«Frontoia (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

    Sorapediatik
    No edit summary
    No edit summary
     
    (Beste erabiltzaile batek tartean egindako 22 berrikusketa ez dira erakusten)
    1. lerroa: 1. lerroa:
    {{Osatu barik}}
    ::''<small>Sarrera hau Frontoiaren adiera nagusiari dagokio. Bestelako esanahietarako, ikus [[Frontoia | Frontoia (argipena)]]</small>


    ==Kokapena==
    ==Kokapena==
    Frontoiko aldapa [[Udaletxea (eu)|Udaletxe]] ostea eta [[Santa Maria la Real eliza (eu)|parrokiaren]] atzetik Frontoira doa. Frontoia bera elizaren hegoaldean luzatzen dela.
    Frontoia [[Santa Maria la Real eliza (eu)|Santa Maria la Real]] parrokiaren hegoaldean luzatzen da, [[Santa Ana kalea (eu)|Santa Ana]] kalearen paraleloan.
     
    Ibilgailuz bertaratzeko bide bakarra du, [[Frontoiko aldapa (eu)|Frontoiko aldapa]] hain zuzen.
    Frontoiko aldapa [[Udaletxea (eu)|Udaletxe]] ostea eta [[Santa Maria la Real eliza (eu)|parrokiaren]] atzetik Frontoira doa.  


    {{#display_map:
    {{#display_map:
      |centre  = 43.173871,-2.412563
      |centre  = 43.173871,-2.412563
      |lines  = 43.174326,-2.412902: 43.174058,-2.412780~Frontoi kalea~ ~yellow~ ~10
      |lines  = 43.174026,-2.412139: 43.173775,-2.412029
      |polygons= 43.174132,-2.412780: 43.174145,-2.412651: 43.174115,-2.412642: 43.174116,-2.412539: 43.173965,-2.412490:
                  ~Frontoia~Frontoi kalea~yellow~ ~10;
                43.173538,-2.412276: 43.173481,-2.412480
                  43.173552,-2.412241: 43.173347,-2.412139
                ~Frontoia~Frontoi kalea~yellow~ ~4;
                  ~Frontoia~Frontoi kalea~yellow~ ~10;
      |zoom = 18 | height = 600 | type = earth
      |polygons= 43.174132,-2.412780: 43.174145,-2.412651: 43.174115,-2.412642: 43.174116,-2.412539: 43.173965,-2.412490:
                  43.173538,-2.412276: 43.173481,-2.412480
                  ~Frontoia~Frontoi kalea~yellow~ ~4;
      |zoom = 18 | height = 600 | type = earth
    }}
    }}


    17. lerroa: 23. lerroa:
    ''(handitzeko, sakatu gainean)''
    ''(handitzeko, sakatu gainean)''
    <gallery>
    <gallery>
       Arantzazuko_Ama_plaza._Ikuspegi_orokorra_(Google_2013).jpg | Ikuspegi orokorra <br> (Google 2013)
       15_Frontoia._Lehen.jpg                                  | Frontoia osorik zenean
      Santa_Maria_la_Real_parrokia._Frontoia_eta_maristak.jpg | Parrokia eta frontoia
      Frontoia._Futbol_partida.jpg                            | ''Foballean''
      Frontoia._Soraluce_zinema.jpg                          | ''Soraluce'' zinema
      15_Frontoia._Orain_(Kontrargi_(2018).jpg                | Frontoia gaur egun <br> (Kontrargi 2018)
      Frontoia._Eremu_txikia,_gaur_eguneko_kantxa.jpg        | Eremu txikia, gaur eguneko kantxa
      Frontoia._Eskola_nazionalak.jpg                        | Eskola nazionalak
      Frontoia._Ikuspegi_orokorra_01_(Google_2013).jpg       | Ikuspegi orokorra <br> (Google 2013)
      Frontoia._Ikuspegi_orokorra_02_(Google_2013).jpg        | Geratzen diren harmailak <br> (Google 2013)
      Frontoia._Harmailak_(Juan_Carlos_Astiazarán_2019).jpg                          | Geratzen diren harmailak <br> (J.C. Astiazarán 2019)
      Frontoia._Harmailak_eta_Galipoteko_eskilarak_(Juan_Carlos_Astiazarán_2019).jpg | Harmailak eta Galipoteko eskilarak <br> (J.C. Astiazarán 2019)
      Galipot._Harresien_balizko_aztarnak_(Garikoitz_Estornés_1991).jpg              | Galipot gaineko harrizko pasabidea <br> (Garikoitz Estornés 1991)
    </gallery>
    </gallery>


