Udalbatzak eta alkateak. Demokrazia (eu)

    From Sorapedia
    Udaletxea (Garikoitz Estornés 1991)
    Udalaren bilakaera historian zehar ikusteko, Udala (eu)

    1979ko udal hauteskundeak

    Francisco Francoren diktadura ostean, Espainian hainbat aldaketa egin ziren erregimena aldatzeko. Aldaketa politikoaren erreferenduma (1976/12/15), lehen hauteskunde askeak (1977/06/15), konstituzioa onartzeko erreferenduma (1978/12/06) eta bigarren hauteskunde orokorrak (1979/03/01).

    Ostean lehen udal hauteskundeak egin ziren, 1979/04/03 egunean. Ordutik hona, lau urtetan behin egin izan dira (gehienetan maiatzean).

    Udal hauteskundeetan herriko zinegotziak aukeratzen dira. Zerrendak aurkezten dira, gehienetan alderdi politikoenak, eta hautesle bakoitzak berea hautatzen du. Botoen arabera zinegotziak aukeratzen dira, D'Hondt legea erabiliz. Lehen udal batzarrean zinegotziek alkatea aukeratzen dute, gehiengo osoz; hala ez balitz, alkatea zerrenda bozkatuen lehena izango da.

    Udal hauteskundeak egiten diren egun berberean Gipuzkoako Batzar Orokorrak aukeratzen dira; eta Batzarrek, gero, Diputatu Nagusia.


    Bitxikeriak

    Zinegotzi kopurua

    Zinegotzien kopurua biztanleen arabera denez, 1979 urtean Soraluzek 13 zinegotzi aukeratu zituen. Baina biztanleria behera zetorrenez, 1991 urteko hauteskundeak 11 zinegotzi aukeratu ziren, erroldak 5.000 biztanle baino gutxiago zuen eta. Ordutik hona zinegotzi kopurua mantendu egin da.

    Beraz, 1983-2019 tartean 127 hautetsi aukeratu dira. Baina udaletik pasatakoen kopurua ez da hori: alde batetik, zinegotzi batzuk ezin izan dute bere epeak bukatu eta ordezkoak sartu dira; bestetik, zinegotzi batzuk behin baino gehiagotan izan dira Udalbatzaren partaide. Denetara, aipatutako tarte horretan 80 pertsona izan dira guztira.

    Alkate aukeratzeko modua

    2015 urte artean, alkatea beti izan da zerrenda bozkatuarena. Hurrengo bi agintaldietan jokabide hau eten zen, eta bi zerrenden arteko koalizioak izan ziren. 2023.ean alkatea zerrenda bozkatuarena izan zen berriro.

    Jenero kontuak

    Gizartearen beste arlotan moduan, Soraluzeko Udalbatzetan gizonek gehiengoa osatzen dute: 1983tik hona 129 hautetsi izan dira, horretatik 87 gizonezkoak (%67a) eta 42 andrazkoak (%33a) izan direla. Azken hiru udal hauteskundeak kontutan hartuta (2011-2019), ratioa igo da, baina oraindik ez da parekidetasunara lortu: 33 hautetsitik 19 gizonezkoak dira (%58a) eta 14 andrazkoak (%42).

    Alkateei erreparatuta, den denak gizonezkoak izan dira, bat ezik: Ihart Arluziaga (2011-2015).

    Ibilbide luzeko zinegotzi eta alkateak

    2019-2023 tartea bukatzen denean Iker Aldazabal Basaurik 24 urte egingo ditu. Ostean bi andra sozialista datoz, 20 urte egindako Soledad del Bosque Zarobe (1995tik 2015 arte) eta Patricia Bolinaga Albéniz, 20 urte beteko dituela 2023-2027 tartean.

    Badira 16 urte egin dituenak ere. Rafael Varela Iriondok egin ditu (1991-2003 eta 2011-2015); eta 2019-2023 tartea bukatzen denean, Roke Akizu Azpirik

    Alkate moduan Luis Felipe Galarragak 12 urteko marka jarri zuen (1987-1999). Iker Aldazabal Basaurik beste zortzi egin zituen (2015-2023). Alberto Sudupe Oregik bigarren agintaldi hasi zuen, baina bukatu baino lehen hil zen. Gainontzeko alkateak agintaldi bakarrekoak izan dira.

