Mendietako iturriak (eu)

Herriko iturriak ikusteko, sakatu hemen.

Soraluzeri buruz idatzi zutenek behin baino gehiagotan esan zuten baserrietako zein mendietako iturrien ura oso ona zela, baina kalekoena gutxi eta kalitate eskasekoa. 1826-1829 urteetan Madrilen argitaratutako Diccionario geográfico-estadístico de España y Portugal liburuak, Sebastian de Miñanok eginda, esaten du:

Ur edangarri gozo oparoak ditu, ez herri kaskoan, baina bai baserrietan, bakoitzak bere iturria duela.

Irudiak

(Handiago ikusteko, sakatu gainean)

• 

  San Martzialgo iturria
  (J.C. Astiazarán 2021)

• 

  Ospital iturria
  (J.C. Astiazarán 2016)

• 

  Maltzagako iturria
  (Google 2018)

• 

  Trenbideko iturria
  (J.C. Astiazarán 2019)

• 

  Osintxuko bideko iturria
  (J.C. Astiazarán 2019)

• 

  Ozumako iturria
  (P. Landa 2011)

• 

  San Andreseko iturria
  (O. Pérez 2020)

• 

  Askabeiti azpiko iturria
  (J. C. Astiazarán 2022).jpg

• 

  Askabeitiko iturria
  (Soraluzeko Udala 2016)

• 

  Askabeiti ondoko iturria
  (O. Pérez 2020)

• 

  Manditurria
  (O. Pérez 2019)

• 

  Arpotoko iturria
  (Hamlet 2015)

• 

  Sokondoko iturria
  (O. Pérez 2020)

• 

  Altidiko iturria
  (O. Pérez 2020)

• 

  Pol-Poleko iturria
  (O. Pérez 2020)

• 

  Armendiako iturria
  (J.C. Astiazarán 2021)

Untzeta iturria

Izen bereko mugarritik baino pixkat beherago, Untzeta tontorraren gertu.

Untzeta baserriak (Osintxu) ere oso gertu ditu.

San Martzialgo iturria

San Martzial ermita eta Ernizketa baserriaren arteko zelaian dago, baserriaren hormaren kontra.

Nahikoa berria da, 2000 hamarkadan egin zuten eta. Aurretik, San Martzialera joandakoek baserri aurreko iturria erabiltzen zuten... eta umeek askak ere, sapaburuak harrapatzeko. Gerora baserriaren aurreko esparrua hesitu zutenez, iturri berria jarri zuten.

Ospittal iturria

Gehiago jakiteko, sakatu hemen.

Sagar-errekan dago, Sagarraga industrialdetik gora, autopistako zubi azpitik pasa eta 200 metrotara.

Izena Sagarraga baserritik datorkio. 1598.eko izurritean ospitalea bihurtu zutelako, herriko gaixoak jaso eta isolatzeko. Beste izen batzurekin ere ezagutu izan da iturri hau: Kukupeko iturria, Jubilatuen iturria, Agureen iturria... Azken izen hauek garai batean jubilauen (beti gizonak) helmuga zelako beraien pasialdietan.

Aurreneko iturria gaur egunekoaren antzekoa zen: iturria erdian, eta jarleku luze bana alboetan. XX mendeko bigarren erdian, 1960. hamarkadan, Soraluzeko Kirol Bazkunak iturria goitik behera berritu zuen, aurreko egitura mantenduz baina iturri ingurua aterpe ederraz babestuz.

Maltzagako iturria

N-627 errepide ondoan dago, mendialdean; Aginaga-Maltzaga industrialdeko bi zubien artean eta Maltzagako tren zubitik 250 bat metro baino lehen.

Sasoi batean oso erabilia Eibarra edo Elgoibarra oinez ala bizikletaz zihoazen aldetik, gaur egun bakarrik zikloturista bakanek erabiltzen dute.

Trenbideko iturria

Osintxuko bidean dago, trenbide zaharretik joanda.

Zuloaga baserria atzean laga eta gero, ehun bat metro harantzago dago, bide ertzean, ezkerreko aldean.

Osintxuko bideko iturria

Iturri hau ere Osintxuko bidean dago, Osintxuko esparruan, baina Soraluzeko mugatik gertu.

