«Kortazarreko Haitza (eu)»: berrikuspenen arteko aldeak

    Sorapediatik
    No edit summary
    No edit summary
    48. lerroa: 48. lerroa:


    ==Azalpenak==
    ==Azalpenak==
    Karakate, Muneta edo Kortazar Gipuzkoako ipar-mendebaldean kokatuta dagoen mendia da. Soraluze eta Elgoibar artean dago; eta autoz igotzeko Soraluzetik dago bidea. Karakatek, 749 metroko garaiera du eta Mazelaegiko Kordalaren hasiera da. Bertatik Elosuraino doan mendigain nahiko laua dago eta han eremu megalitiar bat dago. Karakaten, antena bat dago eta inguruko mendiak ezagutzeko balio duen mapa bat. Karakate Kortazarko Haitzak izenarekin ere bada ezaguna. Arkeologiaren ikuspuntutik elementu garrantzitsuak ditu.  
    Hiru izen dituen mendia, Kortazar, Muneta edo Karakate. Jatorrizkoa Kortazarreko Haitza da, eta [[Muneta baserria (eu)|Muneta baserriaren]] jatorrizko izenetik dator. Dena dela, gaur egun izen zabalduena Karakate da, Soraluzen ere.


    Hiru izen dituen mendia, Karakate, Muneta edo Kortazar, nahiz eta gaur egun, inguruko herrietan, batez ere Karakate izenez ezagutzen den. Soraluze eta Elgoibar artean dago; eta autoz igotzeko Soraluzetik dago bidea. 756 metroko garaiera du eta Mazelaegiko mendilerroaren hasiera da. Bertatik Elosuraino doan mendigain nahiko laua dago eta aztarna megalitiko ugari. Ezagunena Arribirilletako menhirra da (Irukurutzeta tontor aldamenean).
    Mendia Soraluze eta Elgoibar artean dago, Maltzaga bidegurutzearen gainean, eta [[Mazelaegi mendilerroa (eu)|Mazelaegi mendilerroaren]] hasiera da. Bertatik Elosuraino doan mendigain nahiko laua dago eta han [[Elosua-Plazentzia estazio megalitikoa (eu)|Elosua-Plazentzia estazio megalitikoa]] dago.  


    Tontorrean zutitzen den antena zaharra eta bertaraino igotzen den errepidea dira mendi honen gaitzik handienak. Errepideari esker era guztietako mendizaleen eskura gelditzen da Kortazar eta Irukurutzeta arteko bizkar luzea eta, esan beharra dago edozein adinetako ibiltarientzat aproposa dela eremu hori, izan ere bide luzea egin daiteke gora-behera gutxirekin bide garbi eta erosoetan barrena. Pinua eta pagoa tartekatzen dira, iratze, larre eta otez osatutako bide-bazterretan, han-hemenka sakabanatutako haiz mutur bakan batzurekin. Haitz mutur horiei begira otuko zitzaien beharbada historiaurreko jende haiei hainbeste monolito eraikitzea bizkar horretan barrena, izan ere asko dira tarte horretan aurkitutakoak.
    Bertan pinua eta pagoa tartekatzen dira, iratze, larre eta otez osatutako bide-bazterretan, han-hemenka sakabanatutako haiz mutur bakan batzurekin. Haitz mutur horiei begira otuko zitzaien beharbada historiaurreko jende haiei hainbeste monolito eraikitzea bizkar horretan barrena, izan ere asko dira tarte horretan aurkitutakoak.




    ==Igoera==
    ==Igoera==
    Oinez, San rokerik gora (Muneratik)
    Bide ohikoena [[Ezoziako santutegia (eu)|Ezoziatik]] [[San Roke ermita (eu)|San Roke ermitaraino]] joatea zen, eta gero zuzenean mendian gora [[Muneta baserria (eu)|Muneta baserriraino]]. Baserria ezkerrean lagata, aurrera segi [[Munetako Gurutzea (eu)|Munetako Gurutzeraino]] eta bertatik Kortazarreko Haitzera bost minutu besterik ez daude.


    Legarda Mendoz eta gora
    Beste bide batek, [[Gabolats kalea (eu)|Gabolatsetik]] hasita, [[Legarda baserria (eu)|Legardatik]] eta [[Mendotz baserria (eu)|Mendotzetik]] igotzen du.