    24. lerroa: 41. lerroa:
    1343. urtean Alonso Jauna Erregeak Soraluze eta Herlaibiako biztanleak biltzeko agindu zuenean, harresiak eraikitzeko eta ''Placencia de Soraluce'' modu ofizialean sortzeko, Frontoia dagoen eremua harresiz kanpo geratu zen.
    1343. urtean Alonso Jauna Erregeak Soraluze eta Herlaibiako biztanleak biltzeko agindu zuenean, harresiak eraikitzeko eta ''Placencia de Soraluce'' modu ofizialean sortzeko, Frontoia dagoen eremua harresiz kanpo geratu zen.


    Gaur eguneko parrokia eraiki zutenean (XVI mendea), ate nagusiaz gain hegoaldera beste atea zuen. Segururena ate honen aurrean halako plaza edo eremu zabala egongo zen, jendea biltzeko. Gero, XVIII mendean dorrea egin zuten bertan, eta atea elizatik dorrera pasatzeko erabili zuten.
    XVIII mendean bertan gaur eguneko [[Errebote-frontoia (eu)|frontoia]] eraiki zuten, ''errebote luzean'' aritzeko. Orduan egingo zuten, segururena, Kalegoeneko azken etxeko bigarren pisura dagoen harrizko pasabidea, [[Galipota (eu)|Galipotaren]] gainetik.


    XVIII mendean bertan gaur eguneko frontoia eraiki zuten, ''errebote luzean''<ref>[https://eu.wikipedia.org/wiki/Errebote Errebotea]. Wikipedia (euskaraz)</ref> aritzeko. Segururena beste frontoi txikiagoren bat egongo zen aurretik, halako frontoitzarra bapatean egiteak ez duelako normala ematen; dena dela, agirietan ez da ezer agertzen.
    Gerra ostean frontoiak aldaketa ugari izan zuen. Lehenik eta behin parrokiak zinea eraiki zuen karkaba gainean, sakristia azpian zuela. Zine albotik elizak osteko karkabaraino pasabidea zegoen, Elizburu kaleraino (''22 de Septiembre'' garai hartan). Pasabide hau beti umel eta lokatzetan zegoen, azpitik Artetatik datorren erreka pasatzen zelako.


    Erreboteko frontoi haren aztarnak ikus daitezke oraindik: eremu txikia (gaur eguneko frontoia) eta handia (gaur eguneko futbol zelaia), bion arteko pasamarra, paretetan atxekitutako harmailak (nahiz eta gutxi geratu). XX mendea arte oraindik ''botarria'' gorde izan da.
    Gero Madinatarrak txaleta eraiki zuten, sarrera bat Frontoitik eta bestea Santa Ana kaletik zituela.
    XX menderako inork ez zekien errebotean jokatzen Soraluzen (ezta Gipuzkoa osoan ere, Villabonan eta Zubietan salbu). 1960 inguruan, Felix Abarrategik, SDPren<ref>Sociedad Deportiva Placencia. ''Soraluzeko Kirol Bazkuna''</ref> orduko lehendakaria, erakusketa partida antolatu zuen: domeka batean, meza ostean, Villabona eta Zubietatik etorritako pilotariek partida bat jokatu zuen, tartean azalpena ematen zituztela.


