Batzokia (eu)

    Sorapediatik
    Batzokia
    Batzokia. Ikuspegi orokorra.jpg
    Estiloa Erregionalista
    Mendea XX
    Kokapena Plaza Zaharra
    Mota Arkitektura


    Irudiak

    (handitzeko, sakatu gainean)


    Kokapena

    (Pantaila osoan ikusteko sakatu hemen)

    Mapa kargatzen...


    Historia

    Gehiago jakiteko, sakatu hemen.

    Arkitektura aldetik, batzokiak hiru aro ezagutu ditu.

    1932.ean EAJren inguruko Nai-bat inmobiliariak batzokiaren eraikuntzari ekin zion, Plaza Zaharraren albo batean eta Deba ibaiaren aldera. Arkitektoa Urbano de Manchobas[1] ermuarra izan zen. Lanak hurrengo otsailean bukatuta, 1933.eko maiatzak 6 eta 7an inauguratu zen.

    Hiru urte iraun zuten jeltzaleek bertan, 1936.eko irailean erreketeak herrian sartu zirenean karlistek beretzat hartu zuten eta. bertan egon zen Círculo Carlista ia beste hogei urtetan. 1954.ean enkantera irten zen, eta Irungo promotore batek erosi zuen, bota eta etxeak egiteko asmoz; baina ezin izan zuen aurrera egin. Denbora guzti honetan eraikinak aurreneko ezaugarriak gorde zituen.

    1975.an Soraluzeko Ametsa ikastolak erosi zuen, ikasle berriak hartzeko toki faltan zela eta. Eginbehar berriei egokitzeko, eraikina goitik behera berregin zuten: antzokia desegin, ikasgelak zabaldu... Nahiz eta goiko terraza "jan" eta leiho berriak egin, fatxada, aldiz, mantendu egin zuten. 1976.eko udaberrian ikastola berria inauguratu zuten, urte artako Euskal Jaiarekin batera.

    Hamar bat urte geroago ikastola ikastetxe berrira pasa zen eta EAJ-PNV-k batzokia berreskuratu zuen. Eta eraikina goitik behera egokitu zuten funtzio berrietarako: goiko solairuan bulego eta aretoak, behe solairuan taberna, sotoetan elkarte gastronomikoa... Garai bateko apaingarri bakar batzuk oraindik gordetzen ditu: armarria, balkoi nagusia, alboko terrazaren errejak...


    Lehen batzokia

    Aukeratutako tokiak bazuen arazo bat, plaza eta ibaiaren arteko altura handia. Baina arazo honetan Urbano de Manchobas arkitektoak aukera ikusi zuen eta, horregatik, Batzokiaren diseinuan bi tarte nabarmen daitezke altueran. Plaza Zaharraren mailaren azpian kubo handi bat eraiki zuten, ibaia eta ibaiertzaren gainean porlanezko zutabeak dituela. Eta honen gainean Batzokia bera, Plaza Zaharraren mailan, etxe baten proporzioaz eginda.

    Garaiko azalpenaren arabera[2][3]:

    ABENDA-ETXEA euskal eslilo hutsekoa da, Don Urbano Manchobas arkupe abertzale ospetsuak egina. Deva ibaiaren gainean eraikita dago, hormigoizko kolurnna sendoko oinarri oso sendoen gainean, eta zementu armatuzko habeteria lapurtzen du. Beheko solairuan, bost koadroko frontoi-trinket polit bat dago, URGAIN izenekoa. Frontisa hormigoizko zementuzko plaka batez egina dago, 25 cm-ko lodierakoa, eta bi solairuetako habeak pieza bakar batean lotzen ditu; horrela, sendotasun ikaragarria lortzen da eraikinaren oinarri nagusian. Beheko planlan, korridoreko arnplio batez bereizita, bainugela, dutxa eta sotoak ere badaude. Frontoiaren erdian eta hurrengo solairuan, areto zabal bat eraiki da Euskal Langileen Elkartasun, Nekatzari Balza, Mendigoitzales, Espatadantza eta gizonentzako konketetarako. Solairu nagusian sukaldea dago, anbiguo zerbitzua, Salon cafe-teatro zabala, Uranga, Arrieta eta Furundarenaren sinadurek apaindutako "ad-hok" eszenatoki politarekin. Aretotik bereizitako solairu honetan Liburutegia ere badago. Hurrengo solairuan, zati nagusia Emakume Abertzale Balzaren eta Idazkaritzaren lokal polit baterako erabili da, eta gainerakoa jolas-areto eta billaretarako. Goiko solairuan atezainarentzako gelak daude, eta emakumeentzako komunak eta konketak. Horrez gain, solairu bakoitzak terraza zabalak ditu, kanpoaldera begira, eta, horrela, jendetza handietan eta udako gauetan heda daitezke.