    Automobilez Urkia zelairaino, eta handik errepidetik gora
    San Andresetik datorren errepidea erabil daiteke ere, bertaraino igoz edo, bestela, Urkiazelairaino, bertan ibilgailua laga eta tontorreraino oinez segi. Errepideari esker era guztietako mendizaleen eskura gelditzen da Kortazar eta Irukurutzeta arteko bizkar luzea eta; esan beharra dago edozein adinetako ibiltarientzat aproposa dela eremu hori, izan ere bide luzea egin daiteke gora-behera gutxirekin bide garbi eta erosoetan barrena.  
     
    Automobilez goraino.
     
    Elgoibartik ordu t'erdi. Maltzagatik ere.


    Azkenik, Elgoibartik (ordu t'erdi) eta Maltzagatik ere igo daitekeela aipatu behar da.




    ==Kontuak==
    ==Kontuak==
    Muskiritsuko hasiera.
    Inguruko herriei telebista seinalea ganoraz helarazteko, tontorrean antena jarri zuten. Handik urteetara, kate pribatuak sortu zirenean, antena handiago batez ordeztu zuten, nahikoa ez zela eta. Gaur eguneko antena oso altua da eta leku guztietatik ikus daiteke. Praktikoa bai, baina zatarto egiten dio mendiari.
     
    Antenak
     
    Gurutzea beherago
     
     


    Brontze Aroko aztarnak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
    Maltzaga gainean eta [[Arrateko mendiak (eu)|Arrateko mendiei]] begira orientazio taula dago, inguruko mendiak antzemateko.
    Aztarna megalitiko asko ikus daiteke Karakaten, Elosua-Plazentziako Estazio Megalitikoa, alegia. Guztira 16 dira ezagutzen direnak, Jose Miguel Barandiarannek 1921 eta 1922 artean ikertuak: 10 tumulu, menhir bat eta 5 trikuharri. Datazioaren ikuspuntutik K.a. 3000 eta 900 urte artekoak dira.[1]
    Erromatar kanpamentua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
    Karakate mendiaren goiko aldean erromatar kanpamentu baten aztarnak aurkitu dira. Aurkitu zituena arkeologo bat izan zen, Antxoka Martínez, 2016an. Kanpamentu txikia izango zen, defentsarako lerrro bakar batekin; lerro hori lurrez egina dago eta horrek erromatarra dela erakusten du. Kanpamentutik Deba Harana kontrolatzen zuten.[2]


    Metro batzuk beherago [[Munetako Gurutzea (eu)|Munetako Gurutzea]] dago; bertarako bidean eskumara jo eta gero iturria da.


    Tontorretik oso gertu Antxoka Martínez arkeologoak [[Historia. Erromatarren garaia (eu)#Erromatar aztarnak...|erromatar kanpamentu baten aztarnak]] aurkitu zituen 2016an. Kanpamentua txikia zen, defentsarako lerro bakar batekin; lerro hori lurrez egina dago eta horrek erromatarra dela erakusten du. Kanpamentutik Deba Harana kontrolatzen zuten.




    ==Informazio osagarria==
    ==Informazio osagarria==
    Munetako gurutzearen buruzko informazio gehiago Kortazarreko Haitzari buruzko hainbat web gunetan topa daiteke:
    Kortazarreko Haitzari buruzko informazio gehiago hainbat web gunetan topa daiteke:
    * [https://mendiak.eus/mendia/karakate-kortazar-muneta/ Karakate-Kortazar-Muneta]. www.mendiak.eus (euskaraz)
    * [https://mendiak.eus/mendia/karakate-kortazar-muneta/ Karakate-Kortazar-Muneta]. www.mendiak.eus (euskaraz)
    * [http://www.luberri.net/node/347 Kortazar/ Muneta]. www.luberri.net (euskaraz)
    * [http://www.luberri.net/node/347 Kortazar/ Muneta]. www.luberri.net (euskaraz)
    95. lerroa: 85. lerroa:
    * [https://www.mendikat.net/eu/com/track/7415 Soraluzeko San Andresetik zirkularra, zazpi tontor]. www.mendikat.net (Santi Usabiaga, gazteleraz).
    * [https://www.mendikat.net/eu/com/track/7415 Soraluzeko San Andresetik zirkularra, zazpi tontor]. www.mendikat.net (Santi Usabiaga, gazteleraz).
    * [https://www.mendikat.net/eu/com/track/7415 Soraluze-Kortazar-Alkelarre-Atxolin-Gurutzebakar-Irukuruzeta-Kortazar]. www.mendikat.net (Fernando Zabaleta).
    * [https://www.mendikat.net/eu/com/track/7415 Soraluze-Kortazar-Alkelarre-Atxolin-Gurutzebakar-Irukuruzeta-Kortazar]. www.mendikat.net (Fernando Zabaleta).
    * [https://eu.wikiloc.com/wikiloc/find.do?q=atxolin Wikiloc]. eu.wikiloc.com (92 ibilbide).
    * [https://eu.wikiloc.com/wikiloc/find.do?q=Kortazar Wikiloc]. eu.wikiloc.com (218 ibilbide).