    Gerra ostean frontoiaren bihurketak etorri ziren. Lehenik eta behin parrokiak zinea eraiki zuen karkaba gainean, sakristia azpian zuela. Zine albotik elizak osteko karkabaraino pasabidea zegoen, Elizburu kaleraino (''22 de Septiembre'' garai hartan). Pasabide hau beti umel eta lokatzetan zegoen, azpitik Artetatik datorren erreka pasatzen zelako.
    1960 urtean [[Eskola nazionalak (eu)|Eskola nazionalak]] eraiki zuten. Garai hartako Gipuzkoako Gobernadore Zibilaren izena eman zioten: ''José María del Moral''. Honekin batera ''maisuen etxeak'' egin zituzten, eskolak baino gorago, hauek ere Frontoi kalekoak.  [[Frontoiko aldapa (eu)|Frontoiko aldapa]] ere garai berekoa da.


    Gero Madinatarrak txaleta eraiki zuten, sarrera bat Frontoitik eta bestea Santa Ana kaletik zituela.
    Ordurako inork ez zuen errebotean egiten Soraluzen. Errebote frontoiko eremu txikian eskuzko pilotan egiten zen, eta eremu handian foballean. Bion artean, pasamarra ondoan, saski-baloirako ''porteriak'' jarri zituzten.


    1960 urtean [[Eskola nazionalak (eu)|Eskola nazionalak]] eraiki zuten. Garai hartako Gipuzkoako Gobernadore Zibilaren izena eman zioten: ''José María del Moral''.
    1970-1980 urteetan frontoia estali zuten, lehengo aldiz. 1990. urteetan, institutua egin zuten atzeko partean, Frontoi kalean hau ere, eta frontoiaren estalkia berriztu zuten.


    Gorago esan denez, aspaldi inork ez zuen errebotean egiten Soraluzen. Errebote frontoiko eremu txikian eskuzko pilotan egiten zen, eta eremu handian foballean. Bion artean, pasamarra ondoan, saski-baloirako ''porteriak'' jarri zituzten.
    Parrokian berriztu zutenean ''Soraluce'' zinea bota zuen, erabiltzen ez zelako. Artetako erreka ondo bideratu zuten eta gainetik kale zabala egin zuten elizari buelta ematen, Elizburu kalearekin bat egiten duena.


    1970-1980 urteetan frontoia estali zuten, lehengo aldiz. 1990. urteetan, institutua egin zuten atzeko partean eta frontoiaren estalkia berriztu zuten.
    Azken aldaketak bertako etxeak bota eta berriak egitea izan da... hemen ere harmailak eraitsiz. Honekin batera igogailua eraiki zuten, Santa Ana kaletik frontoira datorrena.


    Parrokian berriztu zutenean ''Soraluce'' zinea bota zuen, erabiltzen ez zelako. Artetako erreka ondo bideratu zuten eta gainetik kale zabala egin zuten elizari buelta ematen, Elizburu kalearekin bat egiten duena.
    Aldaketa guzti hauekin errebote-frontoiko harmaila ia guztiak desagertu izan dira: zine parekoak, eskola nazional parekoak, txaletaren parekoak... 30 bat metro geratzen dira, frontoira sartu eta mendebaldera, garai bateko aztarnak.


    Azken aldaketak bertako etxeak bota eta berriak egitea izan da. Honekin batera igogailua eraiki zuten Santa Ana kaletik frontoira datorrena.


    Aldaketa guzti hauekin errebote-frontoiko armaila ia guztiak desagertu izan dira: zine parekoak, eskola nazional parekoak, txaletaren parekoak... 30 bat metro geratzen dira, frontoira sartu eta mendebaldera, garai bateko aztarnak.
    ==Etxeak eta atariak==
    Frontoiko hiru etxek bazuten izena: ''Elizaostea'' (edo ''Pandonekoa''), ''Barateruanekoa'' eta ''Porterokoa''. Azken hau [[Atziolatza Zar baserria (eu)|Atziolatza Zarreko]] jantzetxea zen.





