoren, Aranzadik aurkitutako monumentuen gaineko inbentario zehatza osatu zuen eta ofizialki erregistratu gaur arte Plazentzia-Elosua estazio megalitikoan aurkitu diren 20 monumentuekin batera. Ondorioz, 2022.ean bertan Soraluzeko Udalak Gortazar eta Otsoaldasoro I eta II-ko zistak zein [[Kortazarreko erromatar kanpamendua (eu)|erromatar gotorlekua]] babestu zituen<ref>[https://www.soraluze.eus/eu/albisteak/soraluzeko-udalak-muskiritzun-aurkitutako-elementu-megalitikoak-babestea-onartu-du Soraluzeko Udalak Muskiritzun aurkitutako elementu megalitikoak babestea onartu du]. Soraluzeko Udala (2022/07/14).</ref>.