Egotza erreka pasata, Bergarako udalerrian sartzen gara. Deba ibaiaren beste aldean Mugarri baserria dago, sorginen biltoki. Eta saihesbide azpitik pasata, bidearen eta Sologoeneko presaren artean iturria dago, ur ugari eta freskoa ematen duena.

Ozumako iturria

Ozuma-gain eta Ozuma-azpi baserrietatik gertu dago iturri hau, eta hortik izena.

San Andreseko iturria

Izen bereko ermitaren ondoan dago; Artetatik (eta herritik) zetorren bidearen ondoan, ataritik ezkerrera.

Askabeiti azpiko iturria

Ipiñarrietatik Askabeitiarako pista ondoan dago.

Askabeitiko iturria

Mendizaleek eraiki zuten iturria, Korta baserriaren lurretan, Askabeitia inguruan.

1952. urteko maiatzaren 22an Soraluzeko Kirol Bazkunak inauguratu zuen Askabeitiko iturria, Felix Abarrategi lehendakaria zela. Amapontekoa Heraklia Maiztegi Mujika izan zen, eta Don Migel Goikoetxea herriko parrokoak iturria bedeinkatu zuen.

Askabeitiko ingurua leku ederra zen orduan, eta uda partean herritar asko joaten zen jan-edanak hartu eta eguna bertan pasatzera.

Iturria zahartuta eta egoera txarrean zela eta, 2016 urtean Soraluzeko Udalak, bolondresen laguntzaz, zaharberritu zuen: inguruko sasiak kentzeaz gain, iturria bera konpondu eta margotu zuten.

Inguruko lursaila, Askabeitia izenekoa, 2019/05/24an Soraluzeko Udalak erostea erabaki zuen, 7.344 eurotan. Lursailak 20.400 m²-ko azalera dauka

Askabeiti ondoko iturria

Urkiazelaitik Mendigainera doan bide inguruan dago, Zuberoak izeneko paraje gainean eta Askabeitiko iturritik gertu.

Inguruan harripiloak ditu, eraikuntza baten aztarnak edo. Txabolaren bat?

Manditurria

Mando iturri moduan ere ezagutua. Bada izen bereko beste iturria Elgoibarreko lursailetan, Mendigainean bertan, Kurutzazarratik gertu.

Urkiazelaitik 200 bat metrotara dago, Kortazarreko bideko eskumaldean. Sasoi batean bidearen parean zegoen, baina errepidea zabaldu zutenean lehengo bidea baino jasoagoa dator, eta iturria beherago geratu zen. Bidearen ezkerrean Udalak pare bat mahai paratu zituen, bere aulkiekin.

2018/10/15ean Soraluzeko Udalak Mendigaineko Mando-iturri izeneko lursaila erostea erabaki zuen, 7.354 eurotan. Lursaila Kortazar-Irukurutzeta mendilerroan dago, iturriaren gainean, eta 20.430 m²-ko azalera dauka

Arpotoko iturria

Kortazarreko iturria. Iturbeko iturria edo Karakateko iturria moduan ere ezaguna, itsas mailaren gaineko 666 metrotan dago, eta Kortazarreko Haitzetik (756 m i.m.g.) 250 metrotara, Soraluzeko lurretan baina Elgoibarrek mugatik oso gertu. Inguruetan Iturbe baserria dago (Elgoibar).

Iturbe baserriaren izenak dioenez, aspalditik egon da iturria bertan. Eibarko Klub Deportiboak txukundu zuen 1933an eta hurrengo urtean inauguratu. Gerra garaian frontea bertan gertatu zen, zortzi hilabetetan (1936ko irailetik 1937ko apirila arte). Borroken, bonbardaketen eta inguruan ari ziren soldaduez eraginez, oso kaltetuta gertatu zen.

Gerra ostean, 1942 urtean, Eibarko Klub Deportiboak berreraiki zuen iturria, eta plaka bat jarri ere: Inaugurado 1934 - 1942 reinaugurado.

2000 urteko hamarkadan Elgoibarko Morkaiko Mendizale Elkarteak iturria eta ingurua berreskuratu zituen.

Iturria zabaldu eta ixteko ziria erabiltzen da, ari batetik lotuta.