    Hauxe da oraingo bertsioa, 20:44, 22 azaroa 2020 data duena

    Sarrera hau Frontoiaren adiera nagusiari dagokio. Bestelako esanahietarako, ikus Frontoia (argipena)

    Kokapena

    Frontoia Santa Maria la Real parrokiaren hegoaldean luzatzen da, Santa Ana kalearen paraleloan.

    Ibilgailuz bertaratzeko bide bakarra du, Frontoiko aldapa hain zuzen. Frontoiko aldapa Udaletxe ostea eta parrokiaren atzetik Frontoira doa.

    Mapa kargatzen...


    Argazkiak

    (handitzeko, sakatu gainean)


    Historia

    1343. urtean Alonso Jauna Erregeak Soraluze eta Herlaibiako biztanleak biltzeko agindu zuenean, harresiak eraikitzeko eta Placencia de Soraluce modu ofizialean sortzeko, Frontoia dagoen eremua harresiz kanpo geratu zen.

    XVIII mendean bertan gaur eguneko frontoia eraiki zuten, errebote luzean aritzeko. Orduan egingo zuten, segururena, Kalegoeneko azken etxeko bigarren pisura dagoen harrizko pasabidea, Galipotaren gainetik.

    Gerra ostean frontoiak aldaketa ugari izan zuen. Lehenik eta behin parrokiak zinea eraiki zuen karkaba gainean, sakristia azpian zuela. Zine albotik elizak osteko karkabaraino pasabidea zegoen, Elizburu kaleraino (22 de Septiembre garai hartan). Pasabide hau beti umel eta lokatzetan zegoen, azpitik Artetatik datorren erreka pasatzen zelako.

    Gero Madinatarrak txaleta eraiki zuten, sarrera bat Frontoitik eta bestea Santa Ana kaletik zituela.

    1960 urtean Eskola nazionalak eraiki zuten. Garai hartako Gipuzkoako Gobernadore Zibilaren izena eman zioten: José María del Moral. Honekin batera maisuen etxeak egin zituzten, eskolak baino gorago, hauek ere Frontoi kalekoak. Frontoiko aldapa ere garai berekoa da.

    Ordurako inork ez zuen errebotean egiten Soraluzen. Errebote frontoiko eremu txikian eskuzko pilotan egiten zen, eta eremu handian foballean. Bion artean, pasamarra ondoan, saski-baloirako porteriak jarri zituzten.

    1970-1980 urteetan frontoia estali zuten, lehengo aldiz. 1990. urteetan, institutua egin zuten atzeko partean, Frontoi kalean hau ere, eta frontoiaren estalkia berriztu zuten.

    Parrokian berriztu zutenean Soraluce zinea bota zuen, erabiltzen ez zelako. Artetako erreka ondo bideratu zuten eta gainetik kale zabala egin zuten elizari buelta ematen, Elizburu kalearekin bat egiten duena.

    Azken aldaketak bertako etxeak bota eta berriak egitea izan da... hemen ere harmailak eraitsiz. Honekin batera igogailua eraiki zuten, Santa Ana kaletik frontoira datorrena.

    Aldaketa guzti hauekin errebote-frontoiko harmaila ia guztiak desagertu izan dira: zine parekoak, eskola nazional parekoak, txaletaren parekoak... 30 bat metro geratzen dira, frontoira sartu eta mendebaldera, garai bateko aztarnak.


    Etxeak eta atariak

    Frontoiko hiru etxek bazuten izena: Elizaostea (edo Pandonekoa), Barateruanekoa eta Porterokoa. Azken hau Atziolatza Zarreko jantzetxea zen.


    Erreferentziak