Larreategi baserria (eu)

    Sorapediatik
    Larreategi
    Larreategi baserria. Ikuspegi orokorra 01 (Kontrargi 2002).jpg
    Izen formala Larreategi
    Bailara Ezozia
    Altuera 255m
    Hedadura 25 Ha
    Kaletik 2,85 km


    Bertako familia

    Ez da inor bizi.


    Irudiak

    (handitzeko, sakatu gainean)

    Kokapena

    (Pantaila osoan ikusteko sakatu hemen)

    Mapa kargatzen...


    Baserriaren inguruko kontuak [1] [2] [3]

    Inoiz Larriategi ere. Izenak larre tokia esan nahi du.

    Soraluzeko etxe ospetsuenetakoa da, eta inguruko herrietarako izen bereko etxeak hemendik sortu ziren. Bere armarria: berdea (sinople) eta gainean urrezko grifoa. Buelta guztia koadroduna (jakelatua), bi ilaretakoa, urrea eta gorria (gules).

    Baserria XVI mendekoa omen da. Testamentuak zirela eta, XVI mendean bertan auzia izan zen: alde batetik Francisco Ibáñez de Larriategui jaunaren oinordezkoak, eta bestetik Pedro Pérez de Arteaga eta bere alabak. Honen berri Valladoliden argitaratutako liburuan (1594/03/15) ematen da, eta bertan agertzen denez, Larreategitarrak senidetuta zeuden Unzueta, Txurruka, Aseginolatza, Unamuno... sendiekin.

    1616. urteko agiri baten arabera, jabeak M. de Iraola Larrategui eta Catalina de Larrategui senar-emazteak ziren[4].

    Eibarko Larreategi bat Colón izeneko andra batekin ezkondu zen, eta bi abizenekin bat egin zuten: Colón de Larreategui. izen hauetako batzuk Soraluzeko eskribauak izan ziren, baina agian famatuena José Joaquín Colón de Larreategui[5] izan zen, Bilbon kalea duena. Honetaz gain, Pedro Colón de Larreategui Gaztelako Aholkua eta Ganbararen (Consejo y Cámara) kidea izan zen.

    1710 urteko agiri batean erre zela aipatzen da, baina Soraluzeko auzotarra zen Juan de Larreategui jabeak behereala jasoko zuela[6]. Santa Cruz ermitaren auzunean dagoela esaten du (San Roke gaur egun).

    Larreategi baserriaren jabea, 1745. urtean, Bartolomé de Larreategui izan zen.

    1766 urtean Udalen osaketa legez aldatu zenez, 1776 urtean 16 lagunek Udalari eskatu zioten milarista moduan onartzeko, norberak bere "etxea" jarriz berme gisa, eta Udalak onartu zituen (1776/10/13). Tartean Ignacio de Larreategui "gaztea" zen, Larreategi baserri-oinetxea aurkeztu zuela.

    1820. urtean Ygnacio de Larreategui agertzen zen baserriaren jabea (hurrengo urtean hil zen). Baserria oraindik ere Larreategitarrena da.

    Madozen hiztegi famatuan (Diccionario de Madoz) agertzen da[7]:

    LARREATEGI, Ezozia ballarako baserria, Gipuzkoako probintzian, Bergarako epai-barrutian, Soraluzeko udalerrian
    (LARREATEGUI: cas. del valle de Ezozia, prov. de Guipúzcoa, part. jud. de Vergara, térm. de Placencia).

    1936. urtean Francisco Meléndez jaunak Colón vizcaino liburua argitaratu zuen, Paco Vargas gaitzizena erabiliz. Beran esaten zuenez, Cristóbal Colón-en benetako izena Cristobal Maistegui Larriategui Salogoen Lascurain izan zen. Domingo Maistegui aita hil zutenean, Cristóbal koxkortuta zegoen eta alde egin zuen itsasora; anai-arrebak, berriz, gazteagoak ziren eta Larreategiko senideek hartu zituzten baserrian. Urteetara, Cristobal Colón Soraluzera itzuli zenean, Ezozian errezatu eta gero Larreategira joan zen zuzenean familiarekin biltzeko.

    1997ko urriak 30n, Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian balizko arkeologia gune moduan izendatu zuten.


    Erreferentziak

    1. Soraluzeko baserriak. (88. orrialdea)
    2. Caseríos de Guipuzcoa. (301. orrialdea)
    3. Soraluze. Monografía histórica. (240 orrialdea)
    4. "dueños de la cassa y casería de Larrategui, que es en juridizion de esta villa de Plazencia" (Soraluzeko Udalaren Eskritura Publikoen Erregistroa 1616/12/12).
    5. JoséJoaquín Colón de Larreategui. Auñamendi Eusko Enziklopedia
    6. "...que al presente esta quemada por incendio que padeció pero ofrece de redificarla inmediatamente y es en el barrio de la hermita de Santa Cruz juridicción de esta dicha villa" (ACSBA-ASBKA Eskriturak 1710/09/03).
    7. Diccionario de Madoz. Madrileko Konplutense Unibertsitatea (Universidad Complutense de Madrid)