    1979/04/03ko udalbatza

    Izena Zerrenda Epea Azalpenak
    Jesús M. Akizu EAJ-PNV 1979-1983 Alkatea
    José Urresti EAJ-PNV 1979-1983
    Julio Zuloaga EAJ-PNV 1979-1983
    Miren Alberdi EAJ-PNV 1979-1983
    Domingo Osa EAJ-PNV 1979-1983
    Ion Aramburu EAJ-PNV 1979-1983
    José Francisco Aizpuru Eguren SIE 1979-1983
    Bittor Trebiño SIE 1979-1983
    Santos Elizburu SIE 1979-1983
    Pablo Mauricio Muro Velasco SIE 1979-1983
    Elías Lakuesta SIE 1979-1983
    Juan María Borinaga López PSE-PSOE 1979-1983
    Domingo del Bosque PSE-PSOE 1979-1983


    1983/05/08ko udalbatza

    Izena Zerrenda Epea Azalpenak
    José Angel Basauri EAJ-PNV 1983-1987 Alkatea
    Luis Javier Oregi EAJ-PNV 1983-1987
    Agustín Gabilondo EAJ-PNV 1983-1987
    José Antonio Ganchegi EAJ-PNV 1983-1987
    Miren Alberdi EAJ-PNV 1983-1987
    Domingo Osa EAJ-PNV 1983-1987
    Juan María Borinaga López PSE-PSOE 1983-1987
    José Tardío PSE-PSOE 1983-1987
    Elías de Castro Aparicio PSE-PSOE 1983-1987
    Francisco Javier Gabilondo HB 1983-1987
    Cristóbal Arribillaga HB 1983-1987
    José Joaquín Hernaltes HB 1983-1987
    Fernando Alberdi EE 1983-1987


    1987/06/10ko udalbatza

    Izena Zerrenda Epea Azalpenak
    Luis Felipe Galarraga Arana EAJ-PNV 1987-1991 Alkatea
    Juan Antonio Garitano Larrañaga EAJ-PNV 1987-1991
    José Martín Oregi Osoro EAJ-PNV 1987-1991
    M. Concepción Iriondo Jauregi EAJ-PNV 1987-1991
    José Francisco Aizpuru Eguren HB 1987-1991
    Rosa Etxeberria Arizaga HB 1987-1991
    Pablo Mauricio Muro Velasco HB 1987-1991
    Jesús Artolazabal Arluziaga EA 1987-1991
    Luis Kortabarria Aranburu EA 1987-1991
    Marino Azkona Miguel EA 1987-1991
    Juan María Borinaga López PSE-PSOE 1987-1991
    Elías de Castro Aparicio PSE-PSOE 1987-1991
    Xabier Iñurrieta Labayen EE 1987-1991


    1991/05/26ko udalbatza

    Izena Zerrenda Epea Azalpenak
    Luis Felipe Galarraga Arana EAJ-PNV 1991-1995 Alkatea
    Rafael Varela Iriondo EAJ-PNV 1991-1995
    M. Angeles Ariznabarreta EAJ-PNV 1991-1995
    José Oregi EAJ-PNV 1991-1995
    Jesús Orbea EAJ-PNV 1991-1995
    Maite Narbaiza EA 1991-1995
    Rosa Etxeberria Arizaga HB 1991-1995
    Ramón Argarate HB 1991-1995
    Pilar Valero HB 1991-1995
    Ignacio Borinaga López PSE-EE 1991-1995
    M. Angeles Ocariz PSE-EE 1991-1995


    1995/05/28ko udalbatza

    Izena Zerrenda Epea Azalpenak
    Luis Felipe Galarraga Arana EAJ-PNV 1995-1999 Alkatea
    Rafael Varela Iriondo EAJ-PNV 1995-1999
    Juan Luis Ugarte EAJ-PNV 1995-1999
    M. Angeles Ariznabarreta EAJ-PNV 1995-1999
    Ramón Argarate HB 1995-1999
    Lourdes Txurruka HB 1995-1999
    Pilar Valero HB 1995-1999
    Ignacio Borinaga PSE-EE 1995-1999
    Soledad del Bosque Zarobe PSE-EE 1995-1999
    Maite Narbaiza EA 1995-1999
    José Luis Badiola Quintanilla EA 1995-1999