    Estilo baskistaz diseinatuta, Abenda-etxea izena zeukan aurrekaldean, eta Euskal Herriko armarria, zazpi probintziak hartzen dituena.

    Batzokiak barruan taberna, antzokia, Ur Gain frontoia, arropazaindegia, liburutegia, ezpata-dantzarien gela, bilera gela... zituen, eta goiko solairuan atezainaren familiarentzako etxebizitza. Gainera lau terraza zituen: bata lehenengo solairuan, behe solairuan ezkerrean eta eskuman beste bi eta erreka aldera, frontoi parean, laugarrena.


    Historia

    Gehiago jakiteko, sakatu hemen.

    Eraikitze lanak 1933eko otsailak 26an bukatu ziren, eta maiatzak 6 eta 7an inaugurazioa ospatu zuten. EAJren buru zein puntako hizlariak etorri ziren: Jesús María Leizaola, Carlos Linazasoro soraluzetarra, Polixene de Trabudua, Telesforo Monzon, Jose Antonio Agirre...

    Gerra garaian inkautatu zuten eta Kalebarren 1ean zegoen Círculo Carlista bertara eraman zuten.

    1970. hamarkadan, berriz, Soraluzeko Ametsa ikastolak erosi zuen, ikasle berriak hartzeko toki faltan zela eta. Eginbehar berriei egokitzeko, 1975.ean eraikina goitik behera berregin zuten: antzokia desegin, ikasgelak zabaldu... Nahiz eta goiko terraza "jan" eta leiho berriak egin, fatxada, aldiz, mantendu egin zuten. 1976.eko udaberrian ikastola berria inauguratu zuten, urte artako Euskal Jaiarekin batera.

    Hamar bat urte geroago ikastola ikastetxe berrira pasa zen eta EAJ-PNV-k batzokia berreskuratu zuen. Garai bateko apaingarri bakar batzuk oraindik gordetzen ditu: armarria, balkoi nagusia, alboko terrazaren errejak...

    (handitzeko, sakatu gainean)


    EAJren egoitzak

    Eusko Alderdi Jeltzaileak hainbat egoitza izan ditu Soraluzen. hasieran Etxaburuetan egon zen, 2. zenbakian, Daniel Múgicaren gozotegiaren gainean. Handik Baltegieta kalera pasa omen zen, eta gero Santa Ana kaleko 9 zenbakira, sarrera Galipotetik zuela.

    1933 urtean Plaza Zaharreko Batzokia inauguratu zuten, eta bertan egon ziren karlistak herrira sartu artean (1936/09/22).

    Franco hil eta gero aurki zabaldu zuten berriro ere egoitza, Santa Ana kaleko 6. zenbakian orduan, Uztarri taberna izandakoan. Azkenean, 1980 hamarkadan Plaza Zaharreko Batzokia berreskuratu zuten, eta 1985.tik hona han daude.


    Erreferentziak

    1. Urbano de Manchobas Careaga. Urbipedia (gazteleraz).
    2. Sorlauze. Abenda etxean. Inauguraziorako prestatu zuten aldizkaria (1933).
    3. Kapital-zabalkuntza. Memoria. Akzio berriak jaulkitzerakoan aurkeztutako memoria (1934).