(Handiago ikusteko, sakatu gainean)

• 

  Iturria (1933)
  (Indalecio Ojanguren 1937)

• 

  Iturria (1933)
  (Indalecio Ojanguren 1937)

• 

  Iturria (1933)
  (Indalecio Ojanguren 1937)

• 

  Tontorra gerra garaian
  (Indalecio Ojanguren 1937)

• 

  Iturria
  (P. Landa 2009)

• 

  Iturria zabalik
  (P. Landa 2009)

• 

  Iturria itxirik
  (P. Landa 2009)

Kortazabalgo iturria

Mendigainean dago, Elgoibarko lurretan; Atxolinera igo baino lehen ezkerrera eta behera jo eta 300 bat metrotara, itsas mailaren gaineko 790 bat metrotan.

Mando iturria

Hau ere Elgoibarreko lursailetan dago, Mendigainean bertan, Kurutzezarratik iparraldera 70 bat metrotara, itsas mailaren gaineko 865 metrotan. Ez da nahastu behar Urkiazelain ondoan dagoen Manditurriarekin.

Mendigainetik bertatik aintzinako errege bidea pasatzen zenez, izena jarri omen zioten zama-mandoei edaten emateko erabiltzen zutelako.

Sokondoko iturria

San Andresetik Txurrukarako errepidearen dago, Sokondoko ur jauziaren ondoan eta Atziolatza Barri azpian, itsas gainetik 475 metrotara.

(Handiago ikusteko, sakatu gainean)

• 

  San Andres aldetik
  (O. Pérez 2020)

• 

  Txurruka aldetik
  (O. Pérez 2020)

• 

  Ikuspegi orokorra
  (O. Pérez 2020)

Altidiko iturria

Altidi parajearen parean dago, San Andresetik Txurrukarako errepidearen gainean.

Atziolatza Zar baserria (eu)|Atziolatza Zar]] baserrira edo Kurutzebakarrera joateko bide ondoan dago, itsas gainetik 567 metrotara.

(Handiago ikusteko, sakatu gainean)

• 

  San Andres aldetik
  (O. Pérez 2020)

• 

  Goiko aldetik
  (O. Pérez 2020)

• 

  Ikuspegi orokorra
  (O. Pérez 2020)

Pol-Poleko iturria (59alaia)

Pol-Poleko iturria

Kurutzebakar mendiaren azpian dago, Osintxuko (Bergara) lurretan. itsas gainetik 773 metrotara dago.

Pol-Poleko iturrko urak Pol-Pol erreka sortzen dute. Erreka honek Txindurri errekarekin bat egiten du, Erroitz erreka sortuz. Azkenik, erreka honek Muskiritsu edo Elosua errekarekin bat egiten du Deba ibairaino, Osintxun. Muskiritsu erreka honek bere bailarari izena ematen dio, baita mendi lerro osoari ere.

Iturriko bertako idazkunak jartzen duenez: Iturri au bergarako erriak egin zuan 1926garren urtean. Pol-Pol Mendizale Taldeak berriztu zuan 1960garren urtean.

Ezoziako iturriak

Ezoziako santutegiaren inguruan zegoen, beheko plazaren azpian. Oso ur gutxi ematen zuen.

2000 hamarkada hasieran Eibar-Gasteiz autopistako zulaketa lan handietan ateratako harri eta lurrak aprobetxatu zuten Ezoziako atsedenlekua egiteko: Beheko plazaren atzekaldeko errekazuloa bete eta jolastokia, aparkalekua eta bolatoki berri berria egin ziren.

Betetze lanen ondorioz, bertako bide zatiak (sasoi bateko [[Komunikabideak. Aintzinako sarea (eu)#Ardatz nagusia: Deba Arroko errege bidea[alda|Gasteiztik itsasorainoko errege bidea]]), Ezoziako iturri zaharra zein alboko eskilara desagertu ziren.

Zaharraren ordez, jolastokiaren ondoan iturri berria jarri zuten.

(Handiago ikusteko, sakatu gainean)

• 

  Ezoziako iturri zaharra

• 

  Ezoziako iturri berria
  (J.C. Astiazarán 2021)

Armendiako iturria

Berez, Armendiako errotako iturria da.

Errota ondotik Ipintza erreka pasatzen da. Batetik bestera zeharkatzeko ibia zegoen, idi-gurdiak erabiltzeko modukoa, eta zubi bat oinezkoentzat, harrizko xafla handi eta sendo batez egina. Ondoan iturria dauka, harri handi baten ondoan; gaur egun sasiak janda dago.