    1999/06/13ko udalbatza

    Izena Zerrenda Epea Azalpenak
    Alberto Sudupe Oregi EAJ-PNV 1999-2003 Alkatea
    Rafael Varela Iriondo EAJ-PNV 1999-2003
    Nerea Isasti Arzuaga EAJ-PNV 1999-2003
    Oscar Gabilondo Ezenarro EAJ-PNV 1999-2003
    Jabier Garmendia Ondarra EAJ-PNV 1999-2003
    José Luis Badiola Quintanilla EA 1999-2003
    Ezozi Larrañaga Orbea EH 1999-2003
    Regina Maiztegi Aboitiz EH 1999-2001 Ez zuen bukatu
    Iñaki Saez Arreitunandia EH 1999-2003
    José Luis Arizaga Urizar EH 2001-2003 Regina Maiztegiren ordezkoa
    Soledad del Bosque Zarobe PSE-EE 1999-2003
    Francisco Javier Nuñez Álvarez PP 1999-2003


    2003/05/25ko udalbatza

    Izena Zerrenda Epea Azalpenak
    Alberto Sudupe Oregi EAJ-PNV/EA 2003-2005 Alkatea (ez zuen bukatu)
    Oscar Gabilondo Ezenarro EAJ-PNV/EA 2003-2007 Alkatea (Alberto Suduperen ostekoa 2005-2007)
    Nerea Pérez Temprano EAJ-PNV/EA 2003-2007
    Iker Aldazabal Basauri EAJ-PNV/EA 2003-2007
    Mirari Olertza Telleriarte EAJ-PNV/EA 2003-2007
    Maite Oregi Artolazabal EAJ-PNV/EA 2003-2007
    José Luis Badiola Quintanilla EAJ-PNV/EA 2005-2007 Alberto Soduperen ordezkoa
    José Luis Arizaga Urizar SAH 2003-2007
    Monica Muro Pérez de Heredia SAH 2003-2007
    José Agustín Moro Zurriarain SAH 2003-2007
    Soledad del Bosque Zarobe PSE-EE 2003-2007
    Francisco Javier Nuñez Álvarez PP 2003-2007

    2007/05/27ko udalbatza

    Izena Zerrenda Epea Azalpenak
    José Luis Arizaga Urizar EAE-ANV 2007-2011 Alkatea
    Larraitz Lakuesta de la Fuente EAE-ANV 2007-2011
    Aitor Prieto Oregi EAE-ANV 2007-2011
    Oscar Gabilondo Ezenarro EAJ-PNV 2007-2011
    Iker Aldazabal Basauri EAJ-PNV 2007-2011
    Maite Oregi Artolazabal EAJ-PNV 2007-2011
    Roke Akizu Azpiri EA 2007-2011
    Mikel Santiago Arizaga EA 2007-2011
    Soledad del Bosque Zarobe PSE-EE 2007-2011
    Patricia Borinaga Albéniz PSE-EE 2007-2011
    María Garmendia Martín PP 2007-2011


    2011/05/22ko udalbatza

    Izena Zerrenda Epea Azalpenak
    Ihart Arluziaga EA/Alternatiba 2011-2015 Alkatea
    Roke Akizu Azpiri EA/Alternatiba 2011-2015
    Lorea de Castro Lete EA/Alternatiba 2011-2015
    Mikel Argarate EA/Alternatiba 2011-2015
    Mikel Santiago Arizaga EA/Alternatiba 2011-2015
    Iker Aldazabal Basauri EAJ-PNV 2011-2015
    Nagore Zabala Arrieta EAJ-PNV 2011-2015
    Ramón Gallastegi Aldazabal EAJ-PNV 2011-2015
    Rafael Varela Iriondo EAJ-PNV 2011-2015
    Soledad del Bosque Zarobe PSE-EE 2011-2015
    Patricia Borinaga Albéniz PSE-EE 2011-2015


    2015/05/24ko udalbatza

    Izena Zerrenda Epea Azalpenak
    Unai Larreategi Azurmendi EH Bildu 2015-2019
    Roke Akizu Azpiri EH Bildu 2015-2019
    Lorea de Castro Lete EH Bildu 2015-2019
    Ainhoa Unamuno Aranburu EH Bildu 2015-2019
    Xabier Arribillaga Beretxinaga EH Bildu 2015-2019
    Iker Aldazabal Basauri EAJ-PNV 2015-2019 Alkatea
    Nagore Zabala Arrieta EAJ-PNV 2015-2019
    Ramón Gallastegi Aldazabal EAJ-PNV 2015-2019
    Jabier Garmendia Ondarra EAJ-PNV 2015-2019
    Patricia Borinaga Albéniz PSE-EE 2015-2019
    Iñaki Rubio Torrientes PSE-EE 2015-2019


