«Soraluze izena (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

    Sorapediatik
    (Orria sortu da. Edukia: ==Izenaren jatorria== Ezaguna da ''Soraluce'' izena Deba ibaiaren eskumako etxe multzoari zegokiola, hiribilduari Gaztelako Alfonso XI erregeak hiri-gutuna eman ziola, 1...)
     
    No edit summary
     
    (Erabiltzaile berak tartean egindako 7 ekarpen ez dira erakusten)
    1. lerroa: 1. lerroa:
    ==Izenaren jatorria==
    ==Izenaren jatorria==
    Ezaguna da ''Soraluce'' izena Deba ibaiaren eskumako etxe multzoari zegokiola,  
    Ezaguna da Soraluzeri Gaztelako Alfonso XI erregeak hiri-gutuna eman ziola, 1343. urtean hain zuzen. Gainera, nahiz eta hiri-gutun hori galduta egon, aipamen historikoei jarraituz bertan agertzen zen ''Soraluce'' lehen aldiz: ''...Alfontso Erregeak... herri eta hiribildu bat sortzeko agindu zuen... Soraluze eta Herlabia izeneko landa lurretan<ref>"...el rey don Alonso mandó hazer... otra nueva población y villa... en las tierras llamadas Soraluce y campo de Herlaguia". [[Compendio historial (eu) | Los XL libros del Compendio historial de las chronicas y universal historia de todos los reynos de España]]. Esteban Garibai (Amberes, 1571).</ref>.''


    hiribilduari Gaztelako Alfonso XI erregeak hiri-gutuna eman ziola, 1343. urtean hain zuzen. Gainera, nahiz eta hiri-gutun hori galduta egon, aipamen historikoei jarraituz uste izan da izena ere erregeak eman ziola: ''eta agindu zuen... egin zezatela Plasencia izeneko herria<ref>"...ordenando... hizíessen esta población... a la que mandó llamar Plasencia". [[Compendio historial (eu) | Los XL libros del Compendio historial de las chronicas y universal historia de todos los reynos de España]]. Esteban Garibai (Amberes, 1571).</ref>.''
    Izena herriko geografiak eragin zuen, haran estu batean kokatuta dagoela: ''soro'' + ''luze''.


    Ordutik aurrera Placencia izena gailendu bazen ere, inoiz Placencia de Soraluce moduan agertu dela. Mende askoren isiltasunaren ondoren, XX. mende hasieran berriro agertu zen, .
    Alfonso XI. erregeak ''Placencia de Soraluce'' izena eman bazion ere, ordutik aurrera [[Placencia izena (eu)|Placencia izena]] gailendu zen, hainbat aldaerekin. Soraluze izena oso gutxitan agertu zen agirietan, gehienetan historia liburuetan (Alfonso XI.ak hiribildua sortu zuela kontatzen dutenean).
     
    Mende askoren isiltasunaren ondoren, Soraluze izena XX. mende hasieran agertu zen berriro.




    ==Ortografiaren bilakaera==
    ==Ortografiaren bilakaera==
    Aurreneko Plasençia-tik hasita, izena modu askotan idatzita izan da. 1700 urtetik aurrera Placencia moduan geratu arte (inoiz oraindik Plasencia agertzen zela), edota Placencia de las Armas. Euskaraz, XIX. mendean Juan Ignacio Iztuetak Plazenzia erabili zuen, eta XX. mendean Plaentzi, Plaentxi, Soraluze... erabili izan dira.
    Izena gutxitan agertu bada ere, aldaerak izan ditu ortografia finkatu arte. Batez ere zazpigarren letrak edo grafemak "dantza" egin du, idazlearen arabera c, ç edo z jarriz toki horretan. Hau da:
     
    Baina XVIII mende aurretik, eta ortografia finkatu artean, grafia asko aldatu da. Batez ere bi letra edo grafema (laugarrena eta zazpigarrena) "dantza" egin dute, idazlearen arabera s, z, c edo ç jarriz toki horietan. Hau da:


    ::<big>S O R A L U </big>(z,c,ç)<big> E</big>
    ::<big>S O R A L U </big>(c,ç,z)<big> E</big>


    Izena desagertzen da hurrengommendeetanm era XX. mendean berriro agertzen da, 1912. urtean hain zuzen, ''Soraluze'' formarekin. Ordutik aurrera ez da besterik erabili.
    XX. mendean izena berriro agertu zenetik modu berean idatzi izan da agirietan: Soraluze. Hala ere, gerra ostean Soraluce idazkera erabili izan zen, bai [[Soraluce zinema (eu)|Soraluce]] zineman (1950. hamarkadan), baita [[Soraluce kooperatiba (eu)|Soraluce]] kooperatiban (1960. hamarkadan).




    20. lerroa: 20. lerroa:
    Azterketa hau ontzeko Euskaltzaindiak prestatu zuen Euskal Onomastikaren Datutegia<ref>[https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_ecoeoda&task=lekuaIkusi&Itemid=794&lang=eu&kodea=104368&mota=lekuak Euskal Onomastikaren Datutegia. Leku izenak. Soraluze]. Euskaltzaindia.</ref> erabili izan da.
    Azterketa hau ontzeko Euskaltzaindiak prestatu zuen Euskal Onomastikaren Datutegia<ref>[https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_ecoeoda&task=lekuaIkusi&Itemid=794&lang=eu&kodea=104368&mota=lekuak Euskal Onomastikaren Datutegia. Leku izenak. Soraluze]. Euskaltzaindia.</ref> erabili izan da.