Ingurua, garai batean eta oraindik, jolastoki ederra da umeentzat, gurasoak Armendian bazkalostea egiten duten bitartean.

Kokapena

(Desagertutako iturriak urdinez, eta berdez Soraluze kanpokoak)

Mapa kargatzen...

{"type":"ROADMAP","minzoom":false,"maxzoom":false,"types":["ROADMAP","SATELLITE","HYBRID","TERRAIN"],"mappingservice":"googlemaps3","width":"auto","height":"600px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"copycoords":false,"static":false,"visitedicon":"","wmsoverlay":false,"zoom":14,"layers":[],"controls":["pan","zoom","type","scale","streetview","rotate"],"zoomstyle":"DEFAULT","typestyle":"DEFAULT","autoinfowindows":false,"resizable":false,"kmlrezoom":false,"poi":true,"cluster":false,"clustergridsize":60,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clusteraveragecenter":true,"clusterminsize":2,"imageoverlays":[],"kml":[],"gkml":[],"searchmarkers":"","fullscreen":false,"scrollwheelzoom":false,"locations":[{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EUntzeta iturria\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Untzeta iturria\n","link":"","lat":43.162965,"lon":-2.417044,"icon":""},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Ospital_iturri_(eu)\" class=\"mw-redirect\" title=\"Ospital iturri (eu)\"\u003E Ospital iturria\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EKukupe / Zaharrena\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":" Ospital iturria\n","link":"","lat":43.172492,"lon":-2.425508,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003ETrenbideko iturria\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Trenbideko iturria\n","link":"","lat":43.165929,"lon":-2.402311,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EOsintxuko bideko iturria\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Osintxuko bideko iturria\n","link":"","lat":43.160176,"lon":-2.40232,"icon":"/images/c/ce/Green_marker.png"},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EOzumako iturria\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Ozumako iturria\n","link":"","lat":43.174167,"lon":-2.386944,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EMaltzagako iturria\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Maltzagako iturria\n","link":"","lat":43.191114,"lon":-2.434572,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003ESan Andreseko iturria\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"San Andreseko iturria\n","link":"","lat":43.174887,"lon":-2.403944,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EAskabeiti azpiko iturria\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Askabeiti azpiko iturria\n","link":"","lat":43.181667,"lon":-2.394167,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EAskabeitiko iturria\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Askabeitiko iturria\n","link":"","lat":43.1839,"lon":-2.3975,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EAskabeiti ondoko iturria\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Askabeiti ondoko iturria\n","link":"","lat":43.185278,"lon":-2.400556,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EManditurria (Urkiazelai)\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Manditurria (Urkiazelai)\n","link":"","lat":43.186186,"lon":-2.404618,"icon":""},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EArpotoko iturria\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EKortazarreko/ Iturbeko/ Karakateko iturria\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Arpotoko iturria\n","link":"","lat":43.191974,"lon":-2.418292,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EKortazabalgo iturria\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Kortazabalgo iturria\n","link":"","lat":43.184867,"lon":-2.389285,"icon":"/images/c/ce/Green_marker.png"},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EMando iturria\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Mando iturria\n","link":"","lat":43.177247,"lon":-2.370134,"icon":"/images/c/ce/Green_marker.png"},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003ESokondoko iturria\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Sokondoko iturria\n","link":"","lat":43.178088,"lon":-2.394168,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EAltidiko iturria\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Altidiko iturria\n","link":"","lat":43.176389,"lon":-2.390278,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EPol-Poleko iturria\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Pol-Poleko iturria\n","link":"","lat":43.171944,"lon":-2.369444,"icon":"/images/c/ce/Green_marker.png"},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EEzoziako iturri zaharra\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Ezoziako iturri zaharra\n","link":"","lat":43.182302,"lon":-2.420194,"icon":"/images/6/6f/Blue_marker.png"},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EEzoziako iturri berria\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Ezoziako iturri berria\n","link":"","lat":43.182183,"lon":-2.420616,"icon":""},{"text":"\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EArmendiako iturria\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"Armendiako iturria\n","link":"","lat":43.182815,"lon":-2.418761,"icon":""}]}