    2019/05/28ko udalbatza

    Izena Zerrenda Epea Azalpenak
    Unai Larreategi EH Bildu 2023-2027 Alkatea
    Ana Rosa Maiztegi EH Bildu 2023-2027
    Maite Quintanilla EH Bildu 2023-2027
    Iker Uzin EH Bildu 2023-2027
    Jone Alberdi EH Bildu 2023-2027
    Ainara Osoro EH Bildu 2023-2027
    Iker Aldazabal Basauri EAJ-PNV 2023-2027
    Veronica Galarraga EAJ-PNV 2023-2027
    Ramón Gallastegi Aldazabal EAJ-PNV 2023-2027
    Patricia Borinaga Albéniz PSE-EE 2023-2027
    Iñaki Rubio Torrientes PSE-EE 2023-2027


    2023/05/26ko udalbatza

    Izena Zerrenda Epea Azalpenak
    Unai Larreategi EH Bildu 2019-2023 Alkatea
    Ana Rosa Maiztegi EH Bildu 2019-2023
    Maite Quintanilla EH Bildu 2019-2023
    Roke Akizu Azpiri EH Bildu 2019-2023
    Jone Alberdi EH Bildu 2019-2023
    Iker Aldazabal Basauri EAJ-PNV 2019-2023
    Veronica Galarraga EAJ-PNV 2019-2023
    Ramón Gallastegi Aldazabal EAJ-PNV 2019-2023
    Abel Olaizola EAJ-PNV 2019-2023
    Patricia Borinaga Albéniz PSE-EE 2019-2023
    Iñaki Rubio Torrientes PSE-EE 2019-2023


    Siglak eta zerrendak

    Siglak Zerrenda Azalpenak
    EA Eusko Alkartasuna EAJ-PNV banandu zenetik, bost aldiz aurkeztu dira (1987-2007).
    2003 urtean EAJ-PNVrekin batera aurkeztu ziren.
    2011tik aurrera ezker abertzalearekin aurkeztu dira: EA-Alternatiba eta EH Bildu.
    EA/Alternatiba Koalizioa:
    Eusko Alkartasuna & Alternatiba
    Behin aurkeztu ziren, 2011 urtean.
    Herri Batasuna eta ingurukoak legez kanpo zeudenez, zerrendetan hainbat lagun sartu ziren.
    EAE-ANV Eusko Abertzale Ekintza-Acción Nacionalista Vasca Behin aurkeztu ziren, 2007 urtean.
    Herri Batasuna eta ingurukoak legez kanpo zeudenez, EAE-ANV alderdi legalak izena utzi zien
    EAJ-PNV Eusko Alderdi Jeltzalea-Partido Nacionalista Vasco Udal hauteskunde guztietara aurkeztu da, 2003koa kenduta, EArekin batera aurkeztu zelako.
    EAJ-PNV/EA Koalizioa:
    Eusko Alderdi Jeltzalea-Partido Nacionalista Vasco & Eusko Alkartasuna
    Behin bakarrik aurkeztu ziren elkarrekin, 2003 urtean.
    EE Euskadiko Ezkerra Hiru aldiz aurkeztu zen, 1983, 1987 eta 1991.
    Gero, PSE-PSOErekin batu ziren.
    EH Euskal Herritarrok Herri Batasuna legez kanpo zegoenez, 1999 zerrenda hau prestatu eta aurkeztu zen.
    EH Bildu Euskal Herria Bildu Sortu (Herri Batasuna ohia), Eusko Alkartasuna, Alternatiba eta, aldi batzuetan, Aralar.
    Azken bi hauteskundetan aurkeztu dira, 2015 eta 2019.
    HB Herri Batasuna Lau aldiz aurkeztu zen (1983-1995), debekatu zuten arte.
    Ordutik aurrera hainbat modu izan ditu hauteskundetara aurkezteko: EH, SAH, EAE-ANV, EA-Alternatiba eta EH Bildu.
    PP Partido Popular
    PSE-EE Partido Socialista de Euskadi-Euskadiko Ezkerra 1995tik aurrera sortu zuten bi partiduak ordezten ditu.
    PSE-PSOE Partido Socialista de Euskadi-Partido Socialista Obrero Español 1995tik aurrera PSE-EEk ordeztu zuen.
    SAH Soraluzeko Askatasun Haizeak Herri Batasuna eta ingurukoak legez kanpo zeudenez, 2003 zerrenda hau prestatu eta aurkeztu zen.
    SIE Soraluzeko Independienteen Elkartea Lehen udal hauteskunderako ezkerreko abertzaleak aurkeztutako zerrenda.
    Gerora, partaideak hainbat alderditan banandu ziren.


    Erreferentziak