    Datutegi horren arabera, herriaren izen agerpenak hauek izan dira:
    Datutegi horren arabera, Soraluze izena ofiziala izan zen arte (1988) agerpenak hauek izan dira:


    {| class="wikitable col1cen col2cen col3cen"
    {| class="wikitable col1cen col2cen col3cen"
    ! width="150 px" style="background:Tan" | Izena
    ! width="150 px" style="background:Tan" | Izena
    ! width= "80 px" style="background:Tan" | Agerpenak
    ! width= "80 px" style="background:Tan" | Agerpenak
    ! width="100 px" style="background:Tan" | XIV. mendea
    ! width= "80 px" style="background:Tan" | XIV. mendea
    ! width="120 px" style="background:Tan" | XV. mendea
    ! width= "80 px" style="background:Tan" | XV. mendea
    ! width="120 px" style="background:Tan" | XVI. mendea
    ! width= "80 px" style="background:Tan" | XVI. mendea
    ! width="120 px" style="background:Tan" | XVII-XIX
    ! width= "80 px" style="background:Tan" | XVII-XIX
    ! width="120 px" style="background:Tan" | XX. mendea
    ! width="120 px" style="background:Tan" | XX. mendea
    |-
    |-
    35. lerroa: 35. lerroa:
    | Plazençia de Soraluçe  ||  1 ||          || 1453 ||      ||  ||
    | Plazençia de Soraluçe  ||  1 ||          || 1453 ||      ||  ||
    |-
    |-
    | Soraluze              || 11 ||          ||      ||      ||  || 1912, 1934, 1974 (2), 1976, 1978, 1979,1986 (3), 1989
    | Soraluze              || 10 ||          ||      ||      ||  || 1912, 1934, 1974 (2), 1976, 1978, 1979,1986 (3)
    |}
    |}


    Hauxe da oraingo bertsioa, 14:12, 28 urria 2021 data duena

    Izenaren jatorria

    Ezaguna da Soraluzeri Gaztelako Alfonso XI erregeak hiri-gutuna eman ziola, 1343. urtean hain zuzen. Gainera, nahiz eta hiri-gutun hori galduta egon, aipamen historikoei jarraituz bertan agertzen zen Soraluce lehen aldiz: ...Alfontso Erregeak... herri eta hiribildu bat sortzeko agindu zuen... Soraluze eta Herlabia izeneko landa lurretan[1].

    Izena herriko geografiak eragin zuen, haran estu batean kokatuta dagoela: soro + luze.

    Alfonso XI. erregeak Placencia de Soraluce izena eman bazion ere, ordutik aurrera Placencia izena gailendu zen, hainbat aldaerekin. Soraluze izena oso gutxitan agertu zen agirietan, gehienetan historia liburuetan (Alfonso XI.ak hiribildua sortu zuela kontatzen dutenean).

    Mende askoren isiltasunaren ondoren, Soraluze izena XX. mende hasieran agertu zen berriro.


    Ortografiaren bilakaera

    Izena gutxitan agertu bada ere, aldaerak izan ditu ortografia finkatu arte. Batez ere zazpigarren letrak edo grafemak "dantza" egin du, idazlearen arabera c, ç edo z jarriz toki horretan. Hau da:

    S O R A L U (c,ç,z) E

    XX. mendean izena berriro agertu zenetik modu berean idatzi izan da agirietan: Soraluze. Hala ere, gerra ostean Soraluce idazkera erabili izan zen, bai Soraluce zineman (1950. hamarkadan), baita Soraluce kooperatiban (1960. hamarkadan).


    Euskal Onomastikaren Datutegia

    Azterketa hau ontzeko Euskaltzaindiak prestatu zuen Euskal Onomastikaren Datutegia[2] erabili izan da.

    Datutegi horren arabera, Soraluze izena ofiziala izan zen arte (1988) agerpenak hauek izan dira:

    Izena Agerpenak XIV. mendea XV. mendea XVI. mendea XVII-XIX XX. mendea
    Plazencia de Soraluce 4 1397 (3) 1562
    Plazençia de Soraluçe 1 1453
    Soraluze 10 1912, 1934, 1974 (2), 1976, 1978, 1979,1986 (3)


    Erreferentziak

    1. ↑ "...el rey don Alonso mandó hazer... otra nueva población y villa... en las tierras llamadas Soraluce y campo de Herlaguia". Los XL libros del Compendio historial de las chronicas y universal historia de todos los reynos de España. Esteban Garibai (Amberes, 1571).
    2. ↑ Euskal Onomastikaren Datutegia. Leku izenak. Soraluze. Euskaltzaindia.
    "http://www.sorapedia.eus/index.php?title=Soraluze_izena_(eu)&oldid=25687"(e)tik jasota