    22:13, 23 ekaina 2019(e)ko berrikuspena

    Kortazarreko haitza / Munetako Haitza / Karakate
    Altuera 756 m
    Buzoia Bai
    Mendilerroa Mazelaegi
    Bailara/ Herria Ezozia / Elgoibar
    Soraluzetik Ordu bat 30 m.


    Irudiak

    (handitzeko, sakatu gainean)


    Kokapena

    Mapa kargatzen...


    Azalpenak

    Hiru izen dituen mendia, Kortazar, Muneta edo Karakate. Jatorrizkoa Kortazarreko Haitza da, eta Muneta baserriaren jatorrizko izenetik dator. Dena dela, gaur egun izen zabalduena Karakate da, Soraluzen ere.

    Mendia Soraluze eta Elgoibar artean dago, Maltzaga bidegurutzearen gainean, eta Mazelaegi mendilerroaren hasiera da. Bertatik Elosuraino doan mendigain nahiko laua dago eta han Elosua-Plazentzia estazio megalitikoa dago.

    Bertan pinua eta pagoa tartekatzen dira, iratze, larre eta otez osatutako bide-bazterretan, han-hemenka sakabanatutako haiz mutur bakan batzurekin. Haitz mutur horiei begira otuko zitzaien beharbada historiaurreko jende haiei hainbeste monolito eraikitzea bizkar horretan barrena, izan ere asko dira tarte horretan aurkitutakoak.


    Igoera

    Bide ohikoena Ezoziatik San Roke ermitaraino joatea zen, eta gero zuzenean mendian gora Muneta baserriraino. Baserria ezkerrean lagata, aurrera segi Munetako Gurutzeraino eta bertatik Kortazarreko Haitzera bost minutu besterik ez daude.

    Beste bide batek, Gabolatsetik hasita, Legardatik eta Mendotzetik igotzen du.

    San Andresetik datorren errepidea erabil daiteke ere, bertaraino igoz edo, bestela, Urkiazelairaino, bertan ibilgailua laga eta tontorreraino oinez segi. Errepideari esker era guztietako mendizaleen eskura gelditzen da Kortazar eta Irukurutzeta arteko bizkar luzea eta; esan beharra dago edozein adinetako ibiltarientzat aproposa dela eremu hori, izan ere bide luzea egin daiteke gora-behera gutxirekin bide garbi eta erosoetan barrena.

    Azkenik, Elgoibartik (ordu t'erdi) eta Maltzagatik ere igo daitekeela aipatu behar da.


    Kontuak

    Inguruko herriei telebista seinalea ganoraz helarazteko, tontorrean antena jarri zuten. Handik urteetara, kate pribatuak sortu zirenean, antena handiago batez ordeztu zuten, nahikoa ez zela eta. Gaur eguneko antena oso altua da eta leku guztietatik ikus daiteke. Praktikoa bai, baina zatarto egiten dio mendiari.

    Maltzaga gainean eta Arrateko mendiei begira orientazio taula dago, inguruko mendiak antzemateko.

    Metro batzuk beherago Munetako Gurutzea dago; bertarako bidean eskumara jo eta gero iturria da.

    Tontorretik oso gertu Antxoka Martínez arkeologoak erromatar kanpamentu baten aztarnak aurkitu zituen 2016an. Kanpamentua txikia zen, defentsarako lerro bakar batekin; lerro hori lurrez egina dago eta horrek erromatarra dela erakusten du. Kanpamentutik Deba Harana kontrolatzen zuten.


    Informazio osagarria

    Kortazarreko Haitzari buruzko informazio gehiago hainbat web gunetan topa daiteke:

    Eta bertatik pasatzen diren ibilbideak:


    Erreferentziak